ანალიტიკა

სომხების აგრესიული მარაზმი სამცხე-ჯავახეთის მიმართ
28.03.18 17:40

სომხეთის ახალი ელჩის რუბენ სადოიანის ვოიაჟი სამცხე-ჯავახეთის რეგიონში, რომლის მნიშვნელოვან ნაწილს სომხები წარმოადგენენ, საერთაშორისო სკანდალის გარეშე არ დასრულებულა.

სადოიანმა თავს უფლება მისცა და გააკეთა უხეში, არადიპლომატიური და შეურაცხმყოფელი განცხადებები ისტორიული სიმართლის შესახებ, რომელიც გამოთქვა საქართველოს მეგობარი სახელმწიფოს - აზერბაიჯანის ლიდერმა.

შეგახსენებთ, რომ აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა, ნოვრუზ ბაირამის წინ, თავის განცხადებაში აღნიშნა, რომ „დღევანდელი სომხეთის ტერიტორია - ისტორიული აზერბაიჯანული მიწებია“.

ამის საპასუხოდ სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრეს-მდივანმა ტიგრან ბალაიანმა Twitter-ში თავის მიკრობლოგში 2018 წლის 19 მარტს დაწერა: „მოსალოდნელი იყო, რომ საერთაშორისო თანამეგობრობის გულგრილობამ აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ტერიტორიულ პრეტენზიებთან დაკავშირებით სომხეთის მიმართ, მოგვიყვანა იქამდე, რომ ის გამოვიდა ახალი განცხადებებით უფრო დიდი ტერიტორიული პრეტენზიებით“. სომხეთის ელჩმა საქართველოში რუბენ სადოიანმა კი ახალქალაქში სომხურ თემთან შეხვედრის დროს უხეშად და უაპელაციოდ განაცხადა, რომ აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ილჰამ ალიევის განცხადებები ატარებენ „მარაზმულ“ ხასიათს.

„თუ მომავალშიც ასე გაგრძელდება, მაშინ ალიევი წამოაყენებს მორიგ ტერიტორიულ პრეტენზიებს აზერბაიჯანის სხვა მეზობლებთანაც“, - განაცხადა რუბენ სადოიანმა.

მაგრამ საქმე ის არის, რომ ერევანი და ზანგეზური მართლაც აზერბაიჯანის ისტორიული მიწებია, როგორც სამცხე-ჯავახეთი - საქართველოს მიწაა.

დღევანდელი სომხეთის რესპუბლიკის მიწები შედიოდნენ ისეთი ისტორიული სახელმწიფოების შემადგენლობაში, როგორებიც იყვნენ აზერბაიჯანული ირევანის სახანო, ნახიჭევანის სახანო, ყარაბაღის სახანო. თანამედროვე სომხეთის რესპუბლიკის შორეული ჩრდილოეთი თავიდან შედიოდა ერთიანი საქართველოს შემადგენლობაში, შემდეგ კი ქართლის სამეფოს შემადგენლობაში. არანაირი სომხური სახელმწიფოების ხსენებაც კი არ იყო.

ისევე როგორც სამცხე-ჯავახეთის რეგიონი თავდაპირველად შედიოდა ერთიანი საქართველოს შემადგენლობაში, შემდეგ კი ქართული სახელმწიფოს სამცხე- საათაბაგოს შემადგენლობაში.

ისტორიულად არანაირი სომხები ამ მიწაზე არ ცხოვრობდნენ. გადმოსახლებული სომხები აქ აღმოჩნდნენ მხოლოდ 1830 წელს, რუსეთის იმპერიის მიერ ამ ტერიტორიის დაპყრობის წყალობით.

თვითონ ახალქალაქში ცხოვრობენ გადმოსახლებულნი თურქეთის ერზრუმიდან, რაც დასტურდება თვით სომეხი პოლიტიკოსებით სომხეთის რესპუბლიკიდან, რომლებიც არიან თურქული ქალაქის ემიგრანტების შთამომავლები.

იმ დროს კი ირევანსა და ზანგეზურში, როცა სომხური სული არ ტრიალებდა ახალქალაქში, ცხოვრობდნენ აზერბაიჯანელები და შეადგენდნენ ძირითად მკვიდრ მოსახლეობას. ახლა კი ამ ცოტა ხნის წინ ჩამოსახლებულ სომხებს აქვთ თავხედობა განაცხადონ, რომ სამცხე-ჯავახეთის ქართული მიწები „ძირძველი სომხური „ჯავახკია““. თან პრეტენზიას აცხადებენ ძველ ქართულ მონასტრებზე, მათ შორის კუმურდო საკათედრო ტაძარზე, სადაც ყველა წარწერა - ქართულია და ელჩი რუბენ სადოიანი ამ აგრესიულ მარაზმს მხარს უჭერს.

მოგვიანებით სომხები აღმოჩნდნენ ქართულ აფხაზეთშიც. დღეს კი ისინი, ძირძველი ქართული მოსახლეობის გაძევებით, წარმოადგენენ მსხივ ეთნიკურ ჯგუფს ამ სეპარატისტულ ტერიტორიაზე, რომლებიც რიცხოვნობით აღემატებიან აფხაზებს.

გამოდის, რომ სომეხი ნაციონალისტები საქართველოსთან მიმართებაში გამოდიან აგრესიული მარაზმით. ქართული სახელმწიფო კი ამას ითმენს, სახელმწიფო არც კი აძევებს ქვეყნიდან და არ ართმევს მოქალაქეობას სომხური ეროვნების იმ პირებს, რომელთაც უკანონოდ აქვთ 2-3 პასპოტრი და ატარებენ სეპარატისტულ პროპაგანდას სამცხე-ჯავახეთში.

მეტიც, საქართველო არ უყენებს სომხეთს პრეტენზიებს იმასთან მიმართებაში, რომ საქართველოს საერთაშორისოდ აღიარებულ ტერიტორიაზე აფხეზეთში 1992-1993 წლებში ჩამოსახლებულმა სომხებმა გააძევეს ძირძველი ქართული მოსახლეობა თავიანთი სახლებიდან.

სომეხი ბოევიკები კი, რომლებიც იბრძოდნენ სეპარატისტების მხარეს, ახორციელებდნენ საშინელ დანაშაულს მშვიდობიანი ქართველი მოსახლეობის წინააღმდეგ.

მაგრამ ქართველებმა მათ არ გასცეს პასუხი და არ შეავიწროეს მათი თანატომელები არც თბილისში და არც სამცხე-ჯავახეთში. მაგრამ, სხვათაშორის, საქართველო დადგა აფხაზეთიდან 300 ათასზე მეტი დევნილი სომხების მოთავსების პრობლემის წინაშე.

ზუსტად ამ პრობლემის წინაშე დადგა აზერბაიჯანი - 1 მილიონზე მეტი დევნილი სომხეთის მიერ ოკუპირებული ყარაბაღის ტერიტორიიდან და 200 ათასზე მეტი აზერბაიჯანელი გამოძევება სომხური სსრ-დან, მათ შორის ერევნიდან და ზანგეზურიდან.

სომხები არა მარტო არ უცხადებენ თანაგრძნობას ქართველ დევნილებს აფხაზეთიდან, ისინი რეგულარულად ხმას აძლევენ მათი დაბრუნების წინააღდეგ მშობლიურ სახლებში გაეროს გენერალურ ასამბლეაზე. მეტიც, სომხეთის პრეზიდენტი სერჟ სარგსიანი იწვევდა სოხუმის სეპარატისტული რეჟიმის წარმომადგენლებს და ხვდებოდა მათ სომხეთის მიერ ოკუპირებულ აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე - ყარაბაღში.

და ის არ არის მარაზმი, როცა სომხებმა მიითვისეს გამონაკლისის გარეშე ყველა ქართული ეკლესია და მონასტრები სომხეთის რესპუბლიკის ჩრდილოეთით ( ასევე თავხედურად და უკანონოდ გადასწიეს საზღვარი - როგორც ხუჯაბის ქართული მონასტრის შემთხვევაში) და პრეტენზიას აცხადებენ კიდევ 465 ტაძარზე, რომლებიც მდებარეობს საქართველოს ტერიტორიაზე.

ის არ არის აგრესიული მარაზმი, როცა სომხებმა ქვები დაუშინეს ქართულ პოლიციას და ცდილობდნენ დაეპყროთ კუმურდოს ქართული ტაძარი, და უჩივლეს ქართულ სახელმწიფოს და მართლმადიდებლურ ეკლესიას და ითხოვენ უძველეს ქართულ ტაძარს, რომელიც მდებარეობს თბილისში აღმაშენებლის გამზირზე #38? და ეს ხდება იმ დროს, როცა აზერბაიჯანის ძირძველ მიწაზე იმავე ერევანსა და ზანგეზურში, ვითომდა „ძველი და კულტურული სომხური ერის“ წარმომადგენლებმა დედამიწის პირიდან ბარბარულად წაშალეს ყველა აზერბაიჯანული კულტურული ძეგლი.

თავს მეტის ნებას ხომ არ აძლევს ელჩი რუბენ სადოიანი, რომელიც იქცევა, როგორც „პატრონი“ საქართველოს ტერიტორიაზე და ფაქტობრივად, თავისი მოგზაურობებითა და გამოსვლებით, სეპარატისტული განწყობების პროვოცირებას ახდენს სქართველოში მცხოვრებ სომხებს შორის?



KavkazPlus

წაკითხულია : 559