ანალიტიკა

პრეტენზიები მართლმადიდებლურ ეკლესიებზე თბილისში - რატომ გაძლიერდნენ ისინი?
30.04.20 12:40

ბოლო დროს, ფოტომასალა და სიუჟეტები, სავარაუდოდ, თბილისის „სომხური ეკლესიების“ შესახებ, აქტიურად გავრცელდა სომეხთა შორის, როგორც სომხეთში, ასევე საქართველოში.

იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ზოგადად, ძველი თბილისი გამონაკლისის გარეშე არის „სომხური ქალაქი“.

ახლახანს ერთ-ერთმა მომხმარებელმა, ნიკოლაი დემურჩიანმა, თავის ფეისბუქ გვერდზე გამოაქვეყნა ფოტოები, ვითომ თბილისში არსებული სომხური ეკლესიებიდან (https://www.facebook.com/profile.php?id=100009725670103&sk=media_set&set=a.442960509371468&type=3).

საერთო ჯამში, სომეხი ნაციონალისტები აცხადებენ, რომ თბილისში ათეულობით ქართული ეკლესიაა, მათ შორის, ის, სადაც მიდიან მართლმადიდებელი მრევლი და მიმდინარეობს მართლმადიდებლური მსახურება (თბილისში არსებული 28 ეკლესიის ჩამონათვალი, რომლებიც სტატიის ბოლოს მითითებულია, როგორც "სომხურები").

ნათელი ხდება, თუ რატომ უნდოდა სომხურ მეხუთე კოლონას აღდგომის დღეს მართლმადიდებლური ეკლესიების დახურვა. მაშინ შესაძლებელი გახდებოდა ეკლესიების დალუქვა, სხვადასხვა საერთაშორისო ინსტანციებში სარჩელების შედგენა და მათი წარმოჩენა როგორც „სომხური“ და საბოლოოდ მათი გადაცემა სომხური თემისთვის.

ამავე დროს, სომეხ ნაციონალისტებს აბსოლუტურად არ აღელვებთ ის ფაქტი, რომ ეთნიკური სომხების რელიგიურობა, მათ შორის თბილისში, ბევრად დაბალია, ვიდრე ქართველთა რელიგიურობა. დიდ დღესასწაულებზეც კი, თბილისში არსებული სომხური ეკლესიები ნახევრად ცარიელია, ხოლო საქართველოს ეკლესიებში, რაზეც ნაციონალისტები პრეტენზიებს აცხადებენ, მრევლის ხალხმრავლობაა. გამოდის, რომ სომეხი ნაციონალისტებისთვის მნიშვნელოვანია წაართვან სხვას, მიითვისონ და დატოვონ ცარიელი.

ჩნდება კითხვა: რატომ დაიწყეს ახლა სომეხმა ნაციონალისტებმა „თბილისის სომეხთა ეკლესიების“ შეხსენება და ფაქტობრივად, ქართული ეკლესიების მითვისება?

ფაქტია, რომ კოროვირუსის ეპიდემია ერთ დღეს დასრულდება. ტურისტული ვიზიტები განახლდება, მათ შორის სამხრეთ კავკასიაში. ბუნებრივია, სომეხი ფალსიფიკატორები ყველანაირად ცდილობენ საკუთარი თავი და სომხეთის რესპუბლიკა წარმოადგინონ, როგორც "უძველესი და უნიკალური ქრისტიანული ქვეყანა".

მაგრამ პრობლემები არსებობს. ტურისტები ჩამოდიან ერევანში, უსმენენ სომხურ ზღაპრებს თავიანთი დედაქალაქის სავარაუდო "2800 წლის იუბილესთან" დაკავშირებით, მაგრამ ქალაქში ძველ სომხურ ეკლესიებს ვერ პოულობენ და ეს გასაკვირი არ არის, რადგან დღევანდელი ერევანი აშენდა ადრე განადგურებული ძველი აზერბაიჯანული ქალაქის ირავანის საფუძველზე.

სომხეთის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე არსებული ეკლესიები და მონასტრები "მიმოფანტულია", ისინი ძირითადად სომხურად განახლებულნი, ხოლო 100-150 წელზე მეტი ასაკის ეკლესიები არის ქართული ან ალბანური და კიდევ ყივჩაღთა ეკლესიები. უბრალოდ შეუძლებელია თუნდაც ერთი ქალაქის პოვნა, სადაც იქნებოდა ძველი სომხური ეკლესიების მნიშვნელოვანი კონცენტრაცია.

სომხეთის რესპუბლიკის ჩრდილოეთსა და ჩრდილო – აღმოსავლეთში, უძველესი ეკლესიების უმეტესი ნაწილი სომეხი ფალსიფიკატორების მიერ არის მითვისებული. ქვეყნის სხვა რეგიონებში - ალბანური.

აქედან გამომდინარე, უცხოელებს უჩნდებათ კითხვა: "თუ თქვენ სომხები ხართ ასეთი" უნიკალური უძველესი ქრისტიანული ხალხი "ასეთი კულტურით, გვიჩვენეთ მინიმუმ ერთი ქალაქი ძველი სომხური ეკლესიებით?"

მაგალითად, ის ფაქტი, რომ მოსკოვი არის რუსული ქალაქი, არავის აქვს ეჭვი. იმის გათვალისწინებით, რომ დიდი რაოდენობით რუსული მართლმადიდებლური ეკლესია, რომელიც კონცენტრირებულია ძველი რუსული ქალაქის შედარებით მცირე ტერიტორიებზე.

ასევე, არავის აქვს კითხვა, რომ თბილისი არის უძველესი საქართველოს დედაქალაქი, თუ გავითვალისწინებთ ქართული მართლმადიდებლური ეკლესიების დიდ რაოდენობას.

სომხეთს ასეთი რამ არ აქვს. ერევანში მხოლოდ ახლად აშენებული ნაგებობებია, რომლებიც ძირითადად აშენდა სსრკ-ს დაშლის შემდეგ. აზერბაიჯანული სახელმწიფოს ყარა-ყოიონლუს დროს სომეხ კათოლიკეებზე გადაცემული ეჩმიაძინი, თურქულ-ალბანური სოფელი უჩქილისა, შეიძლება მივიჩნიოთ „ტაძრების მონაკვეთად“. მაგრამ ეს ყოველთვის სასულიერო ცენტრი იყო, მაგრამ არა ქალაქი, ამ სიტყვის ჩვეულებრივი გაგებით.

მაშასადამე, სომეხი ფალსიფიკატორები ცდილობენ თბილისის „რეკრუტირება“ მოახდინონ, როგორც "სომხური ქალაქი". ამისათვის მათ უნდა მიითვისონ თბილისის ქართული ეკლესიების უმეტესი ნაწილი.

სომეხ ნაციონალისტთა დღევანდელ პრეტენზიებზე ქართულ ეკლესიებზე უზარმაზარი საშიშროებაა. უფრო მეტიც, თბილისში, ერთ – ერთ ასეთ ეკლესიაში, აღმაშენებლის გამზირზე, სომხურმა წრეებმა უკვე წამოიწყეს სამართალწარმოება სახელმწიფო ინსტიტუტებში და ცდილობდნენ ამ ეკლესიის ხელში ჩაგდებას. თუ თქვენ არ გააგრძელებთ სომხურ პრეტენზიებს ქართული ეკლესიების მიმართ, მაშინ ქართული სალოცავების ხელში ჩაგდების პროცესი შეიძლება მკვეთრად გაძლიერდეს და გახდეს უკონტროლო.

თბილისში არსებულ ეკლესიებზე სომეხთა სამოციქულო ეკლესია ოფიციალურად აცხადებს პრეტენზიებს. გაითვალისწინეთ, რომ არსებული ქართული ეკლესიები აღინიშნება, როგორც „გაქართველებულნი“.

1. ”სურბ გევორგი” (”სურბ ასტვაცინ”) 631 გ, აღადგინეს 1251 წელს თავადი უმუკის მიერ, აგრეთვე 1808, 1832, 2012 წლებში, მოქმედებს სამგებროს ქ. #5

2. "ნორ სურბ ეჯმიათნიცცოც" "სურბ გევორგი", 1805, აღდგენილია 1845, 1857, 1884, 1899-1900, 2006 წ., მოქმედებს არმაზის ქუჩა No.48 (ავლაბარი)

3. ფეთხაინი „სურბ ასტვაცინ“ 1430/37, აღდგენილია 1500, 1718, 1884, 18898, 1990/93 წლებში იგი გაქართულდა და ეწოდა ზემო ბეთლემი, გაქართველებული, ბეთლემის აღმართი #16

4. ”სურბ ხაჩ” (ვერის სომხური სასაფლაო) 1835, 1990 წელს იგი ქართულია, მოქმედებს როგორც წმინდა პანტელეიმონის ეკლესია, რჩეულიშვილის ქუჩა

5. ზარივარის ”სურბ კარაპეტი” (ჩუღურეთი) 1400, აღდგენილია 1664, 1705, 1790, 1870, 1891, 1992/93 წლებში იგი ”ქართული” იყო და მოქმედებს როგორც ყოვლად წმინდანთა ეკლესია, ელენე ახვლედიანის 33.

6. კარაპ „სურბ გევორგი“ (სისოი ჟამი), ბაზილიკა, 1600 გ, აღდგენილია 1753 წ, 1991 წელს გაქართულდა, მოქმედებს როგორც წმინდა გიორგის კლდისუბანის ეკლესია, გომის აღმართი #9

7. ჩუღურეთის "სურბ გევორგის" ("სურბ ასტვაცინი") ბაზილიკა, 1807, აღდგენილი 1854 წელს, 1991 წლის 26 იანვარს გაქართულდა, მოქმედებს როგორც წმინდა ნინოს ეკლესია, ნინო ჩხეიძის ქუჩა 32

8. "კუზანატს სურბ სტაფანოსი" 1724/27 აღადგინეს 1868, 1910 წელს, გაქართულდა 1989/91 წლებში

9. "სურბ გრიგორ ლუსავრიჩი", 1724/27, აღდგენილია 1868, 1910 წწ, გაქართულდა 1989/91 წლებში, ქეთევან წამებულის ქუჩა (გოგილოვის აბაზანის ზემოთ, დღეს ფარნავაზის პარკი და ძეგლი)

10. ”არანც ვანკი” (ფაშა ვანკი, ვანკ მაირ ტაჭარი) ბაზილიკა, 931, აღდგენილი 1430, 1715, 1800წწ, დაანგრიეს 1937 წელს, დაანგრიეს სომხური სასაფლაო, მანთაშევის საფლავი, სამლოცველო, მუზეუმი, ასევე დაანგრიეს ყველა საფლავი და მისი საგვარეულო საფლავები, მთელი კომპლექსი და მისგან ქვები იქნა გამოყენებული სხვა მშენებლობებისთვის. დარჩა მხოლოდ სახლის სამრეკლო, რომელიც ფასადის ნაწილი გახდა. ამ ადგილას აშენდა საშუალო სკოლა. ათონელის ქუჩა 33, კოლმეურნეობის მოედნის მიმდებარე ტერიტორია.

11. ზრკინიანც ”სურბ გევორგი”, 1713, დაანგრიეს 1940 წელს, გრიბოედოვის ქუჩა
12. ნავთლუღის ”სურბ გევორგი” (”სურბ ასტვაცინი”) 1839, დაანგრიეს 1930-იან წლებში, ბოგდან ხმელნიცკის ქუჩაზე (ყოფილი სასაკლაო)

13. კუკია. "სურბ ასტვაცინი", 1789 წ, დაანგრიეს 1930 წელს, დავით აღმაშენებლის გამზირი

14. "სურბ სარგისი" (გოგირდის აბანოების მხარე) 1073, აღდგენილია 1716, 1770, 1831 წლებში, 1930/40 წლებში განადგურებული, კედლის მხოლოდ ნაწილი დარჩა, გრიშაშვილის ქუჩა

15. კამაოიანცის „სურბ გევორგი“ 1778 წელს, აღადგინეს 1804 წელს, დაანგრიეს 1930-იან წლებში, რუსთაველის გამზირი (მეტროსადგურის „თავისუფლების მოედანი“), ახლა ამ ადგილას არის საცხოვრებელი კორპუსი.

16. ძიგრაშენის ავეტიაც "სურბ ასტვაცინი", 1704, აღდგენილი 1785, 1893, განადგურდა 30-იან წლებში, კოტე აფხაზის ქუჩა

17. ხრეშტაკაპეტაც (ბერდ ფორკ ეკეგეც) მე -8 საუკუნე, აღდგენილ იქნა 1480 წელს, 1893 წელს, დაანგრიეს 1939 წელს, მის ადგილას აშენდა ქართული ეკლესია, სამგებროს ქუჩა

18. ხოჯისვანკი „სურბ ასტაცაცინი“ (სასაფლაო) 1650/55, აღდგენილი 1835 წელს, განადგურდა 1930 წელს სასაფლაოთი, ამ ადგილას აშენდა პარკი, ამჟამად აშენებულია სამების საკათედრო ტაძარი (სამება)

19. ძორბაშის „სურბ გევორგი“ (ბაზილიკა), 1600, აღდგენილი 1880 წელს, დაინგრა 1995 წლის იანვარში, მის ადგილას აშენდა წინასწარმეტყველ დავითის ქართული ეკლესია, ჯორბანიძის ქუჩა 11 (ავლაბარი)

20. "ნავთლუღის წაგკავანკი", აღდგენილი 1880 წელს

21. მეტეხი, „სურბ ვარდანის“ ეკლესია აღდგენილია 1893 წელს ფრიდონიანის მიერ, დანგრეულ იქნა 1940-იან წლებში, მეტეხის ციხის ტერიტორია

22. თანდოიანც “სურბ ასტვაცინი” (ბაზილიკა) 1790 წელს, აღდგენილი 1890-იან წლებში, საბჭოთა პერიოდში, შენობა გადაკეთდა კინოთეატრ ”კოლხეთად”, დღეს ის ნახევრად დანგრეულია. დავით აღმაშენებლის გამზირი #40 (38)

23. შუღნის „სურბ მინას“ (გუმბათის) 1356 წ, რესტავრაცია 1752, 1860, დაინგრა 2009 წელს, ასოსპირიელის ქუჩაზე

24. ერევანცოც "სურბ მინას" (ბაზილიკა)1790წ. აღადგინეს 1811 წელს, 1880/83, 1902, ეკლესია დაიხურა 1924 წელს. თავდაპირველად იგი ახალგაზრდულ კლუბად გადაკეთდა თეატრად, შემდეგ სამკერვალო კლუბად, დღეს შენობა ცარიელია, მაგრამ მისი ტერიტორია გარკვეული პირების მიერ არის პრივატიზებული, 2014 წლის 19 სექტემბერს მისი ხის იატაკი გაანადგურეს. გელათის ქუჩა №13 (ავლაბარი)

25. ნორაშენის 1467 წლის „სურბ ასტვაციცინი“ (გუმბათი), აღდგენილია 1650, 1795, 1808, 1830, 1899-1900 წლებში. კოტე აფაზიის ქუჩა 41, აღდგენითი სამუშაოები ახლა დაიწყო
26. შამსორევოცი „კარმირ ევეტარანი“ („სურბ ასტვაცინი“) (გუმბათოვანი) 1735 წ. აღდგენილია 1809, 1844, 1858, განადგურებულია 1989 წლის 26 აპრილს, ფერისცვალების ქუჩა 66 (ავლაბარი), ყველაზე მაღალი ეკლესია იყო თბილისში

27. კრწანისის მე -13 - მე -15 საუკუნეების "სურბ ასტვაცინი" (ცირანავარი, გეგარდავანკი) (ბაზილიკა), აღდგენილი 1778 წელს, 1861 წელს, 4 ოჯახი ცხოვრობს ეკლესიაში, კრწანისის ქუჩა # 86

28. "სურბ ნშანი", (სურბ სიქოგიანაოსი) (გუმბათოვანი) 1624, აღდგენილია 1656, 1662, 1673, 1713, 1784, 1811-1868, ბოლო წლებში ორჯერ მოხდა ხანძარი ეკლესიაში, ის უკიდურესად საგანგებო მდგომარეობაშია, ჰაკობიანის ქუჩა 6



სია შედგენილია სომეხი ნაციონალისტი ფალსიფიკატორების მიერ სომხური სამოციქულო ეკლესიიდან სომხური სახელწოდებებით.

წაკითხულია : 352