ანალიტიკა

დაეხმარება თუ არა ჩინეთთან სამხედრო თანამშრომლობა სომხეთს?

21.10.21 17:40


როგორც არ უნდა ცდილობდეს ჩინეთი აჩვენოს თავისი "ობიექტურობა" და "შორს დგომა" სამხრეთ კავკასიის რეგიონში არსებული კონფლიქტის ყველა მხარისგან, პეკინის სიმპათიები სულ უფრო და უფრო აშკარა ხდება. კერძოდ, ჩინეთი სულ უფრო მეტ ფსონს დებს ირან-სომხეთის ტანდემზე. და სულაც არ არის შემთხვევითი ის, რომ როგორც კი ერევანში სიმბოლური შეხვედრა გაიმართა, დაძაბულობამ იმატა ირან-აზერბაიჯანის საზღვარზე, სადაც ზანგეზურის დერეფნის გახსნის პერსპექტივით უკმაყოფილო თეირანმა ატეხა „იარაღების ჟღარუნი“. სომხეთის თავდაცვის მინისტრმა არშაკ კარაპეტიანმა პარასკევს გამართა მოლაპარაკებები ჩინეთის საელჩოს სამხედრო ატაშესთან, უფროს პოლკოვნიკ სიუნ ცზილუნთან.

 

სომხეთის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახურის უწყებით, შეხვედრაზე განიხილეს სამხედრო სფეროში ორმხრივი თანამშრომლობის კურსი და პერსპექტივები.

 

სომეხმა მინისტრმა მაღალი შეფასება მისცა ორი სახელმწიფოს თავდაცვის სამინისტროებს შორის თანამშრომლობის ამჟამინდელ დონეს.

 

მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული ის, რომ ჩინეთს უკვე ჰქონდა გეოპოლიტიკური გამოცდილება ცისქვეშეთიდან  შორს თავისი ფორპოსტების შექმნისას. საუბარია მაო-ძე დუნის მიერ, რომელიც დაუპირისპირდა სსრკ-ს  და საკმაოდ მძიმე ურთიერთობაში იმყოფებოდა დასავლეთთან, ალბანელი კომუნისტი დიქტატორი ენვერ ხოჯას მფარველობაზე. ჩინეთმა სწორედ რომ ისარგებლა იმით, რომ "მართლმადიდებელი სტალინისტი" ხოდჯა დაუპირისპირდა ხრუშჩოვისეულ სსრკ -სა და ასევე  დასავლეთს.

 

სინამდვილეში, ენვერ ხოჯამ ალბანეთი 1960 -იან და 1970 -იანი წლების დასაწყისში ბალკანეთის "ჩინეთის ბაზად" აქცია. მაგრამ პეკინმა ვერ შეძლო ამით რაიმე განსაკუთრებული სარგებლის მიღება. უფრო მეტიც, როდესაც ჩინეთში ეკონომიკური რეფორმები განხორციელდა 1970-იანი წლების შუა ხანებში, ხოჯამ კსრ ხელმძღვანელობა დაადანაშაულა "რევიზიონიზმში", "მარქსიზმიდან გადახვევაში" და ასე შემდეგ. ყველა ჩინელი სპეციალისტი გააძევეს ალბანეთიდან, ხოლო ურთიერთობები გაწყდა.

 

მას შემდეგ ბევრმა წყალმა ჩაიარა და ჩინეთის ეკონომიკური და სამხედრო პოტენციალი გაიზარდა. მათ უკვე დაიწყეს ფიქრი იმაზე, თუ როგორ უნდა "მოათვინიერონ" გეოპოლიტიკური განდევნილები მსოფლიოს სხვა რეგიონებში, ისარგებლეს რა სწორედ იმით, რომ ისინი მეზობლებთან დაპირისპირებაში იმყოფებიან. და იგივე ირანი (რომელიც ფაქტობრივად იზოლირებულია) სომხეთთან ერთად, რომელიც მეზობლებთან მტრობს, ითხოვს, რომ ის პეკინის „კლიენტი“ გახდეს.

 

 ამასთანავე, ჩინეთი დაინტერესებულია ევრაზიულ სატრანზიტო კომუნიკაციებზე "საკუთარი თამაშის" წესებით ითამაშოს და თავისი "კლიენტების" დახმარებით საფრთხე შეუქმნას სატრანზიტო მარშრუტებს და "შესთავაზოს საკუთარი ალტერნატივა". მაშასადამე, "ჩინელი დირიჟორები" თეირანისა და ერევნის მიერ ლობირებული "სამხრეთ-ჩრდილოეთის" მარშრუტებზე, რომლებიც ინდოეთის ოკეანეს ევროპასთან აკავშირებენ ირანისა და სომხეთის ტერიტორიების გავლით, შეუიარაღებელი თვალით ჩანს.

 

ამიტომ, აზერბაიჯან-ირანის ურთიერთობების ბოლო გამწვავების შემდეგ, პეკინი აშკარად თვალყურს ადევნებდა და შესაძლოა კოორდინირებას უწევდა კიდეც თეირანის ქმედებებს. მაგრამ გეოპოლიტიკური განლაგება რეგიონში ისეთია, რომ თეირანი და ერევანი იზოლირებული აღმოჩნდნენ. უფრო მეტიც, აზერბაიჯანმა ღიად დაუჭირა მხარი ჩინეთთან კარგ ურთიერთობაში მყოფ პაკისტანს, მაგრამ აშკარად არ გამოუვიდა  ისლამაბადთან დაპირისპირება თეირანისა და ერევნის ამბიციების გამო.

 

შესაბამისად, დიდი ალბათობით, ახლა მიმდინარეობს აქტიური კონსულტაციები სომხეთსა და ჩინეთს შორის, თუ როგორ უნდა მოიქცნენ, თუკი კომუნიკაციების განბლოკვის პროცესი და ზანგეზურის დერეფნის გახსნა შეუქცევადი გახდება. ამავე დროს ცხადი ხდება, რომ პეკინის დახმარებითაც კი, ერევანი ვერ მოახდენს გავლენას კომუნიკაციების განბლოკვის შესახებ შეთანხმებების განხორციელებაზე. სომხეთის სამხედრო პოტენციალი, თუნდაც ირანთან ერთად, ვერ შეედრება მათი მეზობლების საერთო პოტენციალს. გარდა ამისა რუსეთი, რომელიც ოფიციალურად არის მოკავშირე სომხეთთან, აშკარად არ არის კმაყოფილი იმით, რომ ჩინეთი მოთამაშედ გვევლინება  რეგიონში, მისი ინტერესების გათვალისწინების გარეშე.

 

შეიძლება მხოლოდ სომეხ სამხედროებს და მათ ჩინელ „მეგობრებს“ ვურჩიოთ, დამშვიდდნენ და აღარ ეცადონ სამხედრო პროვოცირება მოახდინონ კომუნიკაციების განბლოკვაზე, რაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია სომხეთის არსებობისთვის.

 

 

 

Kavkazplus

წაკითხულია : 514


დატოვეთ კომენტარები

(გთხოვთ, კომენტარებში თავი შეიკავოთ რელიგიური, რასობრივი და ნაციონალური დისკრიმინაციის გამოხატვისაგან, ნუ გამოიყენებთ სალანძღავ და დამამცირებელ გამოთქმებს, ასევე კანონსაწინააღმდეგო მოწოდებებს.)

გამოაქვეყნეთ
დასაშვებია 512 სიმბოლოს შეყვანა

ახალი ამბები