ჰუჯაბი - ქართული სალოცავი უკანონოდ დატყვევებულ იქნა სომხეთის მიერ, სროლით

07.07.20 10:30


სომხეთის „მეხუთე კოლონა“ საქართველოში და პროვოკატორები ცდილობენ კონფლიქტის წარმოქმნას დავით გარეჯის სამონასტრო კომპლექსთან დაკავშირებით, რასაც საფრთხე არ ემუქრება, რადგან მისი 95% მდებარეობს საქართველოში და რომლის 5% აზერბაიჯანში. არის შეუზღუდავი დაშვება ქართველი სასულიერო პირებისთვის, ხოლო დელიმიტაციისა და დემარკაციის შემდეგ საზღვარი გაიხსნება მომლოცველებისა და ტურისტებისთვისაც.

შეგახსენებთ, რომ ტურისტების დაშვება დროებით და იძულებულად შეჩერდა მხოლოდ პროვოკატორების გამო. თუ არა ისინი, აქამდე ვერავინ შეამჩნევდა, რომ სამონასტრო კომპლექსის ეს ნაწილი მდებარეობს ”საზღვრის მეორე მხარეს” - ასეთი ვითარება ხომ ათწლეულების განმავლობაში იყო, სანამ პროვოკატორები გამოჩნდებოდნენ.

თუმცა, ამავდროულად, ის კატასტროფულ მდგომარეობაშია, დაპყრობილი ძალითა და მოტყუებით, ქართული ტერიტორიების მცოცავი ანექსიით, საზღვრის გადატანით საქართველოს ტერიტორიების სიღრმეში, კიდევ ერთი ქართული სალოცავი - ჰუჯაბის მონასტერი. თანდათანობით ჰუჯაბის მონასტერი ნადგურდება და ქართველი მღვდლების, მომლოცველებისა და რესტავრატორების შესვლა მთლიანად დაბლოკილია სომეხი მესაზღვრეების მიერ, რომლებმაც უკანონოდ დაიპყრეს ქართული სალოცავი.

მონასტრის ისტორია და მისი დაპყრობა სომხეთის მიერ აღწერილია ქართულ საიტზე novators.ge: „ჰუჯაბი“(http://novators.ge/dzeglebi.php?id=16214&fbclid=IwAR1ObCQj0gcGT5FI2ZMrKwQ79egPfMabwdUNYxhBfOUfmV6EF16JfAcpaJE#.XvXQB5axNLo.facebook). აქ მოცემულია ამ მასალის ძირითადი პუნქტები.

ჰუჯაბის სამონასტრო კომპლექსი მდინარე ფოლადაურის სათავეებში, მის მარჯვენა სანაპიროზე, თანამედროვე სოფელ ახ - ქერფის მახლობლად მდებარეობს. ეს სოფელი ამჟამად მარნეულის რაიონში ითვლება; ძველად კი შედიოდა ადმინისტრაციულ - ტერიტორიულ ერთეულში, რომელსაც ბოლნისის ხევი ეწოდებოდა. ვახუშტი ბატონიშვილი ფოლადაურის ხეობის აღწერისას ჰუჯაბის მონასტერსაც იხსენიებს. სოფლების სიაში ავტორი ამ სახელწოდების სოფელსაც ასახელებს, ფორმით „უჯაბი".

სამონასტრო კომპლექსი სოფლიდან დაახლოებით 1 კილომეტრზეა ლალვარის მთის ძირში.

გარედან მას გალავანი ერტყა, რომლის შიგნით სხვადასხვა ნაგებობათა კვალია, ყველაზე მნიშვნელოვანი აქ გუმბათიანი ეკლესიაა, რომლის კედლებში გამოყენებულია აგური და გათლილი ქვის ლოდები. მოპირკეთებაში ღია ფერის ქვებს ენაცვლება მუქი ფერის ლოდებიც, რაც სასიამოვნო შთაბეჭდილებას ტოვებს. სარკმლები და გუმბათის ყელი უხვად ყოფილა შემკული ქართული წნული ორნამენტით, ასეთივე წნული ჩუქურთმითაა შევსებული მოზრდილი ჯვარიც. შიგნიდან ეკლესია მოხატული ყოფილა, რომლის კვალი ჯერაც ეტყობა.

ხელოვნების ისტორიკოსები ამ ნაგებობას XIII საუკუნის I ნახევარს მიაკუთვნებენ.

ჰუჯაბის ტაძარი მდებარეობდა ლორესკენ მიმავალი უღელტეხილის მგლის კარისაკენ მიმავალ გზაზე. აღნიშნული გზის მნიშვნელობას ადასტურებს მის გასწვრივ, ხეობის ორივე ნაპირზე დამოწმებული ნასოფლარების სიმრავლე. იმავე გზის მნიშვნელობაზე მეტყველებს კიდევ ერთი ფეოდალური ხანის გვიანი საუკუნეების ძეგლი. ესაა ქვის ერთ თაღიანი ხიდი ფოლადაურზე, შულავრის ხეობიდან გადმოსასვლელში. სწორედ მისი სახელი შერქმევია იქვე არსებულ სოფელს ახ - ქერფი აღნიშნავს „თეთრ ხიდს”. სოფელში სომხური მოსახლეობაა. იქაური მოხუცების თქმით, ესენი ერეკლე მეფის დროს არიან გადმოსახლებულნი, თუმცა სასაფლაოზე XIX საუკუნეზე ძველი საფლავი არ ფიქსირდება.

ჰუჯაბის ტაძარი, როგორც ზემოთ ავღნიშნეთ საქართველოსა და სომხეთის საზღვართან ახლოს მდებარეობს. ტერიტორიული კუთვნილება საკამათო გახდა მას შემდეგ, რაც 2005 წელს ტელეკომპანია „მზის“ გადამღებ ჯგუფს, რომელიც ჰუჯაბის კადრებს იღებდა, ცეცხლი გაუხსნეს სომეხმა მესაზღვრეებმა. როგორც გაირკვა, ჰუჯაბის ტაძარს სომხური მხარე თავის სახელმწიფო საზღვრებში მოიაზრებს და შესაბამისად, მესაზღვრეებმა გადამღები ჯგუფი საზღვრის უკანონო გადაკვეთისთვის კანონდამრღვევებად ჩათვალეს. ქართულ მედიაში გავრცელდა სტატიები, რომელთა მიხედვითაც საზღვარი მესაზღვრეებმა უკანონოდ გადმოწიეს სომხეთის სასარგებლოდ, რის შედეგადაც ჰუჯაბი სომხური კონტროლის ქვეშ მოექცა; ზოგიერთი წყარო ასახელებს 300 მეტრს, ზოგი კი 400-ს.საბჭოთა კავშირის პერიოდში ჰუჯაბის ტაძარი საქართველოს საზღვრებში იყო მოქცეული. დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ საქართველოსა და სომხეთს შორის რაიმე სახის ხელშეკრულება საზღვრის გადაწევასთან დაკავშირებით ოფიციალურ დონეზე არ გაფორმებულა.

მონასტერი, რომ საქართველოს ფარგლებში მდებარეობს ამას ადასტურებს ცნობარი“ საქართველოს სსრ კულტურის ძეგლები აყვანილი სახელმწიფოს დაცვაზე“, გამოცემული თბილისში 1959 წელს საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს კულტურის ძეგლების დაცვის და რესტავრაციის საქმეთა სამმართველოს მიერ. აგრეთვე „საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის ატლასი, გამოცემული 1964 წელს საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის ვახუშტი ბატონიშვილის სახელობის გეოგრაფიის ინსტიტუტის მიერ.

დღესდღეისობით ჰუჯაბის მონასტერთან, საქართველოს მხრიდან მისვლა ფაქტიურად შეუძლებელია. იგი შორიდან ჩანს სადახლო-ახკერპის გზიდან. შორიდან გიმზერს ქართული ხუროთმოძღვრების დიდებული ძეგლი, თითქოს საშველად გიხმობს....

ჰუჯაბი, თავისი კულტურული ღირებულებით არაფრით არ ჩამოუვარდება სხვა თავის თანადროულ ისტორიულ-კულტურულ ძეგლებს, უფრო მეტიც მსგავსი პერიოდის ძეგლები ძალზედ საინტერესოა რადგან უკვე კარგადაა ჩამოყალიბებული ქართული ტრადიციული საეკლესიო არქიტექტურა. დასანანია, რომ მსგავსი მაშსტაბის ძეგლი მხოლოდ ბედის ანაბარაა მიტოვებული. გამოვთქვამთ იმედს, რომ საქართველოსა და სომხეთს შორის აღნიშნული სიტუაციის გონივრულად განხილვის შედეგად ჰუჯაბის მონასტერი დაბრუნდება საქართველოს შემადგენლობაში.

ინფორმაცია მოამზადა ვასილ ჭიჭაღუამ“.

როგორც ვასილი ჭიჭაღუას მიერ მომზადებული მასალიდან ვხედავთ, სომხურმა მხარემ ჯერ უკანონოდ გადაკვეთა საზღვარი 300 ან 400 მეტრზე, შემდეგ კი ცეცხლი გაუხსნა საქართველოს მოქალაქეებს, რომლებსაც სურდათ ქართულ მიწაზე მდებარე საკუთარი ქართული სალოცავის მონახულება. საერთაშორისო სტანდარტებით, ეს სხვა არაფერია, თუ არა შეიარაღებული აგრესია და უცხო ტერიტორიის შეიარაღებული დაპყრობა.

უფრო მეტიც, როგორც ჩანს, სომეხი დამპყრობლები არ აპირებენ ხუჯაბზე გაჩერებას.

მონასტერი მდებარეობს, როგორც ზემოთ აღინიშნა, ისტორიული ბოლნისის ხეობის ზედა მონაკვეთში. ხოლო ამ ხეობის ქვედა ნაწილში არის საქართველოს კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი სალოცავი - ბოლნისის სიონი. სწორედ ამ ტაძარშია დაცული უძველესი ქართული წარწერა საქართველოს ტერიტორიაზე, რომელიც მოსვენებას არ აძლევს ისტორიის სომეხ ფალსიფიკატორებს, რომლებიც ირწმუნებიან, რომ სავარაუდოდ მესროპ მაშტოცმა ქართველებს დამწერლობა მისცა.

სომეხ ნაციონალისტებს სურთ ამ მიწების და ამ ტაძრის მითვისებაც. შესაძლებელია იმისთვის, რომ ანტიკური ხანის ქართული წარწერის განადგურება და მისი სომხურით ჩანაცვლება მოახდინონ (იგივე ოპერაცია სომეხმა ფალსიფიკატორებმა ქართულ და ალბანურ ეკლესიებში განახორციელეს) და გამოცხადება, რომ მიწა და აქ ყველა ეკლესია არის "სომხური".

ბოლნისის ისტორიული ქართული სოფელი, სადაც დღეს მდებარეობს ბოლნისის სიონი, ცხოვრობენ სომეხი ჩამოსახლებულები და მას ასევე უწოდებენ ბოლნის ხაჩენს. 2019 წელს სომხეთის პრემიერ-მინისტრი ნიკოლ ფაშინიანი სპეციალურად მივიდა ამ სომხებთან. ჰუჯაბის მონასტერში დაწყებული ქართული მიწების „მცოცავი წართმევა“ შეიძლება არ შეწყდეს. უფრო მეტიც, სომეხი ნაციონალისტები უკვე ოფიციალურად ითხოვენ 465 ქართულ ეკლესიას, ისევე როგორც საქართველოს ტერიტორიებს - სამცხე-ჯავახეთსა (სომხური ტერმინოლოგიით "ჯავახკი") და ქვემო ქართლს.




KavkazPlus

წაკითხულია : 352


დატოვეთ კომენტარები

(გთხოვთ, კომენტარებში თავი შეიკავოთ რელიგიური, რასობრივი და ნაციონალური დისკრიმინაციის გამოხატვისაგან, ნუ გამოიყენებთ სალანძღავ და დამამცირებელ გამოთქმებს, ასევე კანონსაწინააღმდეგო მოწოდებებს.)

გამოაქვეყნეთ
დასაშვებია 512 სიმბოლოს შეყვანა

ახალი ამბები