ანალიტიკა

რეგიონალური თანამშრომლობა არის წამყვანი ძალა გრძელვადიანი და მდგრადი განვითარებისათვის. აზერბაიჯანის, საქართველოსა და თურქეთის პარტნიორობა რეგიონალური თანამშრომლობის მაგალითია.

20.08.20 13:00


საქართველოსთვის აზერბაიჯანი და თურქეთი არა მხოლოდ კარგი მეზობლები არიან, არამედ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ეკონომიკური პარტნიორებიც.

ანალიტიკოსების აზრით, შემდგომი ორმხრივი ურთიერთობების უდიდესი პერსპექტივაა გაზის ტრანზიტი აზერბაიჯანიდან საქართველოს გავლით ევროპაში სამხრეთ ენერგო დერეფნის ფარგლებში. სამხრეთ გაზის დერეფანი მნიშვნელოვნად ცვლის გეოპოლიტიკურ განლაგებას ევროპაში. დიდი ხნის განმავლობაში, ეს იყო რუსული გაზპრომის დომინირება გაზმომარაგებაში, რამაც კრემლი აიძულა ევროპელი პარტნიორები იძულებულნი გამხდარიყვნენ შეექმნათ თავისი პოლიტიკა, რომელიც ყოველთვის არ იყო კონსტრუქციული, განსაკუთრებით სუვერენული სახელმწიფოების ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევის, საზღვრების გადაკეთების და სეპარატიზმის მხარდაჭერის თვალსაზრისით.

დღეს, აზერბაიჯანსა და საქართველოს შორის სტრატეგიული პარტნიორობა ყოველწლიურად ძლიერდება. აზერბაიჯანი ერთ-ერთი ყველაზე სერიოზული ინვესტორია საქართველოს ეკონომიკაში. აზერბაიჯანული კომპანიები ყველაზე მსხვილი გადამხდელები არიან საქართველოში. საქართველოს სატრანზიტო პოტენციალი აზერბაიჯანის მხრიდანაც დიდწილად არის უზრუნველყოფილი. ყულევის ტერმინალით წელიწადში დაახლოებით 2 მილიონი ტონა აზერბაიჯანული ნავთობი გადის, ჩვენ ვსაუბრობთ როგორც ენერგეტიკულ, ისე სატრანსპორტო ურთიერთქმედებაზე, ყოველწლიურად ათასობით კონტეინერი გადის საქართველოს ტერიტორიის გავლით. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ 2020 წლის პირველი ნახევრის შედეგების მიხედვით, აზერბაიჯანი საქართველოს სიდიდით მესამე სავაჭრო პარტნიორია, მოცულობის თვალსაზრისით და ჩამორჩება მხოლოდ ჩინეთსა და რუსეთს.
აზერბაიჯანი საქართველოს დაეხმარა იმ დროს, როდესაც დაისვა საქართველოს დამოუკიდებლობის საკითხი. აზერბაიჯანის წყალობით, საქართველომ ენერგეტიკული უსაფრთხოება და სტაბილურობა მოიპოვა, მიეცა ენერგიის რესურსები, პირველ რიგში, ბუნებრივი აირი. შედეგად, საგარეო ძალებმა ვერ გამოიყენეს "გაზის კვანძი", რომ საბოლოოდ ჩამოერთვათ საქართველოს სუვერენიტეტი და ვერ მოახერხეს საქართველოდან ახალი ტერიტორიების ხელში ჩაგდება, დამატებით ოკუპირებული აფხაზეთის და ცხინვალის რეგიონისა.

სამხრეთ გაზის დერეფნის ექსპლუატაციით "გაზით შანტაჟი" დრო წარსულს ბარდება. ამიტომ, შემთხვევითი არ არის, რომ წლის ბოლოსთვის მთელი ევრაზიის რეგიონი ელოდება სამხრეთ გაზის დერეფნის განხორციელებას. ევროკავშირის წარმომადგენლებმა არაერთხელ განაცხადეს, რომ ისინი საქართველოსა და აზერბაიჯანს მიიჩნევენ მნიშვნელოვან სატრანსპორტო კვანძებად, რაც მთელი ევროპის კონტინენტის მომავალი ენერგეტიკულ უსაფრთხოებას უზრუნველყოფს.

სამხრეთ გაზის დერეფნის პროექტი სულაც არ არის მიმართული რუსეთის წინააღმდეგ.

გაზპრომი შეძლებს გააგრძელოს, სხვებთან ერთად, თავისი ბუნებრივი გაზი ევროპაში მიაწოდოს, მაგრამ მოკლებული იქნება შესაძლებლობას გამოიყენოს გაზმომარაგება პოლიტიკური ზეწოლისთვის. სამხრეთ გაზის დერეფანი იქნება ერთგვარი "ცივილიზებული ურთიერთობების იძულება" საერთაშორისო ენერგეტიკულ თანამშრომლობაში.

შემთხვევითი არ არის, რომ საქართველოში თანამედროვე წამყვანი პოლიტიკოსები უპირატესობას ანიჭებენ აზერბაიჯანთან თანამშრომლობას. ასე რომ, საქართველოს პრემიერ მინისტრმა გიორგი გახარიამ მუშაობა დაიწყო ამ მაღალ პოსტზე, ზუსტად აზერბაიჯანში ვიზიტით.

”შემთხვევითი არ იყო, რომ ჩვენ გადავწყვიტეთ პირველი ვიზიტი აზერბაიჯანში ჩაგვეტარებინა. თქვენ იცით, რომ ჩვენ ორ ქვეყანას შორის თანამშრომლობა გასცდა არა მხოლოდ ორმხრივ, არამედ რეგიონულ განზომილებასაც და მნიშვნელოვანი საერთაშორისო კონტექსტი შეიძინა. ”- თქვა გიორგი გახარიამ, რომელმაც ასევე ხაზგასმით აღნიშნა ქართულ-აზერბაიჯანული ურთიერთობების განვითარების მნიშვნელობა.

საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი ასევე აღნიშნავს აზერბაიჯანთან თანამშრომლობის მნიშვნელობას:

" ჩვენ ერთად გავიარეთ ისტორიული გზა. გეოგრაფიული თვალსაზრისით, ჩვენ ახლო მეზობლები ვართ, ისტორიაც გვაერთიანებს. ბოლო საუკუნეებში ჩვენ ერთად წარმატებული გზა გავიარეთ, გამოვცადეთ ტრაგედიებიც. ჩვენ ვიცით, რა არის სახელმწიფო მშენებლობა და რას მოითხოვს ის. ეს ყველაფერი გვაერთიანებს, რადგან ჩვენ ერთად გავიარეთ ყველა ტრაგედია, მაგრამ შევძელით კულტურის სფეროში პროგრესის მიღწევა, განვითარება, პროგრესი. მე ვგრძნობ სიახლოვეს და მეგობრობას ყველა საკითხში. ”- ხაზს უსვამს საქართველოს პრეზიდენტი.

სალომე ზურაბიშვილი ასევე ხაზს უსვამს იმას, რომ გასული საუკუნის ბოლოს და ამ საუკუნის დასაწყისში, აზერბაიჯანმა და საქართველომ განახორციელეს მართლაც ფართომასშტაბიანი პროექტები ენერგეტიკის სექტორში: ”ჩვენ ვაჩვენეთ მთელ მსოფლიოს, რომ ეს რეგიონი არის ცენტრალური, ხოლო დერეფანი არის სტაბილური, რომ ამ რეგიონში დიდი ინვესტიციების განხორციელება შესაძლებელია. ... მთავარი მიზანი, რომლის წინაშეც ახლა ვდგავართ, არის კიდევ უფრო მასშტაბური პროექტების განხორციელება".

დღევანდელ მსოფლიოში ტრანსპორტი დიდი პოტენციალის მქონე სფეროა. მსოფლიოსთვის ტრანსპორტის სექტორი ძალიან მნიშვნელოვანია. აზიის, ჩინეთისა და ევროპის დაკავშირება ძალიან აქტუალური საკითხია და ჩვენ ამ გზას მივყვებით. ეს არის უმოკლესი გზა, მაგრამ ჩვენ ჯერ ვერ შევძელით მისი შესაძლებლობების სრულად განვითარება და ეს დამოკიდებულია ჩვენზე, ”- ამბობს სალომე ზურაბიშვილი.

საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის თანამშრომლობა ეხება არა მხოლოდ ეკონომიკურ, არამედ ჰუმანიტარულ სფეროსაც. განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს ის ყურადღება, რომ აზერბაიჯანი ყურადღებას აქცევს ქართულ საზოგადოებას, რომელიც იმ ქვეყანაში ცხოვრობს. აქ ყველაფერი კეთდება იმისთვის, რომ აზერბაიჯანის ქართველებმა თავისუფლად ისწავლონ მშობლიურ ენაზე და განავითარონ თავიანთი კულტურა და თვითმყოფადობა. ახლახან, თანამედროვე ქართული სკოლა გაიხსნა აზერბაიჯანის გახის მხარეში, სადაც ინგილო ქართველები ცხოვრობენ.

ამავდროულად, საქართველოში ყველაფერი კეთდება იმისთვის, რომ ქვეყანაში მცხოვრებმა აზერბაიჯანელებმა სრულუფლებიან მოქალაქეებად იგრძნონ თავი და ბევრი რამ გაკეთდეს იმისთვის, რომ აზერბაიჯანელებმა მთლიანად მოახდინონ ინტეგრაცია ქართულ საზოგადოებაში. საქართველოს აზერბაიჯანელები ქართული სახელმწიფოს პატრიოტები არიან.

ისინი თავდაუზოგავად იბრძოდნენ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისთვის 1992-1993 წლებში აფხაზეთში, ასევე 2008 წლის აგვისტოში რუსეთის აგრესიის მოგერიების დროსაც. აზერბაიჯანელთა ერთგულება საქართველოსადმი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იმ დროს, როდესაც საქართველოში მცხოვრები სხვა ეთნიკური საზოგადოების ზოგიერთი წარმომადგენელი (პირველ რიგში სომეხი ნაციონალისტი) აიღეს კურსი სეპარატიზმისკენ.

დღეს ბაქო-თბილისი-ანკარას პოლიტიკური და ეკონომიკური ღერძი კეთილმეზობლობის ერთ – ერთი ყველაზე წარმატებული და სრულყოფილი მოდელია და შეიძლება მაგალითი გახდეს რეგიონის სხვა ქვეყნებისთვის. გეოპოლიტიკური სამკუთხედის შექმნა: აზერბაიჯანი - საქართველო - თურქეთი უფრო აქტუალურია, ვიდრე ოდესმე იყო.

ცოტა ხნის წინ, საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრმა დავით ზალკალიანმა, ყოველწლიურ კონფერენციაზე თემაზე "საქართველო და სამეზობლო", აღნიშნა თურქეთის, საქართველოსა და აზერბაიჯანის თანამშრომლობა: ”რეგიონალური თანამშრომლობა არის წამყვანი ძალა გრძელვადიანი და მდგრადი განვითარებისათვის. აზერბაიჯანის, საქართველოსა და თურქეთის პარტნიორობა რეგიონალური თანამშრომლობის მაგალითია, ”- განაცხადა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრმა.

მისი თქმით, ამ სამ ქვეყანას შორის არსებობს უნიკალური რეგიონალური ენერგია. ”ერთი მხრივ, ეს საშუალებას აძლევს აზერბაიჯანის ენერგორესურსებზე მზარდი მოთხოვნის დაკმაყოფილებას და მეორე მხრივ, საქართველოსა და თურქეთის სატრანზიტო პოტენციალის წყალობით, უნიკალური შესაძლებლობები იქმნება ევროპულ ბაზრებზე დამატებითი რესურსების მიწოდებისთვის”, - თქვა დავით ზალკალიანმა.

აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ სამკუთხედში აზერბაიჯანი - საქართველო - თურქეთი, საქართველო არის ცენტრალური და მთავარი ქვეყანა. არცერთ სხვა საერთაშორისო ალიანსში, საქართველოს ასეთი მნიშვნელოვანი როლი არ აქვს და არც ექნება. სინამდვილეში, აზერბაიჯანთან და თურქეთთან ალიანსის წყალობით, საქართველოს გეოპოლიტიკური წონა მკვეთრად იზრდება და იმაზე გაცილებით დიდი გახდება, ვიდრე მოსალოდნელი იყო ქვეყნის ტერიტორიის, მოსახლეობის და ეკონომიკური პოტენციალის გათვალისწინებით.

მნიშვნელოვანია, რომ როგორც თურქეთი, ისე აზერბაიჯანი მხარს უჭერენ საქართველოს, სადაც ეს შესაძლებელია. ისინი მტკიცედ მხარს უჭერენ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენას, აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის დეოკუპაციისთვის და ქართველი ლტოლვილების დაბრუნებას საკუთარ სახლებში. გაეროში და საერთაშორისო ორგანიზაციებში, აზერბაიჯანი და თურქეთი ყოველთვის უჭერდნენ მხარს და გააგრძელებენ საქართველოს მხარდაჭერას ასეთ ფუნდამენტურ საკითხებში.

აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ საქართველო, თურქეთი და აზერბაიჯანი ერთნაირი გამოწვევების წინაშე დგანან, ძირითადად სეპარატიზმის გამოწვევები. სამწუხაროდ, აზერბაიჯანის ტერიტორიის 20%, ისევე როგორც საქართველოს ტერიტორიის 20% დროებით არის ოკუპირებული. 300 ათასზე მეტი ქართველი გახდა ლტოლვილი და ეს ტრაგედია გასაგებია აზერბაიჯანისთვის, რომლის ოკუპირებული ყარაბაღიდან ლტოლვილების რაოდენობა 1 მილიონზე მეტი ადგილობრივი მკვიდრია, ამ ისტორიული აზერბაიჯანული ტერიტორიიდან.

სინამდვილეში, რეგიონში სეპარატიზმი ემყარება ერთსა და იმავე ძალებს. ცნობილია, რომ თურქეთში ქურთი სეპარატისტები და ტერორისტები მხარს უჭერენ სომეხ სპეცსამსახურებს, რომლებიც ერთდროულად მხარს უჭერენ საქართველოში სეპარატიზმს, აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში ოკუპაციას და მხარს უჭერენ სამცხე-ჯავახეთის რეგიონში ”მოყინულ” სეპარატიზმს.

ბოლოდროინდელმა მოვლენებმა ასევე აჩვენა, რომ ერევნის რეჟიმი სამხრეთ კავკასიის რეგიონში დესტაბილიზაციის წყაროა. პოლიტიკური ანალიტიკოსების აზრით, ბოლოდროინდელი შეიარაღებული პროვოკაცია სომეხთა სამხედროების მიერ აზერბაიჯანის თოვუზის მხარეში, უპირველეს ყოვლისა, მიმართული იყო სამხრეთ ენერგეტიკული დერეფნის განადგურებისთვის. საქართველოს ხელმძღვანელობას ესმის, თუ რამდენად საშიშია ერევნის აგრესიული გეგმები ქვეყნისთვის.

სამწუხაროდ, ახალი პროვოკაციების საშიშროება იმათ მხრიდან, ვისაც სურს სამხრეთ კავკასიაში "ცეცხლი" დაანთოს და სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი სატრანზიტო მარშრუტები გაჭრას ჯერაც არსებობს. ამრიგად, საქართველოს, აზერბაიჯანისა და თურქეთის თანამშრომლობას სამხედრო და უსაფრთხოების სფეროებში დიდი მნიშვნელობა აქვს.

ასეთი თანამშრომლობა სრულად შეესაბამება ევროატლანტიკური ინტეგრაციის საკითხებში საქართველოს კურსს: როგორც მოგეხსენებათ, თურქეთი არის რეგიონში ნატოს წევრი ქვეყანა და უზარმაზარ როლს თამაშობს მთელი აღმოსავლეთ ხმელთაშუაზღვის უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად. საქართველოს თანამშრომლობა თურქეთთან და აზერბაიჯანთან შესაძლებელს გახდის სამხრეთ კავკასიის რეგიონის გადაქცევას მშვიდობისა და სტაბილურობის ზონაში, ასევე დაიწყონ არსებული კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარების პროცესები საზღვრების ხელშეუხებლობისა და სუვერენული სახელმწიფოების ტერიტორიული მთლიანობის პატივისცემის საფუძველზე.



KavkazPlus

წაკითხულია : 478


დატოვეთ კომენტარები

(გთხოვთ, კომენტარებში თავი შეიკავოთ რელიგიური, რასობრივი და ნაციონალური დისკრიმინაციის გამოხატვისაგან, ნუ გამოიყენებთ სალანძღავ და დამამცირებელ გამოთქმებს, ასევე კანონსაწინააღმდეგო მოწოდებებს.)

გამოაქვეყნეთ
დასაშვებია 512 სიმბოლოს შეყვანა

ახალი ამბები