ანალიტიკა

ფატალი ხან ხოისკი - 100 წლისთავი მისი მკვლელობიდან დაშნაკების მიერ თბილისის ცენტრში

22.06.20 17:40


ზუსტად 100 წელი გავიდა იმ დღიდან, როდესაც, 1920 წლის 19 ივნისს, თბილისში, სომხური ნაციონალისტური პარტიის „დაშნაკტუციუნის“ წევრებმა არამ ერაკიანმა და მისაკ გრიგორიანმა დახვრიტეს ფატალი ხან ხოიკი, გამოჩენილი აზერბაიჯანელი საზოგადოებრივი და პოლიტიკური მოღვაწე, აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის ერთ-ერთი დამაარსებელი (ადრ). მკვლელობა მოხდა რუსთაველის გამზირზე, როდესაც ხოისკი აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის იუსტიციის ყოფილ მინისტრთან ხალილ-ბეგ ხასმედოვთან ერთად გადიოდა ოპერისა და ბალეტის თეატრის შენობას. ხალილ-ბეგ ხასამედოვი დაშავდა, მაგრამ გადარჩა.

ერთი თვის შემდეგ კიდევ ერთი გამოჩენილი აზერბაიჯანელი პოლიტიკოსი მოკლეს დაშნაკმა ტერორისტებმა - ექიმი, ჟურნალისტი, აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილე, ჰასან-ბეგ აღაევი. ფატალი ხან ხოისკი და ჰასან-ბეგ აღაევი დაკრძალეს თბილისის მუსლიმთა სასაფლაოზე, დღეს მათი საფლავები ბოტანიკური ბაღის ტერიტორიაზე მდებარეობს.

ფატალი ხან ხოისკი, ჰასან-ბეგ აღაევი და აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის სხვა ლიდერები იძულებულნი იყვნენ ემიგრაციაში წასულიყვნენ საქართველოში წითელი არმიის მიერ აზერბაიჯანის ოკუპაციის შემდეგ. მათი ტრაგიკული გარდაცვალებიდან ერთი წლის შემდეგაც კი არ გავა და წითელი არმია ასევე დაიპყრობს საქართველოს და მრავალი თვალსაზრისით დაშნაკები დაეხმარებიან მას ლორეს ზონაში პრო-ბოლშევიკური აჯანყებების მოწყობაში.

მოგეხსენებათ, რომ კავკასიური ტრადიციების სტუმართმოყვარეობის თანახმად, უცხო სახლში სტუმრის მოკვლა არის უნამუსობა და უპირველეს ყოვლისა, მფლობელებთან მიმართებაში.

ფატალი ხან ხოისკი და ჰასან-ბეგ აღაევი იყვნენ საქართველოსა და ქართველი ხალხის სტუმრები, საქართველოს მთავრობამ შეძლებისდაგვარად უზრუნველყო მათი უსაფრთხოება.

დაშნაკების დანაშაული, პირველ რიგში, საქართველოს მიმართულებით დაფურთხებაა.

ირკვევა, რომ დაშნაკი ბანდიტები უცხო სახლში უსწორდებიან მათ, ვინც სტუმრობს და ასევე თვლიან ამას "გმირობად".

ხოისკისა და აღაევს სიკვდილი მიუსაჯეს დაშნაკმა-ტერორისტებმა იმის გამო, რომ ბაქოს აზერბაიჯანული მოსახლეობა 1918 წელს გადაარჩინეს გენოციდისგან, რომელიც ორგანიზებული იყო დაშნაკებისა და ბოლშევიკების მიერ. ფატალი ხან ხოისკი იყო პირველი მსხვერპლი 41 კაციან ჩამონათვალში, რომელიც დამტკიცდა დაშნაკების მე -9 ყრილობაზე, როგორც ოპერაციის ნაწილი „ნემესიზი“. ეს იყო დაშნაკის ტერორისტული კამპანიის სახელი ოსმალეთის სახელმწიფო მოხელეების მკვლელობის ორგანიზების მიზნით, მითიური "1915 წლის გენოციდისთვის". ამ კამპანიაში როგორც ვხედავთ, ასევე დაამატეს აზერბაიჯანელი სახელმწიფო მოღვაწეების სია, რომელთაც საერთო არაფერი ჰქონდათ 1915 წლის ოსმალეთის იმპერიის მოვლენებთან. „ნემესიზის“ ტერორისტული ოპერაციის საბოლოო მიზანი იყო თურქი და აზერბაიჯანელი ხალხების დაშინება, რათა მათი ნება გაეტეხათ გარე აგრესიის წინააღმდეგობის გაწევისა და მათი მიწების ხელში ჩაგდების მიზნით.

თბილისში ფატალი ხან ხოისკისა და ჰასან-ბეგ აღაევის მომხდარი მკვლელობის 100 წლისთავი, კიდევ ერთხელ გვაფიქრებს, რომ სომეხი ნაციონალისტები, დაშნაკები და საქართველოში მოქმედი სომხური სპეცსამსახურების აგენტები, წარმოადგენენ სასიკვდილო საფრთხეს ქართული სახელმწიფოებრიობისთვის. სომეხი ნაციონალისტები და პროვოკატორები ცდილობენ საქართველოში ეთნოსთაშორისი კონფლიქტების გაღვივებას და ამავე დროს, ყველა შესაძლებლობას იყენებენ, რომ მოახდინონ საქართველოში შიდა ვითარების დესტაბილიზაცია.

მაგალითად, ერთი წლის წინ, სომხეთის მოქალაქეებმა მონაწილეობა მიიღეს საქართველოს პარლამენტის ძალით შტურმის აღების მცდელობაში, მათ შორის ისინიც ვინც სომხეთის ხელმძღვანელობასა და პრემიერ მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანთან იყვნენ დაკავშირებულები. რა თქმა უნდა, სომხური ტერორიზმის საფრთხე არ გაქრა.

100 წლის წინ, საქართველოს ხელისუფლების არასაკმარისმა სიფხიზლემ სომხეთის ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში და ქვეყნის შიგნით სომხური ”მეხუთე კოლონის” მოღვაწეობამ გამოიწვია არა მხოლოდ თბილისში გამოჩენილი აზერბაიჯანული სახელმწიფო მოხელეების მკვლელობა, არამედ საბოლოოდ საქართველოს დამოუკიდებლობა იმსხვერპლა.

ყოველივე ამის შემდეგ, აჯანყება, რომელიც გახდა წითელი არმიის მიერ საქართველოს ოკუპაციის მიზეზი, იყო ორგანიზებული სომეხი ნაციონალისტების მიერ. დღეს კი, სომეხი ნაციონალისტების მხრიდან პროვოკაციების ორგანიზების საშიშროება ქართული სახელმწიფოებრიობის გასანადგურებლად, სამწუხაროდ, არ გამქრალა.




KavkazPlus

წაკითხულია : 370


დატოვეთ კომენტარები

(გთხოვთ, კომენტარებში თავი შეიკავოთ რელიგიური, რასობრივი და ნაციონალური დისკრიმინაციის გამოხატვისაგან, ნუ გამოიყენებთ სალანძღავ და დამამცირებელ გამოთქმებს, ასევე კანონსაწინააღმდეგო მოწოდებებს.)

გამოაქვეყნეთ
დასაშვებია 512 სიმბოლოს შეყვანა

ახალი ამბები