ნიუ იორკ თაიმსი“ - რუსეთი ახორციელებს დასავლური იარაღის ტექნოლოგიების იმპორტს სანქციების გვერდის ავლით, მათ შორის სომხეთიდან

21.04.23 13:00


უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის აგრესიამ და ამის შემდეგ გაჩაღებულმა ომმა რუსული სამხედრო მანქანის ზღვარგადასული ტექნიკური ჩამორჩენილობა აჩვენა ბევრად განვითარებულ სამხედრო ტექნოლოგიებთან მიმართებაში. უკრაინა იღებს უახლეს იარაღს დასავლეთიდან დახმარების სახით, რაც ეხმარება მას წარმატებით ებრძოლოს მასზე ბევრად აღმატებულ ძალას მოსახლეობის, მასშტაბის და რესურსების თვალსაზრისით.

 

გაუგებარია, რისი იმედი ჰქონდა რუსეთის ხელმძღვანელობას ამ ომის დაწყებისას. ისტორიული ანალოგიების გათვალისწინებით, ეს იგივეა, რომ მე-19 საუკუნის ბოლოს შუბებით შეიარაღებულ ზულუსებს სურდეთ მტრის დამარცხება, რომელიც იმ დროისთვის იარაღად იყენებს მოწინავე თოფებს და ტყვიამფრქვევებს. თუმცა, გასათვალისწინებელია, რომ სომხურმა ლობიმ, რომელსაც უზარმაზარი გავლენა აქვს კრემლზე და ცხოვრობს იმავე XIX საუკუნის პრიმიტიულ და დიდი ხნის განმავლობაში მოძველებულ კატეგორიებში, უბიძგა რუსეთის ფედერაციას თვითმკვლელობის ომში. მათ შორის საკუთარი ეროვნული სახელმწიფოს აშენება ცრუ ისტორიულ მითებზე დაყრდნობითა და საზღვრების გადაკეთებით. უკრაინის წინააღმდეგ ომის საბაბად კი გლობალიზაციის ეპოქაში უიმედოდ მოძველებული ინსტრუმენტი- სეპარატიზმი - გამოიყენეს , რომლის მხარდაჭერას სომხური ლობი ყველგან მანიაკალურად აგრძელებს.

 

ომი გაგრძელდა. რუსეთის ფედერაცია ზედიზედ მარცხს განიცდის, კარგავს აგრესიის პირველ დღეებში ოკუპირებული უკრაინის ტერიტორიებს. იმის ნაცვლად, რომ გააცნობიეროს თავისი საბედისწერო შეცდომა და შეეცადოს დაასრულოს ომი, რუსეთის ფედერაციის ხელმძღვანელობა დღეს მთელი ძალით ცდილობს გაიმარჯვოს უიმედო „ხორცსაკეპ მანქანაში“.

 

და აქ, ომის გაგრძელებაში მოსკოვის სომხური ლობის როლიც იკვეთება. ყოველივე ამის შემდეგ, აშკარაა, რომ ომიდან გამოსვლა შესაძლებელია მხოლოდ დონბასის და ყირიმის უკრაინისათვის დაბრუნებით, ასევე პოსტსაბჭოთა სივრცეში რუსეთის ფედერაციის მიერ მხარდაჭერილი ყველა სხვა სეპარატისტული პროექტის აღმოფხვრით. ამის შემდეგ კი სომეხ ნაციონალისტებს სამუდამოდ მოუწევთ დაივიწყონ არა მხოლოდ „არცახი“, არამედ ქართული აფხაზეთი, რომლის „ზღვისპირა სომხეთად“ გადაქცევასაც ისინი აპირებენ  სეპარატიზმის, ეთნიკური წმენდისა და მასობრივი დასახლების გზით.

 

დღეს რუსეთი უკრაინულ არმიას არა მხოლოდ  „საზარბაზნე ხორცს“ აყრის, არამედ იყენებს ყველა არსებულ იარაღს. რუსეთის ფედერაცია არა მხოლოდ დაკონსერვებულ მეორე მსოფლიო ომის  დროინდელ „იარაღის ჯართს“ იყენებს, არამედ ცდილობს რაიმე სახით მაინც აწარმოოს თანამედროვე იარაღი, საჭირო მაღალტექნოლოგიური კომპონენტების, კერძოდ ჩიპების, უკანონოდ მოპოვებას, სანქციების გვერდის ავლით.

 

და აი, რუს აგრესორებს ისევ სომხეთი ეხმარება, რომელიც რუსეთის ფედერაციისთვის დასავლური სამხედრო ტექნოლოგიების მიღების მთავარ არხად იქცა, სანქციების გვერდის ავლით და  შესაბამისად, უკრაინაში ომის გაგრძელებით. კერძოდ, ამის შესახებ ცოტა ხნის წინ ავტორიტეტულმა გამოცემამ The New York Times ისაუბრა სტატიაში «Russia Is Importing Western Weapons Technology, Bypassing Sanctions» («რუსეთი ახორციელებს დასავლური იარაღის ტექნოლოგიების იმპორტს სანქციების გვერდის ავლით…»). https://www.nytimes.com/2023/04/18/business/economy/us-russia-chips-sanctions.html?fbclid=IwAR316p6cMt469_YCux8niZNR3V6AMCHXcTXmbJDklpjeGYfXYvrnLPd_NTU

 

მოცემულ მასალაში კერძოდ საუბარია შემდეგზე:

 

„გასული თვის ბოლოს, ამერიკელმა და ევროკავშირის ოფიციალურმა პირებმა გაცვალეს ინფორმაცია მილიონობით დოლარის ღირებულების აკრძალული ტექნოლოგიის შესახებ, რომელიც რუსეთში ჟონავს მათი უსაფრთხოების სისტემების ხვრელებიდან.

 

The New York Times-ის მიერ მოპოვებული 24 მარტის შეხვედრის სლაიდების მიხედვით, საგადასახადო და სავაჭრო მაღალჩინოსნებმა აღნიშნეს რუსეთში სომხეთის, ყაზახეთისა და სხვა ქვეყნების გავლით გაყიდული ჩიპების და სხვა ელექტრონული კომპონენტების რაოდენობის მკვეთრი ზრდა. მათ ასევე გააზიარეს ინფორმაცია რვა უაღრესად მგრძნობიარე კატეგორიის ჩიპებისა და სხვა ელექტრონული მოწყობილობების ნაკადის შესახებ, რომლებიც მათი აზრით, გადამწყვეტია იარაღის განვითარებისთვის, მათ შორის რუსული საკრუიზო რაკეტების ჩათვლით, რომლებიც უკრაინას ურტყამენ.

 

ვიდრე უკრაინა ცდილობს რუსეთის გაძევებას საკუთარი ტერიტორიიდან, შეერთებული შტატები და მისი მოკავშირეები პარალელურად იბრძვიან იმისათვის, რომ იარაღის სისტემებისთვის, უპილოტო თვითმფრინავებისთვის და ტანკებისთვის საჭირო ჩიპები რუსეთს არ ჩაუვარდეს ხელში.

 

მაგრამ ჩიპებზე ხელმისაწვდომობის რუსეთისთვის  ჩაკეტვა სულაც არ არის ადვილი და შეერთებულმა შტატებმა და ევროპამ აქ ვერ მიაღწია წარმატებას. მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთის იარაღის წარმოების უნარი შემცირდა დაახლოებით ერთი წლის წინ დასავლეთის სანქციების გამო, ქვეყანას ჯერ კიდევ აქვს წვდომა მრავალ ელექტრონულ კომპონენტზე.

 

შედეგი დამანგრეველია: სანამ შეერთებული შტატები და ევროკავშირი გაერთიანდნენ უკრაინელების იარაღით აღჭურვის მიზნით, რათა გააგრძელონ რუსეთთან ბრძოლა, რუსეთი საპასუხოდ იყენებს მათსავე ტექნოლოგიას.

 

აშშ-ის ოფიციალური პირები აცხადებენ, რომ მათ მიერ დაწესებულმა სანქციებმა 38 სხვა ქვეყნის მთავრობასთან ერთად სერიოზულად დააზიანა რუსეთის სამხედრო შესაძლებლობები და გაზარდა მისთვის საჭირო კომპონენტების შეძენის ღირებულება....

 

უდავოა, რომ სავაჭრო შეზღუდვები რუსეთს ბევრად ურთულებს ბრძოლის ველზე გამოსაყენებელი ტექნოლოგიების მოპოვებას, რომელთა უმეტესობა შემუშავებულია აშშ-სა და მოკავშირე ქვეყნების მიერ.

 

აშშ-დან და მისი მოკავშირეებიდან რუსეთში ჩიპების პირდაპირი გაყიდვები ნულამდე დაეცა. აშშ-ის ოფიციალური პირები ამბობენ, რომ რუსეთს უკვე ამოეწურა ყველაზე ზუსტი იარაღის მარაგი და იძულებულია შეცვალოს ისინი დაბალი ხარისხის ან კონტრაფაქტული ნაწილებით, რაც მის იარაღს ნაკლებად ზუსტს ხდის.

 

დასავლური ტექნოლოგიების იმპორტი: აკრძალული ტექნოლოგიური საქონელი ხვდება რუსულ რაკეტებში, რაც ეჭვს ბადებს 2022 წელს დაწესებული დასავლეთის სანქციების ეფექტურობასთან დაკავშირებით.

 

მაგრამ სავაჭრო მონაცემები აჩვენებს, რომ სხვა ქვეყნები ჩაერთნენ რუსეთისთვის საჭირო საქონლის მიწოდებისთვის. უკრაინაში შეჭრისთანავე მკვეთრი ვარდნის შემდეგ, რუსული ჩიპების იმპორტი კვლავ გაიზარდა, განსაკუთრებით ჩინეთიდან. Silverado Policy Accelerator ანალიტიკური ცენტრის მონაცემებით, ოქტომბრიდან იანვრამდე იმპორტმა ყოველთვიურად ომამდელი საშუალო მაჩვენებლის 50 პროცენტი ან მეტი შეადგინა.

 

სარა ვ. სტიუარტმა, Silverado-ს აღმასრულებელმა დირექტორმა, განაცხადა, რომ რუსეთზე დაწესებულმა ექსპორტის კონტროლმა დაარღვია მანამდე არსებული მიწოდების ჯაჭვები და მას უწოდა "ნამდვილად დადებითი რამ". თუმცა, მისი თქმით, რუსეთი "ჯერ კიდევ იღებს მნიშვნელოვანი რაოდენობის" ჩიპებს.

 

ასევე გააფართოვა სავაჭრო შეზღუდვები, რომლებიც მოიცავდა ტოსტერებს, თმის საშრობებსა და მიკროტალღურ ღუმელებს, რომლებიც შეიცავს ჩიპებს და შექმნა "დარღვევის ტექნოლოგიის დარტყმის ჯგუფი", რომელიც გამოიძიებდა და სასამართლო დევნას შეუფარდებდა უკანონო სუბიექტების, რომლებიც ცდილობენ შეიძინონ საიდუმლო ტექნოლოგია.

 

თუმცა, ჩიპებით არალეგალური ვაჭრობის შეჩერება რთულია, ნახევარგამტარების საყოველთაო სივრცის გათვალისწინებით. კომპანიები 2021 წელს მთელ მსოფლიოში 1,15 ტრილიონი ჩიპი გაგზავნეს, რამაც შეავსო მსოფლიოს უზარმაზარ მარაგი.

 

ჯერჯერობით, როგორც ჩანს, რუსი სამხედროები ეყრდნობოდნენ ელექტრონიკის დიდ მარაგს და იარაღს, რომლებიც შეგროვდა შეჭრამდე. მაგრამ ეს მარაგი შეიძლება ამოიწუროს, რაც რუსეთისთვის უფრო აქტუალურს გახდის ახალი მარაგების მიღებას.

 

სამშაბათს გამოქვეყნებულ ანგარიშში Conflict Armament Research, დამოუკიდებელ ჯგუფს, რომელიც სწავლობს ბრძოლის ველზე აღმოჩენილ რუსულ იარაღს, მოჰყავს პირველი ცნობილი მაგალითი იმისა, რომ რუსეთი აწარმოებს იარაღს შეჭრის დაწყების შემდეგ წარმოებული ჩიპების გამოყენებით.….

 

როგორც მარტის შეხვედრის დოკუმენტებიდან ჩანს, ამერიკელი და ევროპელი ოფიციალური პირები სულ უფრო მეტად არიან შეშფოთებულნი, რომ რუსეთი იღებს ამერიკულ და ევროპულ საქონელს, ამისამართებს მათ სომხეთის, ყაზახეთისა და ცენტრალური აზიის სხვა ქვეყნების გავლით.

 

აშშ-ის მრეწველობისა და უსაფრთხოების ბიუროს ბეჭდით მონიშნულ ერთ დოკუმენტში ნათქვამია, რომ 2022 წელს სომხეთმა 515 პროცენტით მეტი ჩიპი და პროცესორი შემოიტანა შეერთებული შტატებიდან და 212 პროცენტით მეტი ევროკავშირიდან, ვიდრე 2021 წელს. დოკუმენტში ნათქვამია, რომ შემდეგ სომხეთმა იმავე პროდუქციის 97 პროცენტი რუსეთში გაატარა..»

 

სომხეთი რუსული აგრესიის და უკრაინაში ომის მხარდაჭერის მთავარ არხად იქცა. "სომხური ხვრელის" გარეშე რუსეთი დიდი ხნის წინ ამოწურავდა მაღალტექნოლოგიური იარაღის მარაგს და იძულებული იქნებოდა დათანხმებულიყო მშვიდობაზე და უკრაინის ტერიტორიების დეოკუპაციაზე. ადრე თუ გვიან ეს მოხდება, მაგრამ გაცილებით დიდი მსხვერპლის ფასად. სომხეთი სანქციების გვერდის ავლით არხებით აგრძელებს სისხლისღვრის მხარდაჭერას და პასუხისმგებელია რუსული დაბომბვის შედეგად უკრაინის მშვიდობიანი მოსახლეობის დაღუპვაზე.

 

 

ვარდენ წულუკიძე

წაკითხულია : 424


დატოვეთ კომენტარები

(გთხოვთ, კომენტარებში თავი შეიკავოთ რელიგიური, რასობრივი და ნაციონალური დისკრიმინაციის გამოხატვისაგან, ნუ გამოიყენებთ სალანძღავ და დამამცირებელ გამოთქმებს, ასევე კანონსაწინააღმდეგო მოწოდებებს.)

გამოაქვეყნეთ
დასაშვებია 512 სიმბოლოს შეყვანა

ახალი ამბები