ანალიტიკა

მეწამორის ატომური ელექტროსადგური გაცილებით საშიშია, ვიდრე ზაპოროჟიისა. აქ უფრო საჭიროა დემილიტარიზებული ზონა

13.08.22 22:40


უკრაინაში ომის შედეგად ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგური ბოლო დღეებში საომარი მოქმედებების ეპიცენტრში იყო. დაფიქსირდა მინიმუმ სამი ჭურვის დარტყმა  ატომური ელექტროსადგურის მახლობლად იზოტოპების საცავზე, რის გამოც ატომური ელექტროსადგურის მუშაკებს სთხოვეს გადასულიყვნენ დაცულ შენობაში. რაიმე სახის დაბინძურება სადგურზე ჯერჯერობით  არ დაფიქსირებულა, რადიოაქტიური ფონი ნორმალურია, მაგრამ საომარი მოქმედებების გამო მასშტაბური ავარიის რისკი მრავალჯერ გაიზარდა.

 

ზაპოროჟიეს აეს არის უდიდესი ატომური ელექტროსადგური ევროპაში და მდებარეობს ქალაქ ენერგოდარში, უკრაინის ზაპოროჟიეს ოლქში. ამ რეგიონის სამხრეთ და ცენტრალურ ნაწილებს, კერძოდ ენერგოდარს და თავად ატომური ელექტროსადგურის ტერიტორიას რუსი დამპყრობლები აკონტროლებენ. თავად სადგურზე კი უკრაინელი ოპერატორები და პერსონალი მუშაობენ.

 

უკრაინის ხელისუფლება და საერთაშორისო საზოგადოება რუსეთისაგან მოითხოვს შეწყვიტოს საომარი მოქმედებები ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის მიდამოში. გაეროს გენერალურმა მდივანმა ანტონიო გუტიერესმა ასევე მოუწოდა შეჩერდეს ნებისმიერი სამხედრო აქტივობა ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის ირგვლივ: ”ობიექტი არ უნდა იქნას გამოყენებული როგორც სამხედრო ოპერაციის ნაწილი. ამის ნაცვლად, საჭიროა სასწრაფო შეთანხმება ტექნიკურ დონეზე უსაფრთხო დემილიტარიზაციის პერიმეტრზე რაიონის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად“, - თქვა ანტონიო გუტიერესმა.

 

შეერთებული შტატები ასევე მხარს უჭერს ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის გარშემო დემილიტარიზებული ზონის შექმნის იდეას. ასეთი მიმართვა, კერძოდ თეთრი სახლის პრესმდივანმა კარინ ჟან-პიერმა გააკეთა. სახელმწიფო დეპარტამენტმა ატომური სადგურის მახლობლად ბრძოლების ჩატარებას უწოდა "საშიში და უპასუხისმგებლო" და კვლავ მოუწოდა რუსეთს "შეაჩეროს სამხედრო ოპერაციები უკრაინის ბირთვული ობიექტების ტერიტორიაზე ან მათ მახლობლად" და ასევე გადასცეს მისი ტერიტორია კიევის კონტროლს. „ჩვენ მხარს ვუჭერთ უკრაინის მოწოდებებს ატომური ელექტროსადგურის ირგვლივ დემილიტარიზებული ზონის შექმნის შესახებ“, განუცხადა აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის წარმომადგენელმა Reuters-ს.

 

თუმცა, კრემლში  ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის მიმდებარე ზონის დემილიტარიზაციის წინააღმდეგნი არიან. რუსეთის ინიციატივით მოწვეულ საგანგებო სხდომაზე გაეროს უშიშროების საბჭომ განიხილა ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის გარშემო არსებული ვითარება, რომელიც რამდენიმე დღეა იბომბება. რუსეთის მუდმივმა წარმომადგენელმა გაეროში ვასილი ნებენზია ყველაფერში კიევის ხელისუფლებას ადანაშაულებს, რომლებსაც მათი თქმით „მსოფლიო ჩერნობილის მასშტაბით ატომური კატასტროფის ზღვარზე მიჰყავს“.

 

 მაგრამ შეერთებული შტატებისა და დასავლეთის სხვა ქვეყნების დიპლომატებმა ყველა პასუხისმგებლობა დღევანდელ ვითარებაზე რუსეთს დააკისრეს. მათი თქმით, უკრაინის ტერიტორიაზე ჯარი რომ არ გაეგზავნა, ევროპის უდიდეს ატომურ ელექტროსადგურს არაფერი დაემუქრებოდა.

 

„თავისი სრულმასშტაბიანი შეჭრით რუსეთი ერთადერთია, ვინც ამ რისკების პროვოცირება მოახდინა (ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურისთვის). და მხოლოდ მას შეუძლია საფრთხის აცილება უკრაინიდან თავისი ჯარების გაყვანით“, - თქვა აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მოადგილემ შეიარაღების კონტროლისა და საერთაშორისო უსაფრთხოების საკითხებში ბონი ჯენკინსმა.

 

შესაძლო ბირთვულ კატასტროფაში კრემლის პროპაგანდა ცდილობს  "დამნაშავედ" წარმოაჩინოს შეიარაღებული აგრესიის მსხვერპლი - უკრაინა, ისევე როგორც შეერთებული შტატები:

 

„კიევი ცდილობს მოაწყოს ახალი ჩერნობილი. კიევი ყველა დარტყმას შეერთებულ შტატებთან ათანხმებს. ამოხსენით ეს განტოლება." - პროვოკაციულად წერს მარგარიტა სიმონიანი თავის ტელეგრამის არხში.

 

საინტერესოა, რატომ აქამდე არ აღელვებდა მარგარიტა სიმონიანს ის, რომ მისი თანამემამულეები მრავალი წლის განმავლობაში აშანტაჟებდნენ სამხრეთ კავკასიის მთელ რეგიონს ახალი ჩერნობილით. მართლაც, სომხეთში ზოგიერთმა პოლიტიკოსმა უკვე პირდაპირ განაცხადა, რომ აპირებს შექმნას „ბინძური ბომბი“ მეწამორის ატომური ელექტროსადგურის ბირთვული ნარჩენებისგან და ასევე დაემუქრა ავარიის გამოწვევას ამ ატომურ ელექტროსადგურზე თუ მეზობელი ქვეყნები არ დანებდებიან მათ შანტაჟს. 

 

აქ უკვე აღარაფერს ვამბობთ იმაზე, რომ მეწამორის ატომური ელექტროსადგურიდან  ატომური მასალები უკანონოდ „იშლება“ ყველა მიმართულებით. სომხეთიდან უკანონოდ ექსპორტირებული რადიოაქტიური მასალებით კონტრაბანდისტები უკვე არაერთხელ დააკავეს საქართველოში. მაგრამ არავინ იცის, რამდენი ბირთვული მასალა იქნა მიწოდებული ირანისთვის, რომლის ბირთვული პროგრამა საფრთხეს უქმნის მთელი რეგიონის უსაფრთხოებას.

 

გარდა ამისა, თავად ზაპოროჟიას ატომური ელექტროსადგური არის ერთ-ერთი ყველაზე თანამედროვე, დაცული და უსაფრთხო ატომური ელექტროსადგური პოსტსაბჭოთა სივრცეში, სადაც უსაფრთხოების საკითხებს განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობოდა. შეგახსენებთ, რომ ზაპორიჟიას ატომური ელექტროსადგურები ექსპლუატაციაში შევიდა 1989-1996 წლებში, როდესაც სრულად იქნა გათვალისწინებული "ჩერნობილის" გამოცდილება და გაზრდილი ყურადღება დაეთმო უსაფრთხოების ზომებს. 2009 წელს ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგური აღიარებულ იქნა, როგორც აესს-ს მოთხოვნებთან სრულ შესაბამისობაში მყოფი.

 

მეწამორის ატომური სადგური, პირიქით ფიზიკურადაც და მორალურადაც მოძველებულია, იგი შენდებოდა შორეული 1969 წლიდან, ექსპლუატაციაში შევიდა 1977 წელს. გარდა ამისა, მეწამორის ატომური სადგური მდებარეობს სეისმურად ყველაზე საშიშ რეგიონში და სასწაულებრივად გადაურჩა კატასტროფას სპიტაკის მიწისძვრისას, როდესაც მთელმა პერსონალმა დატოვა იგი.

 

სეისმური საფრთხის თვალსაზრისით, ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის მიწისძვრის აქტივობას საფრთხე ფაქტობრივად არ ემუქრება, აქ მიწისქვეშა ბიძგები არასოდეს აღემატებოდა 3-4 ბალს, მაშინ როდესაც მეწამორის ატომური სადგური მდებარეობს სეისმურად საშიშ ზონაში, სადაც შესაძლებელია 9-10 მაგნიტუდის სიმძლავრის მიწისძვრაც კი მოხდეს.  მეწამორის ატომური ელექტროსადგურის მიდამოში კატასტროფისგან, თუნდაც მიწისძვრისგან, გამოწვეული საფრთხე ბევრად აღემატება საომარი მოქმედებების შედეგად ზაპოროჟიეს ატომურ ელექტროსადგურზე კატასტროფის საფრთხეს.

 

ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის ტერიტორიის დემილიტარიზაციასთან ერთად, იქ საერთაშორისო ძალების განლაგებით თუ ეს შესაძლებელია, აუცილებელია მსგავსი დემილიტარიზაცია მეწამორის ატომური ელექტროსადგურზეც. ამ უკიდურესად სახიფათო სადგურის ექსპლუატაციიდან სრული გამოყვანით და ატომური ელექტროსადგურის სრული საერთაშორისო კონტროლის ქვეშ მოქცევით და ასევე გადამუშავებული ბირთვული საწვავის შესანახად.

 

სომხეთში ხელისუფლებაში რევანშისტების მოსვლის საშიშროება კვლავაც მაღალია, მათ არაერთხელ უთქვამთ, რომ აპირებენ მეწამორის ატომური ელექტროსადგურის შანტაჟის ფაქტორად გამოყენებას. ასევე არ უნდა დავივიწყოთ ატომური ელექტროსადგურების საშიშროების შესახებაც სომეხი ტერორისტების მიერ „ბინძური ბომბის“ შექმნის რისკის კუთხით.

 

 

 

ალექსანდრე ზაქარიაძე

წაკითხულია : 442


დატოვეთ კომენტარები

(გთხოვთ, კომენტარებში თავი შეიკავოთ რელიგიური, რასობრივი და ნაციონალური დისკრიმინაციის გამოხატვისაგან, ნუ გამოიყენებთ სალანძღავ და დამამცირებელ გამოთქმებს, ასევე კანონსაწინააღმდეგო მოწოდებებს.)

გამოაქვეყნეთ
დასაშვებია 512 სიმბოლოს შეყვანა

ახალი ამბები