ანალიტიკა

„არმენოფობია საქართველოში“ ან რატომ ითხოვენ სომეხი ნაციონალისტები, რომ ისინი უყვარდნენ მათ, ვისაც სულში აფურთხებენ
17.03.20 15:20

შეიძლება წავიკითხოთ ათასი გამოცემა, ბეჭდური და ინტერნეტშიც, გადავავლოთ თვალი ვიდეომასალებს, რომლებსაც ამზადებენ სომეხი ნაციონალისტები ან მათი დაქირავებულები სხვა ქვეყნებში, მაგრამ ერთი კეთილი და კარგი სიტყვაც არ არის საქართველოზე და ქართველებზე.

განსაკუთრებით ეს ეხება რუსულენოვან მასალებს, შეთითხნილი „ძველი კულტურული ერის“ წარმომადგენლების მიერ ან მათი დაკვეთით.

რუსებს შთააგონებენ თუ როგორი „ცუდები“ არიან ქართველები და რომ ისინი ყველაფრით ვალდებულნი არიან „ძველი კულტურული სომხებისთვის“, რომლებსაც ახლა არ უსმენენ. ის, რომ ქართველები „ნაციონალისტები“, „შოვინისტები“ და „ფაშისტები“ არიან წერენ თითქმის ყველა მასალაში რუსულ ენაზე, რომელიც ეხება ქართულ თემატიკას (თუმცა სხვა ვინ უნდა დაადანაშაულოს სხვები „ფაშიზმში“, თუ არა ნაცისტ გარეგინ ნჟდეს თაყვანისმცემლებმა).

”რუსეთის სომეხთა კავშირმა” Yandex Zen- ზე გამოაქვეყნა არტურ აკოფიანის ცილისმწამებლური მასალა ”არმენოფობია საქართველოში” (https://zen.yandex.ru/media/oar/armianofobiia-v-gruzii-5db01e228600e100b133c899?utm_source=serp&fbclid=IwAR01u9eWWLkldpfqiQqbGC-KAnXYdXrbmm8cB1yBTfN-HpWop66xnQJP1vI), რომელიც ეძღვნება ქართველთა და სომეხთა ურთიერთობებს ქართულ მიწაზე, სადაც ავტორს გულწრფელად უკვირს, რატომ არ გამოხატავენ ”უმადური” ქართველები ენთუზიაზმს "უძველესი კულტურული ხალხის" მიმართ ”, რომლებიც მათ მიწაზე დასახლდნენ.

მოგვყავს ნაწყვეტები ამ მასალიდან:
”კონფლიქტები სომხებსა და ქართველებს შორის ხშირი იყო. მაგრამ უნდა ითქვას, რომ ორ მეზობელ ხალხს შორის ნამდვილი ეთნიკური კონფლიქტი არ მომხდარა. ეს არ იყო დაპირისპირება ერთა შორის, არამედ პოლიტიკური დავა იყო, მაგალითად, 607 წელს მომხდარი განხეთქილება”.

აი თავიდანვე - სიცრუეა. 607 წელს საერთოდ არ მომხდარა ”პოლიტიკური კამათი”, არამედ ყველაზე მნიშვნელოვანი განხეთქილება - რელიგიის საკითხში. სომხური ეკლესია შევიდა მონოფიზიტურ ერესში, ქართული ეკლესია ერთგული დარჩა მართლმადიდებლობისადმი. მას შემდეგ ქართველები და სომხები ერთმორწმუნენი არ არიან.

შევახსენოთ ბატონ აკოფიანს, რომ მას შემდეგ რაც ქართველებმა აღიარეს კალკედონის საბჭოს ბრძანებულება, სომხებმა, რომლებმაც განაგრძეს მონოფიზიტური ერესი, დვინში საკათედრო ტაძარში, მოიწვიეს სპეციალური კრება, სადაც სომეხმა პატრიარქმა აბრაამმა წერილობით დაწყევლა ქართველები: ”ჩვენ დავწყევლეთ ქართველი კათალიკოსი კირიონი. ქართველებთან მიმართებაში, ჩვენ ვბრძანებთ, რომ სომხებს აღარ ჰქონდეთ კავშირი მათთან - არც ლოცვებში, არც ჭამაში და არც სასმელში, არც მეგობრობაში, არც შვილების აღზრდაში; არცერთმა სომეხმა არ გაბედოს მცხეთაში ან მანგლისში წასვლა, რათა თაყვანი სცენ დიდებულ ჯვარს, დაე (მათ ქართველებმა) არ მოინახულონ ჩვენი ეკლესიები, მოერიდეთ მათთან ქორწინებას. ნებადართულია მხოლოდ მათთან სავაჭრო ურთიერთობა, როგორც ებრაელებთან. ვინც ამ ბრძანებულებას არღვევს, სხეულით, სულითა და მთელი მისი სიცოცხის მანძილზე იქნება დაწყევლილი“.

ე.ი. ირკვევა, რომ სომხურმა ერეტიკულმა ეკლესიამ დაწყევლა ქართველები (და არა პირიქით). ასე რომ, სანამ ქართველებს „არმენოფობიაში“ დაადანაშაულებთ, რომელზეც არ არსებობს არცერთი დამამტკიცებელი საბუთი, გაიხსენონ ქართველოფობიის ეს საღაღადო ფაქტი.

მეტიც, სომხურმა ეკლესიამ, ტყუილითა და ცბიერებით ალბანური ეკლესია ჩაითრია მონოფიზიტურ ერესში, ანადგურებდა ალბანურ წერილობით ძეგლებს, ითვისებდა ყველა ალბანურ ეკლესიასა და სალოცავებს და სომეხ ჩამოსახლებულებს ასახლებდა იმ მიწებზე, სადაც ალბანეთის ქრისტიანული მოსახლეობა ცხოვრობდა.

განმეორებით, სომეხმა მოღვაწეებმა იგივე სცადეს ქართველებთან და ქართულ ეკლესიასთან მიმართებაში, მაგრამ ვერ მოახერხეს. და მას შემდეგ სომეხ ნაციონალისტებს სძულთ ქართველობა. იმის გამო, რომ სალოცავებსა და მიწასთან დაკავშირებით შეუძლებელი გახდა იგივე „ოპერაციის“ ჩატარება, როგორც ალბანელებთან მიმართებაში, ე.ი. დაპყრობა, მითვისება, შთანთქმა.

გარდა ამისა, არტურ აკოფიანი შეშფოთებულია იმით, თუ რატომ არ ეპყრობოდნენ ქართველები სომეხ ჩამოსახლებულებს დიდი აღფრთოვანებით:

”თუმცა, მე -19 საუკუნეში, ქართველ ინტელიგენციას შორის, არმენოფობიური დისკურსის ყლორტები იჩენს თავს და უნდა გვესმოდეს ამ ფენომენის მიზეზები.

არმენოფობიის წარმოშობის რამდენიმე მიზეზი არსებობდა. მრავალი თვალსაზრისით ეს გამოწვეულია ბურჟუაზიული ურთიერთობების განვითარებით და არისტოკრატების ძალაუფლების დაქვეითებით.

საქართველოში ჯერ კიდევ იყო თავადური ოჯახები და ისინი წინააღმდეგობას უწევდნენ ახალ ბურჟუაზიულ პროცესებს. სომხებმა მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავეს საქართველოს კომერციულ და ბიზნეს საქმიანობაში. XIX საუკუნეში, სომხები იყვნენ უმრავლესობა თბილისში და ფლობდნენ მაღაზიების დიდ ნაწილს. სომეხი ბურჟუაზიად აღიქმებოდა არა მხოლოდ ქართული არისტოკრატიის მტრებად, არამედ საერთოდ არისტოკრატიის.

მდგომარეობა გაუარესდა 1870 წელს თბილისის საქალაქო ხელისუფლების რეფორმების შემდეგ. ახალი რეფორმის თანახმად, დამტკიცდა ქონების ცენზი ქალაქის დუმის არჩევნებისთვის. შედეგად, სომხები თითქმის ყველა მოწვევის არჩევნებში აბსოლუტური უმრავლესობა გახდა. ისინი ასევე გახდნენ ქალაქის მერები. ”მხოლოდ ერთხელ არ იქნა არჩეული სომეხი მერად, ერთი ხმის წაგებით: და ეს ხმა მისი ნათესავისგან იყო”.

ანუ აკოპიანი აღიარებს, რომ მე -19 საუკუნეში ქართველებმა შეწყვიტეს ბატონ-პატრონობა თავიანთ მიწაზე, ყველაფერი დაიპყრეს სომხებმა.

თბილისში ქართველებს არ შეეძლოთ თავიანთი მერის არჩევაც, რადგან ისინი სომხებთან შედარებით ღარიბნი იყვნენ და "არ გაიარეს საკუთრების ცენზი“. ე.ი. სინამდვილეში, სომხებმა თბილისი გახადეს "სომხური", მოტყუებითა და რუსული ადმინისტრაციის დახმარებით. ახლა კი ყოველ ნაბიჯზე ყვირიან, რომ ”სომხებმა თბილისი ააშენეს”. მაგრამ ისინი აშენებდნენ მას არა ქართველებისთვის, არამედ საკუთარი თავისთვის!

სომეხმა ემიგრანტებმა დაიპყრეს არამარტო მთავრობა თბილისში, არამარტო ვაჭრობა და მრეწველობა, არამედ საუკეთესო მიწები და ასეული ქართული ეკლესიები და ისინი სომხურად გადააკეთეს. ისინი, ვინც ქართველებს ახსოვდათ, როგორც უბედური ლტოლვილები, რომლებიც კანკალებდნენ ნებისმიერი ქურთის წინაშე, "ვითარების ოსტატები" გახდნენ. და ქართველთა თავხედობისა და უგულებელყოფის პირობებში, მოსახლეობის ეკონომიკური დამონებისას, მათ უკან ჩამოიტოვეს ყველა სხვა დამპყრობელი, ვისთანაც ქართველები პირისპირ იყვნენ წინა საუკუნეებში.

1992-1993 წლებში კი სხვა ყველა დამპყრობელს აჯობებენ, მაგრამ უკვე აფხაზეთში.

გარდა ამისა, არტურ აკოფიანი საკმაოდ სწორად აღნიშნავს, რომ ”… სომხები აღიქმებოდნენ, როგორც ექსპლუატატორები, რომლებიც კავკასიის ხალხებს ამონებდნენ...“. შემდეგ ქართველებთან ერთად რუსებსა და რუსეთს ადანაშაულებს. ე.ი. ხალხი, რომელმაც გადაარჩინა სომხები, როგორც ეთნიკური ჯგუფი და მათ წარმოუდგენელი შესაძლებლობები მისცა:
”სომეხი მუშების კიდევ უფრო ეშინოდათ. მათმა აჯანყებებმა შთააგონა ქართული პროლეტარიატი და კიდევ უფრო შეასუსტა არისტოკრატების ძალაუფლება. ბურჟუაზიის მიერ სომხების გამყიდველობის იდეის დამკვიდრება წარმოიშვა არა საქართველოში, არამედ რუსულ გარემოში.

რუსეთის ხელისუფლებას ასევე არ მოსწონდა სომეხთა მზარდი გავლენა და გადაწყდა გაზეთებში არმენოფობიური თეზისების საშუალებით მათი გავლენის შესუსტება.

ცნობილმა გაზეთმა „კავკაზმა“ იუდოფობისა და არმენოფობის ველიჩკოს რედაქციის ქვეშ, გამოაქვეყნა მასალები იმის შესახებ, რომ სომხებს, ვითომ სურთ „აღადგინონ დიდი სომხეთი როსტოვამდე“. ქართული ინტელიგენციის წარმომადგენლებმა ეს თეზისი აიტაცეს, კერძოდ, ილია ჭავჭავაძემ“.

აკოპიანს არ შეუძლია არ „წაარტყას“ ცნობილ ქართველ პატრიოტს, რომელიც საქართველოს მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ წმინდანად შერაცხა - ილია მართალი (ჭავჭავაძე).

და ის არ აკონკრეტებს, თუ რა სახის თეზისები „აიტაცა“ ილია ჭავჭავაძემ და რა აღაშფოთებდა მას სომეხი ნაციონალისტების ქმედებებში.

იმავდროულად, ეს კარგად არის ცნობილი ილია ჭავჭავაძის ნაშრომში „სომეხთა მეცნიერნი და ქვათა ღაღადი“, სადაც მან წამოაყენა არა მხოლოდ ისტორიის გაყალბების, არამედ სომეხი ემიგრანტების მიერ ქართული ეკლესიების მითვისების. და ის ფაქტები, რომ სომხები ყიდულობდნენ იმ მიწას, რომელზეც მდებარეობს ძველი ქართული ეკლესიები, ანადგურებდნენ ქართული წარწერებს და ფრესკებს და მათ მაგივრად ჩასვეს სომხური ფალსიფიცირებული წარწერები. ქართველებმა ეს ყველაფერი ძალიან კარგად იცოდნენ, მათი სალოცავების ხელში ჩაგდება სინამდვილეში ხდებოდა მათ თვალწინ, მაგრამ მათ ვერაფერი გააკეთეს. სომხებს ჰქონდათ ფული და გავლენა.

შევახსენოთ ბატონ აკოპიანს, რომ საუკუნეების განმავლობაში ქართველები იცავდნენ თავიანთ სარწმუნოებას, თავიანთ ეკლესიებს იარაღით ხელში. და როგორ უნდა მიეღო ქართველებს ის ფაქტი, რომ ტაძარი, რომლისთვისაც მისმა წინაპრებმა სისხლი დაღვარეს, რომელსაც ძლიერი დამპყრობლები ვერ იტაცებდნენ, დაიპყრეს სომეხმა ჩამოსახლებულებმა? უფრო მეტიც, მათ არა მხოლოდ დააპატიმრეს, არამედ თავიანთი წარწერებით ქვებიც ჩამოიტანეს, ჩასვეს, ქართული ქვები წარწერებით გადააგდეს და თავხედურად განაცხადეს, რომ ეკლესია „ყოველთვის სომხური იყო“.

ქართველ ხალხს, რომელმაც საუკუნეების განმავლობაში დაიცვა თავისი სარწმუნოება და ტაძრები, სახოვნად რომ ვთქვათ სულში ჩააფურთხეს.

შესაძლებელი იყო ეკონომიკური დამცირების ატანა, ასევე ქართული მიწების სომხების მიერ შეძენა საქართველოს ქალაქებში, მაგრამ სალოცავთა ამგვარი დამცირება და ბოროტად გამოყენება ქართველებისთვის წარმოუდგენელი იყო. გასაკვირია ისიც, რომ ქართველებმა გაუძლეს ამას.

თავად აკოფიანი აღიარებს, რომ "პირდაპირი ეთნიკური შეტაკებები არ მომხდარა“.

დასასრულს, არტურ აკოპიანი წერს: ”აქ, საქართველოში, არმენოფობია გავრცელდა ცალკეული” „მოღვაწეების მიერ“ ”, ხოლო მასები მას არ ექვემდებარებოდნენ. და სომხებთან ყველა კონფლიქტი პოლიტიკურ და ტერიტორიულ სფეროში იყო, მაგრამ არ გადაიქცა სრულფასოვან შოვინიზმსა და რასიზმში. ამასთან, ეს არ ეხება კონფლიქტურ სიტუაციებს და ისინი მიუხედავად ამისა, გადაიზარდა ომებში, ისევე როგორც სომხურ-ქართული 1918 წელს და ახლაც კი არ არის ცნობილი, თუ როგორ განვითარდება ურთიერთობა მეზობელ ერებს შორის. ერთი რამ ცხადია, რომ ქართველები საბოლოოდ უნდა განთავისუფლდნენ არმენოფობიური დისკურსისგან, რომელიც ზოგჯერ, მაგრამ მაინც აღწევს თანამედროვე ურთიერთობებში. წინააღმდეგ შემთხვევაში, რეალური პარტნიორობის შექმნა შეუძლებელია”.

მაგრამ შოვინიზმსა და რასიზმს დღეს განიცდიან ქართველები სომეხი ნაციონალისტების მხრიდან, რომლებიც არამარტო აფერხებენ ქართველი ლტოლვილების აფხაზეთში დაბრუნებას (რომელთა სახლები და ბინები სომეხმა სამხედროებმა მიიღეს), არამედ მიაღწიეს მარიონეტული სეპარატისტული რეჟიმის მიერ გალის რაიონის ქართველების ელემენტარული უფლებების ჩამორთმევას. რა სახის ”პარტნიორობა” შეიძლება არსებობდეს ქართველ ლტოლვილებს შორის, რომლებმაც დაკარგეს ნათესავები და მეგობრები აფხაზეთში და ბაგრამიანის სახელობის ბატალიონის მკვლელებს შორის? რა “ურთიერთობა” შეიძლება იყოს სომეხ ნაციონალისტებთან, რომლებმაც ფაქტობრივად, აიღეს ქართული აფხაზეთი და უკვე თვალი დაადგეს სხვა ქართულ მიწებს?



KavkazPlus

წაკითხულია : 550