ანალიტიკა

სომხეთის შეიარაღებული ძალები რუსეთის მოდერნიზაციის ჭრილში - „არცახის“, „ჯავხკის“, ცხინვალისა და სოხუმის სეპარატისტების კავშირები - საქართველო შეიძლება იყოს მთავარი სამიზნე
14.08.21 13:40

ყველაზე ბნელი ვარაუდები ხდება იმის მიმართ, რომ აზერბაიჯანულ ყარაბაღში რუს "სამშვიდობოებს" შეუძლიათ შეასრულონ იგივე როლი, როგორც რუსმა "მშვიდობისმყოფელებმა" 2008 წელს საქართველოს აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში. ისინი ჩაერთვებიან არა იმდენად მშვიდობისა და კანონის აღდგენაში სუვერენული სახელმწიფოს ტერიტორიული მთლიანობის უზრუნველყოფით, რამდენადაც ახალი ომის პროვოცირებით და უცხო ტერიტორიების ოკუპაციით.

 

2020 წლის 9 ნოემბერს, ყარაბაღის მეორე ომის შედეგების შემდეგ, რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა, აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა და სომხეთის პრემიერ -მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა ხელი მოაწერეს სამმხრივ განცხადებას, რამაც შესაძლებელი გახადა საომარი მოქმედებების სრული შეწყვეტა კონფლიქტის ზონაში. აზერბაიჯანული ყარაბაღის ტერიტორიის მშვიდობიანი რეინტეგრაციისათვის, აქ დასახლებული ეთნიკური სომხებით, ასევე ლაჩინის დერეფნის მიდამოში, რუსი სამშვიდობოები განლაგდნენ 5 წლით.

 

ამავე დროს, მიღწეულ იქნა შეთანხმება ყველა უკანონო სეპარატისტული წარმონაქმნის უპირობო განიარაღებაზე, პირველ რიგში ე.წ. „არცახის თავდაცვის არმია", რომელიც სხვა არაფერი იყო თუ არა სომხეთის შეიარაღებული ძალების საოკუპაციო ქვედანაყოფები აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე. ასევე, ლაჩინის დერეფნის არსებობის ნაცვლად, უნდა განბლოკილიყო ზანგეზურის გავლით კომუნიკაციები, რომლებიც აზერბაიჯანის ძირითად ნაწილს დაუკავშირებდნენ ნახიჩევანის ავტონომიურ რესპუბლიკას.

 

თუმცა, ზანგეზურის დერეფანს ჯერ არ დაუწყია ფუნქციონირება და სომხური მხარე რეგულარულ სამხედრო პროვოკაციებს აწყობს აზერბაიჯანთან საზღვარზე, რათა დაარღვიოს ამ დერეფნის შეთანხმებები. აქამდე „არცახის“ ბანდიტური ფორმირებების განიარაღება არ მომხდარა, პირიქით, მოხდა სომეხი ეროვნების ყარაბაღის მკვიდრთაგან ახალგაზრდების "გამოძახება" ამ წარმონაქმნზე.

 

ამავე დროს, სომხეთის შეიარაღებული ძალების ნაწილები თითქმის ღიად გადადიან აზერბაიჯანულ ყარაბაღში. აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრომ ოფიციალურად გამოაცხადა, რომ სომხეთი არალეგალურად ათავსებს სომხეთის შეიარაღებული ძალების პერსონალს ყარაბაღში რუსი სამშვიდობოების პასუხისმგებლობის ზონაში.

 

”ბოლო დღეებში იყო შემთხვევები სომხეთის მიერ გადაადგილების შემთხვევების დარღვევის მისი შეიარაღებული ძალების პერსონალის აზერბაიჯანის ტერიტორიებზე, სადაც დროებით არიან განლაგებულნი რუსეთის ფედერაციის სამშვიდობო ძალები, ახალი სომხური სამხედრო პოსტების დაარსება მუხტარკანდის, შუშაქენდის დასახლებების მახლობლად, ასევე ქელბაჯარისა და ლაჩინის რეგიონების ადმინისტრაციული საზღვრების აღმოსავლეთ მიმართულებით მდებარე ტერიტორიებზე“, - ნათქვამია აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს 11 აგვისტოს გავრცელებულ შეტყობინებაში 2021 წ.

 

ანგარიშში ასევე აღნიშნულია, რომ აზერბაიჯანის არმია „იღებს ადეკვატურ ზომებს და არ დაუშვებს მსგავს შემთხვევებს“. აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს ცნობით, სომხური მხარე „მიზანმიმართულად მიმართავს მსგავს პროვოკაციებს დაძაბულობის გასამძაფრებლად".

 

”ეს ყველაფერი ხდება სომხეთის თავდაცვის ახალი მინისტრის არშაკ კარაპეტიანის უპასუხისმგებლო და გამაღვივებელი ბრძანების სომხურ არმიაზე ძალის გამოყენების შესახებ ყველა საშუალების ფონზე”, - ნათქვამია შეტყობინებაში.

 

გზავნილში ხაზგასმულია, რომ აზერბაიჯანული არმია "უზრუნველყოფს ყველა ადეკვატური ღონისძიების მიღებას".

 

"რუსეთის ფედერაციის სამშვიდობო ძალებმა, სამმხრივი განცხადების დებულებების შესაბამისად, უნდა დაასრულონ სომხეთის შეიარაღებული ძალების განლაგების შემთხვევები აზერბაიჯანის ტერიტორიებზე, სადაც ისინი დროებით არიან განლაგებულნი", - ნათქვამია აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროში.

 

სამწუხაროდ, რუსეთი არა მხოლოდ თავის ადგილას აყენებს თავის „თავხედურ მოკავშირეს“, არამედ აქტიურად აღორძინებას უწყობს 44-დღიანი ომის დროს პრაქტიკულად განადგურებულ სომხურ არმიას. და სომხეთის თავდაცვის ახალი მინისტრის არშაკ კარაპეტიანის უახლესი ვიზიტი მოსკოვში მხოლოდ ამას ადასტურებს.

 

რუსეთის თავდაცვის მინისტრმა სერგეი შოიგუმ სომხეთის თავდაცვის მინისტრთან არშაკ კარაპეტიანთან შეხვედრისას ხაზგასმით აღნიშნა, რომ რუსეთი მზად არის დაეხმაროს სომხეთის შეიარაღებული ძალების მოდერნიზაციასა და რეფორმას.

 

„ჩვენ დიდ მნიშვნელობას ვანიჭებთ სამხედრო სფეროში ჩვენი თანამშრომლობის განვითარებას, როგორც ორმხრივ ფორმატში, ასევე კოლექტიური უსაფრთხოების ფარგლებში. ამავე დროს, ჩვენ მზად ვართ გავაგრძელოთ დახმარება სომხეთის შეიარაღებული ძალების რეფორმირების პროგრამის განხორციელებაში. ეს არ არის ადვილი ამოცანა” - თქვა შოიგუმ.

 

საპასუხოდ არშაკ კარაპეტიანმა განაცხადა, რომ "რუსეთი არის ერთადერთი სახელმწიფო, რომელიც უზრუნველყოფს სომეხი ხალხის უსაფრთხოებას და დღეს უსაფრთხოების საკითხებს განიხილავს არა მხოლოდ მთიან ყარაბაღში, არამედ უშუალოდ სომხეთის საზღვრებში". ისევ და ისევ, არსებითად ისმის კითხვა, რომ რუსეთმა ხელი უნდა შეუწყოს სომხეთის შეიარაღებული ძალების უკანონო ყოფნას მეზობელი ქვეყნის ტერიტორიაზე.

 

სერგეი შოიგუმ ასევე აღნიშნა, რომ სომხეთის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მდებარეობს 102 -ე რუსული სამხედრო ბაზა, რომელიც კარგად არის აღჭურვილი და არის "უსაფრთხოების გარანტი".

 

”სომხეთი არის რუსეთის მოკავშირე და მთავარი პარტნიორი ამიერკავკასიაში უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად და ჩვენ ძალიან დაინტერესებულნი ვართ ამ რეგიონში სტაბილურობის შენარჩუნებით,” - თქვა რუსეთის თავდაცვის მინისტრმა.

 

აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ გიუმრიში საქართველოს საზღვართან განლაგებული 102 -ე რუსული სამხედრო ბაზის გაძლიერება საფრთხეს უქმნის, უპირველეს ყოვლისა, საქართველოს სახელმწიფოებრიობას (2008 წლის ომის დროს, რუსეთის საჰაერო ძალებმა სომხეთის აეროდრომებიდან აფრენა დაიწყეს საქართველოს ტერიტორიის დასაბომბად). ასევე ის ფაქტი, რომ სომხეთის შეიარაღებული ძალები მშვიდად მოძრაობენ რუსი "სამშვიდობოების" საფარქვეშ მეზობელი სახელმწიფოების ტერიტორიაზე. ეს ნიშნავს, რომ შესაძლებელია ახალი აგრესია საქართველოს წინააღმდეგ რუსეთისა და მისი "მოკავშირე" სომხეთის მხრიდან. უფრო მეტიც, მოსახლეობის დემოგრაფიული სტრუქტურის მიხედვით, ჩვენ თვალწინ, ქართული აფხაზეთი იქცევა "სხვა სომხეთად", ხოლო სამცხე-ჯავახეთის სომეხი სეპარატისტები ღიად ამბობენ, რომ „არცახის“ სცენარი შეიძლება განხორციელდეს საქართველოს ამ რეგიონთან მიმართებაში.

 

სომხეთი ღიად უჭერს მხარს თავისი „არცახის“ მეშვეობით სეპარატიზმს საქართველოს ტერიტორიებზე. 2021 წლის 12 აგვისტოს, ონლაინ შეხვედრისას ე.წ. „არცახის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა მინისტრი" დავით ბაბაიანი ე.წ "სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკის - „ალანიის სახელმწიფო“ საგარეო საქმეთა მინისტრთან დიმიტრი მედოვთან განიხილეს საკითხები "ორმხრივ კავშირებთან, საგარეო უწყებებს შორის თანამშრომლობასა და ბოლო რეგიონულ მოვლენებთან დაკავშირებით". მხარეებმა ხაზი გაუსვეს "ურთიერთობების კიდევ უფრო გაფართოებისა და გაღრმავების აუცილებლობას, რეგულარული დისკუსიების გამართვას ორმხრივი ინტერესის საკითხებზე".

 

ისმის კითხვა, რა არის ეს, თუ არა იგივე სომხეთის თავხედური ჩარევა საქართველოს შიდა საქმეებში? და რა შეიძლება განიხილონ ცხინვალელმა და „არცახელმა“ სეპარატისტებმა რუსეთის სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის წინააღმდეგ რუსეთის დახმარებით?

 

 

 

KavkazPlus

წაკითხულია : 2296