ანალიტიკა

საქართველოს გამარჯვება: სტრასბურგის სასამართლომ აღიარა რუსეთის ფედერაციის მიერ 2008 წელს განხორციელებული ეთნიკური წმენდა აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში
23.01.21 12:30

21 იანვარს ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ გამოაქვეყნა გადაწყვეტილება საქმეზე "საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ (II)" 2008 წლის ომის შესახებ, სადაც მან დაადგინა რუსეთის ფედერაცია პასუხისმგებელი ამ კონფლიქტის დროს ადამიანის უფლებების დარღვევებზე.

 

 

დღეს საქართველოს უახლეს ისტორიაში უმნიშვნელოვანესი დღეა! დავა – საქართველო რუსეთის წინააღმდეგ, ადამიანის უფლებების ევროპულ სასამართლოში საქართველოს გამარჯვებით დასრულდა! ეს საერთო გამარჯვებაა!“- ასე შეაფასა პრემიერ მინისტრმა გიორგი გახარიამ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილება.

 

 

საქართველოს საჩივრის თანახმად, 2008 წლის აგვისტოში, საქართველოსთან შეიარაღებული კონფლიქტის დროს, რუსეთის ფედერაციამ დაარღვია ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის შემდეგი მუხლები:

 

 

სიცოცხლის უფლება (მე-2 მუხლი);

 

წამების, არაადამიანური ან ღირსების შემლახველი მოპყრობის ან დასჯის აკრძალვა (მე-3 მუხლი);

 

თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უფლება (მე-5 მუხლი);

 

პირადი და ოჯახური ცხოვრების დაცულობის უფლება (მე-8 მუხლი);

 

ეფექტიანი სამართლებრივი დაცვის უფლება (მე-13 მუხლი);

 

საკუთრების დაცვა (1 დამატებითი ოქმის 1 მუხლი);

 

განათლების უფლება (1 დამატებითი ოქმის მე-2 მუხლი);

 

გადაადგილების თავისუფლება (მე-4 დამატებითი ოქმის მე-2 მუხლი).

 

21 იანვარს, სტრასბურგის სასამართლოს დიდმა პალატამ საქართველოს საჩივარში ჩამოთვლილი მუხლებიდან დაადასტურა რუსეთის ფედერაციის მიერ კონვენციის შემდეგი მუხლების დარღვევა: მე-2 მუხლის პროცედურული ნაწილი, მე-3 მუხლი, მე-5 მუხლი, მე-4 დამატებითი ოქმის მე-2 მუხლი, მე-8 მუხლი, 1 დამატებითი ოქმის 1 მუხლი. დამატებით დადგინდა ასევე 38-ე მუხლის დარღვევა (რუსეთმა არ ითანამშრომლა სტრასბურგის სასამართლოსთან).

 

სარჩელი შეტანილ იქნა ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში 2008 წლის 11 აგვისტოს და ნაწილობრივ დასაშვებად იქნა ცნობილი 2011 წლის 13 დეკემბერს.

2016 წლის 6-დან 17 ივნისამდე სტრასბურგში სასამართლო სხდომების დროს სასამართლომ მოწმეების ჩვენებები და ექსპერტების პოზიცია მოისმინა. შეხვედრა შედგა 2018 წლის 23 მაისს.

 

• 11 ხმით 6-ის წინააღმდეგ - რომ 2008 წლის 8-12 აგვისტოს მოვლენები არ ხვდება რუსეთის ფედერაციის იურისდიქციაში;

 

• 16 ხმა წინააღმდეგ 1 - რომ საომარი მოქმედებების შეწყვეტის შემდეგ მომხდარი მოვლენები რუსეთის ფედერაციის იურისდიქციაში შედის;

 

• 16 ხმით 1-ის წინააღმდეგ, რომ არსებობდა ადმინისტრაციული პრაქტიკა კონვენციის მე -2, მე -3 და მე -8 მუხლებისა და No1 ოქმის 1-ლი მუხლის საწინააღმდეგოდ;

 

• ერთხმად - რომ სამხრეთ ოსეთის ჯარების მიერ ცხინვალში დაკავებული ქართველი სამოქალაქო პირები 2008 წლის 10 – დან 27 აგვისტომდე რუსეთის ფედერაციის იურისდიქციაში შედის 1 – ლი მუხლის შესაბამისად;

 

• ერთხმად - რომ არსებობდა მე –3 მუხლის საწინააღმდეგო ადმინისტრაციული პრაქტიკა 160 – მდე ქართველი სამოქალაქო პირის დაკავების პირობებისა და დამამცირებელი მოქმედებების გამო, რამაც გამოიწვია მათი ტანჯვა და უნდა ჩაითვალოს არაადამიანურ და დამამცირებელ მოპყრობად;

 

• ერთხმად - რომ მე –5 მუხლის საწინააღმდეგო ადმინისტრაციული პრაქტიკა არსებობდა 2008 წლის აგვისტოში ქართველი მშვიდობიანი მოქალაქეების თვითნებურ დაკავებასთან დაკავშირებით;

 

• ერთხმად - რომ სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებული ძალების მიერ ცხინვალში დაკავებული ქართველი სამხედრო ტყვეები რუსეთის ფედერაციის იურისდიქციაში შედიან 1-ლი მუხლის შესაბამისად;

 

• 16 ხმა 1 – ის წინააღმდეგ - რომ არსებობდა ადმინისტრაციული პრაქტიკა, რომელიც ეწინააღმდეგებოდა მე –3 მუხლს წამების აქტებთან დაკავშირებით, რომელთა მსხვერპლი იყვნენ ქართველი სამხედრო ტყვეები;

 

• 16 ხმა 1 – ის წინააღმდეგ - რომ საქართველოს მოქალაქეები, რომლებსაც ეკრძალებოდათ სამხრეთ ოსეთში ან აფხაზეთში დაბრუნება, რუსეთის ფედერაციის იურისდიქციაში შედიან;

 

• 16 ხმით 1 - რომ არსებობდა ადმინისტრაციული პრაქტიკა, მე –4 ოქმის მე –2 მუხლის საწინააღმდეგოდ, საქართველოს მოქალაქეების სახლებში დაბრუნების შეუძლებლობის შესახებ;

 

• ერთხმად - რომ არ დაირღვა N- 1 ოქმის მე -2 მუხლი;

 

• ერთხმად - რომ რუსეთის ფედერაციას კონვენციის მე –2 მუხლის შესაბამისად ჰქონდა პროცედურული ვალდებულება აწარმოოს ადეკვატური და ეფექტური გამოძიება არა მხოლოდ საომარი მოქმედებების შეწყვეტის შემდეგ (2008 წლის 12 აგვისტოს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების შემდეგ), არამედ ასევე ამ პერიოდის განმავლობაში მომხდარი მოვლენების შესახებ. საბრძოლო მოქმედებების აქტიური ეტაპი (2008 წლის 8-12 აგვისტო);

 

• 16 ხმით 1-ის წინააღმდეგ, ადგილი ჰქონდა მე -2 მუხლის პროცედურულ დარღვევას;

 

• ერთხმად - რომ არ არის საჭირო განმცხადებელი სახელმწიფოს საჩივრის ცალკეული განხილვა მე -13 მუხლის დარღვევასთან დაკავშირებით სხვა მუხლებთან ერთად;

 

• 16 ხმით 1-ის წინააღმდეგ, რომ მოპასუხე სახელმწიფომ არ შეასრულა 38-ე მუხლით გათვალისწინებული ვალდებულებები;

 

• ერთხმად - რომ კონვენციის 41-ე მუხლის გამოყენების საკითხი არ არის მზად გადაწყვეტილების მისაღებად და ამიტომ იგი სრულად უნდა გადაიდოს.

 

 

სასამართლომ დაადგინა, რომ აუცილებელია განცალკევდეს მოვლენები, რომლებიც მოხდა საბრძოლო მოქმედებების აქტიურ ფაზაში (2008 წლის 8-დან 12 აგვისტომდე) და ის მოვლენები, რომლებიც ცეცხლის შეწყვეტის შემდეგ მოხდა.

 

 

ამრიგად, როგორც საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო აღნიშნავს, სასამართლომ დაადგინა, რომ რუსეთმა დაარღვია ადამიანის უფლებათა და ძირითადი თავისუფლებების დაცვის ევროპული კონვენციის რამდენიმე მუხლი.

 

 

”სასამართლოს დიდი პალატის მიერ არაერთი დარღვევის აღიარება ადასტურებს, რომ რუსეთმა განახორციელა ქართველების ეთნიკური წმენდა 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს. ეს ისტორიული გადაწყვეტილება საქართველოსთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ბერკეტია კონფლიქტების მოგვარებისა და მისი ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენისთვის საერთაშორისო სამართლებრივი მექანიზმების გამოყენებით ”, - აღნიშნულია სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს განცხადებაში.

 

 

ასევე, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს ოფიციალური განცხადების თანახმად:

 

 

”სტრასბურგის სასამართლომ გაიზიარა საქართველოს პოზიცია და აღიარა რუსეთის პასუხისმგებლობა ქართველი სამხედრო ტყვეებისა და მშვიდობიანი მოსახლეობის წამების, არაადამიანური და დამამცირებელი მოპყრობისთვის.

 

სტრასბურგის სასამართლომ გაიზიარა საქართველოს პოზიცია და აღიარა რუსეთის პასუხისმგებლობა მშვიდობიანი მოსახლეობის თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უფლებების დარღვევაში.

 

სასამართლომ გაიზიარა საქართველოს პოზიცია და დაადგინა რუსეთის პასუხისმგებლობა ომის დროს საქართველოს მოქალაქეების მკვლელობების გამოძიებაზე უარის თქმისა და სხვა მრავალი დარღვევის გამო.

 

ეს ისტორიული გადაწყვეტილება მნიშვნელოვანი ბერკეტია საერთაშორისო სამართლებრივი მექანიზმების გამოყენებით კონფლიქტების მოგვარებისა და საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენისთვის ”, - ნათქვამია იუსტიციის სამინისტროს განცხადებაში.

 

 

ამავე დროს, რუსული პროპაგანდა ”ჩალასავით მიეკრა” ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის გადაწყვეტილებას, რომ ”2008 წლის 8-12 აგვისტოს მოვლენები არ ხვდება რუსეთის ფედერაციის იურისდიქციაში”:

 

 

”საქმის განხილვის თითქმის 12 წლის შედეგების საფუძველზე, სტრასბურგის სასამართლომ დაასკვნა, რომ რუსეთის ფედერაცია ვერ აგებს პასუხს ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა კონვენციის შესაბამისად, იმ ინციდენტებისთვის, რომლებიც მოხდა ქართული არმიის თავდასხმის სამშვიდობო კონტინგენტზე და ადგილობრივ მშვიდობიან მოსახლეობაზე. 2008 წლის 8-დან 12 აგვისტომდე პერიოდში, ” - განაცხადა რუსეთის იუსტიციის სამინისტრომ, თუმცა ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის გადაწყვეტილებაში სიტყვა არ არის სიტყვა” მითიური ”ქართული არმიის თავდასხმის შესახებ მშვიდობისმყოფელებზე”.

 

რა თქმა უნდა, კრემლის პროპაგანდა არ ამბობს, რომ საქართველოში ომის დროს რუსეთმა დაბომბა საქართველოს ქალაქები, სამხედრო ბაზები და სამოქალაქო ინფრასტრუქტურა და ასევე გამოიყენა საზღვაო ძალები. ომის დროს დაიღუპა საქართველოს 408 მოქალაქე, აქედან 170 იყო სამხედრო მოსამსახურე, შინაგან საქმეთა სამინისტროს 14 თანამშრომელი და 228 სამოქალაქო პირი. დაჭრილთა და დაშავებულთა რაოდენობამ შეადგინა 2,232, მათ შორის 1,045 სამხედრო მოსამსახურე (ანუ, აქაც მსხვერპლთა უმეტესობა მშვიდობიანი მოქალაქეა). მაგრამ რატომღაც, რუსეთის იუსტიციის სამინისტრო არ ცნობს, რომ რუსულმა არმიამ, ფაქტობრივად მოკლა და დასახიჩრა მშვიდობიანი მოსახლეობა.

 

ამის მიუხედავად, რუსული პროპაგანდის მცდელობები არ ცვლის სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების არსს. საქართველომ სრულად მოიგო სასამართლოში და დაამტკიცა, რომ სიმართლე მის მხარესაა. ეს იმედს გვაძლევს, რომ ახლოვდება დრო, როდესაც სამართლიანობა აღდგება, ტყვედ ჩავარდნილი აფხაზეთი და ცხინვალის რეგიონი განთავისუფლდება და კვლავ გაერთიანდება საქართველოსთან და ლტოლვილები დაბრუნდებიან თავიანთ სახლებში.

 

 

 

KavkazPlus

წაკითხულია : 505