ანალიტიკა

სომხური ხაფანგი რუსეთისთვის და ფაშინიანი, როგორც “გადამუშავებული ეტაპი"
27.05.20 18:15

ბოლო დროს რუსულ მედიაში გააქტიურდა ”ანტი – ფაშინიანური” რიტორიკა, მათ შორისაა სომხური ლობის საკითხები და ვითომც ეს ყველაფერი ლოგიკურია - მართლაც, სომხეთის რესპუბლიკაში ნიკოლ ფაშინიანით უკმაყოფილონი არიან, 2018 წლის "რევოლუციიდან" მიღებულმა ეიფორიამ დიდი ხანი არ გასტანა, რუსეთში ზოგიერთები იმედოვნებენ, რომ შესაძლებელი გახდება ფაშინიანის მოხსნა ხელისუფლებიდან და ისეთი პოლიტიკოსის მოყვანა, რომელიც იქნება თუ არა პრორუსული, მაშინ რუსეთის მიმართ უფრო ლიოალური.

ასე რომ, რუსეთში, კმაყოფილად აღნიშნავენ ფაშინიანის როგორც საშინაო, ისე საგარეო პოლიტიკის წარუმატებლობას. მაგალითად, inforuss- ის ვებგვერდზე ახლახან გამოქვეყნდა მასალა "ფაშინიანი არის მარცხის ზღვარზე: „რუსეთს ვერ მოატყუებ და აშშ-სგან ვერ დაიმალები" (https://inforuss.info/pashinyan-na-grani-provala/?fbclid=IwAR13G_GQm-fN1Vae2vUHYzqL8gyV6IrV21S9Ou16j0anYgTjrLYAuYPeLe0)

”პროდასავლური სომეხი პოლიტიკოსი ნიკოლ ფაშინიანი ნერვულობს. ეს ნერვიულობა გადადის პანიკაში, რაც შესამჩნევია მის ქცევებში, მოქმედებებში, მიღებულ გადაწყვეტილებებში და ზოგადად, სომხეთის ხელისუფლების განწყობაში.

პრემიერ-მინისტრის შიდა პოლიტიკური პოზიციები სუსტდება და ეს პროცესი პირდაპირ კავშირშია რუსულ-სომხური ურთიერთობების განვითარების პროცესთან. თუ მოსკოვი აშენებს ძმურ ურთიერთობებს სომხეთთან, აშშ-ს მიერ დანიშნულმა ფიგურამ უბრალოდ შეცვალა რუსოფობია საზოგადოებრივ გამოცხადებებში თავაზიანობით, ცდილობს დამალოს ქვეყანაში და ხელისუფლებაში დაძაბულობის ზრდა.

სომხეთის ამჟამინდელი ხელმძღვანელობა, სრულიად არაადეკვატურია სახელმწიფოთაშორის ურთიერთობებში. ფაშინიანმა და მისმა თანამზრახველებმა ცოტა რამ იციან რეალურ პოლიტიკაზე. და ეს ქვეყნისთვის პრობლემაა. მომავალში რას ელოდება მცირე კავკასიური რესპუბლიკა მოსკოვის მხარდაჭერის გარეშე? ნამდვილად კარგს არაფერს. შეეძლება თუ არა ფაშინიანს რამის შეცვლა? საეჭვოა. ალბათ, სომხეთი საბოლოოდ დასავლეთის გავლენის ქვეშ მოექცევა, რუსეთთან ურთიერთობებს გაიუარესებს. ამერიკელებმა ამიტომ მოაწყეს კიდევ ერთი მაიდანი რესპუბლიკაში, ხელოვნურად დაათბეს საპროტესტო განწყობა და აღმოფხვრეს სერჟ სარგსიანი.

სომეხი "სააკაშვილი" უკვე ორი წელია ცდილობს რაღაცეებს, თანამოქალაქეებს ჰპირდება ხან ახალ საპარლამენტო არჩევნებს, ხან უვიზო მიმოსვლას ევროკავშირთან. ასეთი ელეგანტური ტყუილები ჩამოუკიდა სომეხ ხალხს ყურებზე. მაგრამ ამისგან არანაირი სარგებელი არ არის.

ახლა ფაშინიანი არწმუნებს თავის თანამოქალაქეებს, რომ მას სურს მოსკოვთან ურთიერთობის ნორმალიზება. სინამდვილეში, ის ცდილობს დაიწყოს სომხეთის გამოსვლის პროცესი ევრააზიური კავშირიდან და პრო-კრემლის კურსის შეცვლა.პროამერიკელ დანიშნულს არ ესმის, რომ ის ღალატობს ისტორიას და პასუხობს რუსეთს შავი უმადურობით.

შეგახსენებთ, რომ რუსეთმა აქტიური მონაწილეობა მიიღო სომხეთის შექმნის საქმეში: XIX საუკუნის დასაწყისში სპარსეთის მიერ დაპყრობილ ტერიტორიებზე, მათ გადაწყვიტეს საკუთარი რეგიონის ორგანიზება კავკასიის ქრისტიანებისთვის. მოგვიანებით, ოსმალეთის იმპერიის ლტოლვილები იქ ჩავიდნენ და ერევნის პროვინციას სომხური კოლორიტი შესძინეს.

შემდგომში, ეს ტერიტორია გახდა სომხეთის სსრ, უფრო მეტიც, მოსკოვის წყალობით ცხოვრობდა. სსრკ-ს დაშლის შემდეგ კი სომხეთი დამოუკიდებელი ქვეყანა გახდა. თუმცა როგორი დამოუკიდებელი? რუსეთი განაგრძობდა ეკონომიკურად მის დაცვასა და დახმარებას.

სანაცვლოდ რა მივიღეთ? ნაციონალისტური ლოზუნგები ერევანში "რუსეთო - გადი!" და სომხეთის ხელისუფლების ფარისევლობა.

ფაშინიანს უნდა ახსოვდეს, რომ მისი მეზობლები თურქეთი და აზერბაიჯანია და მთიანი ყარაბაღის პრობლემა არ გამქრალა. რუსეთს შეუძლია დატოვოს რეგიონი და მერე რა იქნება?

რამდენ ხანს იარსებებს ამაყი სომხეთი? დიახ, დასავლეთის ბატონები შეინარჩუნებენ მას, მაგრამ რა ხარისხში? არა სუვერენული რესპუბლიკა, არამედ კოლონია ხმის უფლებისა და მომავლის გარეშე”.

ძლივს, რუსეთში შეახსენეს "ძველ სომხებს", ვინ დაასახლა ისინი დღევანდელი სომხეთის ტერიტორიაზე. სხვათა შორის, აზერბაიჯანულ მიწებზე. Inforuss ამაზე, რა თქმა უნდა, არ წერს, ნებისმიერ მსურველ ადამიანს შეუძლია შეაგროვოს საკმარისი ინფორმაცია ამის შესახებ -რეალური და არა გაყალბებული, სომხური წყაროებიდან.

ასევე, პუბლიკაცია პირდაპირ მიანიშნებს სომხეთს, რომ რუსული მხარდაჭერის გარეშე, სომხური სახელმწიფო უბრალოდ შეწყვეტს არსებობას. იმისათვის, რომ შენარჩუნდეს სომხეთმა უნდა შეამციროს თავისი ”განდიდების მანია” და გაითვალისწინოს რუსული ინტერესები.

რუსეთს აშკარად სურს იმოქმედოს, როგორც "მშვიდობისმყოფელი", რათა დაიბრუნოს გავლენა გეოპოლიტიკურად მნიშვნელოვან რეგიონებში. ამავე დროს, ყარაბაღის კონფლიქტის მოგვარება რუსეთის ფედერაციის მონაწილეობით, როგორც ჩანს, კრემლში განიხილება, როგორც სამხრეთ კავკასიაში რუსული გავლენის დაბრუნების ხერხი.

მაგრამ მოსკოვის ყველა გეგმა შეირყა ერევნის რეჟიმის გადამწყვეტი სურვილის არ ქონის გამო (რუსეთზე დამოკიდებული ყველაფერზე) იმის შესახებ, რომ დაიწყონ საუბარი უცხო მიწების დეოკუპაციაზე. გამჭვირვალე მინიშნებების მიუხედავად, რომ ამ საკითხთან დაკავშირებით ყველაფრის დაკარგვა შეგიძლიათ. ამავე დროს, ერევანს სურს გააგრძელოს იაფი გაზისა და სხვა შეღავათების მიღება რუსეთიდან.

ამიტომ, შემთხვევითი არაა, რომ Inforuss-ი ასევე საუბრობს მოსკოვის კითხვებზე "სტრატეგიული პარტნიორის" მიმართ:

”ახლა რა ხდება?

პირველ რიგში, რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა გაიხსენა არწახის საკითხი (მთიანი ყარაბაღის პრობლემა) და წარმოშვა საკმაოდ მნიშვნელოვანი თემები. პირველი არის მადრიდის დოკუმენტი, რომლის გარშემოც მოლაპარაკებები დიდი ხანია მიმდინარეობს, თუმცა ეს ფაქტი ერევანში უარყოფილია. ეს არის სერიოზული განცხადება, რაც ოპოზიციის ხელზე მუშაობს და ფაქტობრივად, სომხეთის ახალ ხელისუფლებას ავლენს იმაში, რომ ამახინჯებს სიმართლეს და ატარებს დამარცხებულ პოლიტიკას ”არწახის” საკითხთან დაკავშირებით.

ფაშინიანი ნერვიულობს, როდესაც მას ამ თემაზე კითხვებს უსვამენ პარლამენტში.

მეორე მომენტი არის რუსული გაზის პოლიტიკა. ლავროვმა თქვა, რომ ერევანს არ უნდა ჰქონდეს განსაკუთრებული იმედები გაზის ფასების შემცირებაზე. სომხეთში რუსული კაპიტალის მქონე კომპანიები ექვემდებარებიან ზეწოლას საგადასახადო და უსაფრთხოების წარმომადგენლების მხრიდან. პრაქტიკულად, არ არსებობს პარტნიორობა, რა დათმობებზეა საუბარი? გაზის ფასი მხოლოდ გაიზრდება და სავარაუდოდ, ამ ზაფხულს რუსები გაზრდიან ტარიფებს.

მესამე საკითხია ფაშინიანის პუტინთან დაკავშირების წარუმატებელი მცდელობები. სომეხი პოლიტიკოსი ახლა ძირითადად საუბრობს მიხაილ მიშუსტინთან. ფაშინიანს ნათლად მიუთითეს თავისი ადგილი. შეგახსენებთ, რომ 9 მაისს პუტინმა, მიულოცა პოსტსაბჭოთა რესპუბლიკების სახელმწიფო ლიდერებს, ასეთი პატივი არ ერგო ფაშინინს, აი, ალიევს კი ესაუბრა. მიუხედავად იმისა, რომ აზერბაიჯანი არ არის კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციის ან ევრაზიული კავშირის წევრი.

მეოთხე მომენტი არის აშშ – ს ბიოლაბორატორია სომხეთში. რუსეთი და ჩინეთი მოითხოვდნენ სპეციალისტების მიღებას ობიექტების შესამოწმებლად, მაგრამ კატეგორიული უარი მიიღეს.

არავინ იცის რა ხდება იქ და კორონავირუსული ინფექციის გავრცელების ფონზე, უფრო და უფრო მეტი კითხვა ჩნდება. ვინ სტუმრობს ამ ობიექტებს? ნატოსა და აშშ-ს დაზვერვის წარმომადგენლები, თანაც შეზღუდვების გარეშე.

და ბოლოს, მეხუთე, სიგარეტის კონტრაბანდის საქმე. როგორც გაირკვა, ნიკოლ ფაშინიანის ახლობლები კონტრაბანდით იყვნენ დაკავებულნი.

საჭიროა თუ არა საუბარი იმის შესახებ, რომ გაჩნდა კრიზისი რუსულ-სომხურ ურთიერთობებში? ფაშინიანი ორ ცეცხლს შუა აღმოჩნდა, არ იცის რა უნდა გააკეთოს ძალაუფლების შესანარჩუნებლად. რუსეთი ძალიან მნიშვნელოვანია სომხეთისთვის, მაგრამ მას ასევე ეშინია საზღვარგარეთელი პატრონების წინააღმდეგ წასვლის. ფაშინიანი მარცხის ზღვარზე აღმოჩნდა".

თუმცა ის, რომ ფაშინიანი მარცხის პირას აღმოჩნდა, არ ნიშნავს რომ რუსეთი შეძლებს ამ წარუმატებლობის გამოყენებას.

სამწუხაროდ, სომხეთში ”რუსული მატარებელი” დიდი ხანია წავიდა. არარეალურია ყარაბაღის კლანის ხელისუფლებაში დაბრუნება, რაც არ უნდა იყვნენ სომხეთის მოქალაქეები უკმაყოფილო ფაშინიანით. რადგან ამ კლანის წარმომადგენლების მიერ საბიუჯეტო სახსრების ქურდობაში გახმაურებული კორუფცია და ამპარტავნება იყო, სომხებს არ დავიწყებია. მაგრამ რუსეთის ჩარევა „შიდასომხურ გარჩევებში“, რომლის დროსაც ფაშინიანი შეიცვლება არა მხოლოდ რუსეთისადმი უფრო მტრულად განწყობილი პოლიტიკოსით, არამედ რუსეთი ”ყველაფერში დამნაშავე” აღმოჩნდება და საბოლოოდ დაკარგავს გავლენას სამხრეთ კავკასიაში, ეს ყველაფერი ძალზედ შესაძლებელია.

ფაშინიანი დასავლეთისთვის "გადამუშავებული მასალაა". აქედან გამომდინარე, დასავლეთს აქვს ”სუპერ ამოცანა” - სომხეთში ხელისუფლებაში მოიყვანოს პოლიტიკოსი, რომელიც გახდება არა მხოლოდ ”თავისიანი”, არამედ რუსი სომხების ავტორიტეტი, რათა შეძლონ მანიპულირება მოახდინონ სომხურ ”მეხუთე კოლონაზე” რუსეთში და რუსეთი ჩაითრიონ მისთვის სასიკვდილო ავანტიურებში, სომეხი ნაციონალისტური და დასავლური ინტერესების ირგვლივ.

და მოსკოვისგან მინიშნებებით, რომ სომხეთი არ შეიძლება არსებობდეს რუსეთის გარეშე და რომ ყარაბაღის საკითხზე აუცილებელია დათმობების გაკეთება, მას შეუძლია საპირისპირო გავლენა იქონიოს ნაციონალიზმის დაინფიცირებულ სომხეთზე. შეუძლებელი იქნება ყარაბაღში არსებული კონფლიქტის ამჟამინდელი „გაყინული მდგომარეობის“ შემდგომი შენარჩუნება. თუ მშვიდობიანი დეოკუპაცია დაიწყება, მაშინ სომეხი ნაციონალისტებისთვის რუსეთი იქნება დამნაშავე, რომელიც უკვე სამშვიდობო პროცესისკენ უბიძგებს. თუ მშვიდობიანი დეოკუპაცია ვერ მოხერხდება და აზერბაიჯანი ძალის გამოყენებით გაათავისუფლებს ოკუპირებულ მიწებს, მით უმეტეს, რუსეთი იქნება დამნაშავე სომეხი ნაციონალისტებისთვის.

იმის გათვალისწინებით, რომ აშშ აშკარად ეძებს ფაშინიანის შემცვლელ პოლიტიკოსს, რომელიც გავლენას მოახდენს სომხურ "მეხუთე კოლონაზე" რუსეთში, ნებისმიერ შემთხვევაში, რუსეთის ფედერაციას გაუჩნდება პრობლემები.

საჭიროა გავიხსენოთ, ვისთვის დაასახლა რუსეთმა აზერბაიჯანულ მიწებზე სომეხი ემიგრანტები? საკუთარი თავისთვის შექმნა „ფორტპოსტი“? ძნელად დასაჯერებელია... ალბათ, უფრო დასავლეთისთვის, რომელმაც, ფაქტობრივად, რუსეთი ხაფანგში ჩააგდო. აიძულებენ არა მხოლოდ გამოკვებონ, დაიცვან პარაზიტული ნაციონალისტები, რომლებსაც რუსეთი სძულთ, არამედ ამ დასავლელ აგენტებს საშუალებას მისცემენ რეალურად მიაღწიონ ქვეყნის ხელისუფლების უმაღლეს ეშელონებს.



KavkazPlus

წაკითხულია : 460