ანალიტიკა

„კალანტაროვი-ბლინკენის პაქტი“  ან  „ჩრდილოეთის ნაკადის“ გაცვლა „ზანგეზურის დერეფანში“
22.05.21 10:00

აშშ-ს სახელმწიფო მდივან ენტონი ბლინკენსა და რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ სერგეი ლავროვს (ნამდვილი სახელი კალანტაროვი) შორის არქტიკული საბჭოს სხდომის დასრულების შემდეგ, რომელიც მოიცავს შეერთებულ შტატებს, რუსეთს და ექვს სხვა ქვეყანას, რომლებსაც არქტიკული წრის მიღმა აქვთ ტერიტორიები, რუსულმა მედიამ ენთუზიაზმით გამარჯვებული რეპორტაჟების წერა დაიწყო.

ამბობენ, რომ შეერთებული შტატები აღარ ეწინააღმდეგება Nord Stream-ის, გაზსადენს, რომელიც 95% -ით მზად არის. ენტონი ბლინკენის თქმით, ინფორმაცია დადასტურებულია, რომ შეერთებული შტატები მოხსნის სანქციებს Nord Stream- ის მშენებელი კომპანიების მიმართ.

 

”დღეს სახელმწიფო დეპარტამენტმა კონგრესს წარუდგინა მოხსენება PEESA- ს კანონში შეტანილი ცვლილებების შესაბამისად, რომელშიც განისაზღვრა ოთხი ხომალდი, ხუთი ორგანიზაცია და ერთი ადამიანი, რომლებიც მონაწილეობდნენ „ჩრდილოეთ ნაკადი 2-ის“ მილსადენის მშენებლობაში, მათ შორის Nord Stream 2 AG და კომპანიის ხელმძღვანელი მათიას ვარნიგის. მოხსენებაში დასახელებული პირები სანქციებს ექვემდებარებიან ”, - აღნიშნა აშშ-ს სახელმწიფო მდივანმა ენტონი ბლინკენმა განცხადებაში, რომელიც რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ სერგეი ლავროვთან შეხვედრის დროს გამოქვეყნდა.

 

განცხადებაში აღნიშნულია, რომ გადაწყდა სანქციების შესრულების შეჩერება "შეერთებული შტატების ეროვნული ინტერესებიდან გამომდინარე".

 

თუმცა, როგორც მოგეხსენებათ ნებისმიერ დათმობაზე განსაკუთრებით "ეროვნული ინტერესებიდან გამომდინარე", შეერთებული შტატები უბრალოდ არ მიდის. უფრო მეტიც, ბოლო წლების განმავლობაში შეერთებულმა შტატებმა და მისმა ნატო-ს მოკავშირეებმა მიიღეს უპრეცედენტო ზომები, რომ რუსეთი სხვა გეოპოლიტიკურად მნიშვნელოვან სფეროებში დაემორჩილა. ასე რომ, "ჩრდილოეთის ნაკადზე" "დათმობების" სანაცვლოდ, შეერთებული შტატები რუსეთის ფედერაციისგან მოითხოვს სხვა ადგილებში სერიოზულ "უკან დახევას".

 

ბლინკენ-კალანტაროვის პაქტის შედეგების მიხედვით, რუსეთის ფედერაციის ძირითადი დათმობები გამოიკვეთა - ძნელი მისახვედრი არ არის სად. ”სამხრეთ ფლანგზე”, სადაც რუსეთი გაძევებულია როგორც სამხრეთ კავკასიიდან, ასევე შუა აზიიდან.

 

ამის გათვალისწინებით, ბოლოდროინდელი სასაზღვრო შეტაკებები ყირგიზეთსა და ტაჯიკეთს შორის არ არის შემთხვევითი. განსაკუთრებით მაშინ, როცა მშვიდობისმყოფელი და არბიტრი, იგივე ცენტრალური აზიის ქვეყნები სულ უფრო მეტად მიმართავენ არა რუსეთს, არამედ შეერთებულ შტატებსა და თურქეთს.

 

ბოლო დრომდე კრემლისა და სამხრეთ გაზის დერეფნის გარკვეულ ძალებს, რომლებსაც სტრატეგიულად იგივე ევროპული გაზის უსაფრთხოებისთვის აქვთ, ბევრად უფრო დიდი მნიშვნელობა აქვთ, ვიდრე ჩრდილოეთის ნაკადს. ისევე როგორც სხვა სატრანზიტო მარშრუტები სამხრეთ კავკასიაში.

 

ექსპერტების აზრით, ეს განსაკუთრებით დაკავშირებული იყო სომეხი სამხედროების შეიარაღებულ პროვოკაციებთან აზერბაიჯანის თოვუზის რეგიონის საზღვართან გასულ ზაფხულს. ამასთან, სომეხი აგრესორების დამარცხებამ ყარაბაღის მეორე ომში საბოლოოდ უზრუნველყო აზერბაიჯანისა და საქართველოს გავლით სატრანზიტო კომუნიკაციების უსაფრთხოება.

 

უფრო მეტიც, ახლა ჩვენ ვსაუბრობთ სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი კიდევ ერთი დერეფნის განბლოკვაზე - ზანგეზურის გავლით, რომელიც სომხების კონტროლს ექვემდებარება და ნახიჩევანს აზერბაიჯანის ძირითადი ტერიტორიიდან გამოყოფს.

ზანგეზურის დერეფნის წინააღმდეგია, როგორც სომხეთის ლობი, ასევე მის უკან მდგომი საფრანგეთი, ასევე პირდაპირი ტერორისტები, როგორიცაა ჟირაირ სეფილიანი. როგორც ამ დერეფნის "ალტერნატივა", დაიწყო სომხეთის გავლით "ირან-შავი ზღვის" დერეფნის აბსოლუტურად უმოქმედო პროექტი.

 

"ვითომ ბრძანებით" ზუსტად ამ წუთში დროულად დასრულდა კონფლიქტის გაღვივება დმანისში, რომელიც აშკარად იყო გათვლილი საქართველო-აზერბაიჯანის ურთიერთობების გაუარესებაზე. თავდაპირველად, ადგილობრივი მაღაზიის გარშემო კონფლიქტი, ერთი შეხედვით ყოფით ნიადაგზე იყო - ისინი რეგულარულად ჩნდება პროვინციებში, სადაც ბევრი უმუშევარია, ხოლო მაღაზიებში ხდება გადახდისუუნარო მომხმარებლებისთვის საქონლის გაყიდვის პრაქტიკა „ნისიად”. მაგრამ წარმოშობილი კონფლიქტი, სოციალურ ქსელებში გარკვეულმა „ბოტებმა“ და პრო-სომხურმა მედიამ წარმოაჩინა, როგორც სულაც არა ყოველდღიური, არამედ „ეთნიკური“.

 

ამავდროულად, აშკარად შეფერხდა ხელშეკრულების განხორციელება, რომელიც დაიდო რუსეთის შუამავლობით 2020 წლის 10 ნოემბერს ზანგეზურის დერეფანზე. რუსეთმა თავი გამოაცხადა, როგორც დესტრუქციულმა, მაგრამ "მოთამაშემ" სამხრეთ სატრანზიტო დერეფნებზე.

 

ამასთან, როგორც ჩანს, ბლინკენისა და ლავროვ-კალანტაროვის შეხვედრა რეიკიავიკში "დიდი გეოპოლიტიკური გაცვლით" დასრულდება. „ჩრდილოეთ ნაკადის“ მშენებლობის დასრულების და მისი ”დიდი გეოპოლიტიკური გამარჯვების” წარმოდგენის შესაძლებლობისთვის კრემლს მოეთხოვება კონსტრუქციული პოზიცია დაიკავოს სამხრეთ სატრანზიტო დერეფნებზე, დაიცვას ადრე მიღწეული შეთანხმებები და უარი თქვას პროვოკაციებზე.

 

შეგახსენებთ, რომ მრავალი თვალსაზრისით, ზანგეზურის დერეფნის ორგანიზების სანაცვლოდ აზერბაიჯანი ეთანხმებოდა რუსი სამშვიდობოების ხუთწლიან დარჩენას ყარაბაღის ეთნიკური სომხებით დასახლებულ ნაწილში. სამწუხაროდ იქ ყოფნას აზერბაიჯანის სომხური ეროვნების მოქალაქეები ვერ იგებენ. ხოჯავენდში ჯერ კიდევ არ მოხდა ნაცისტი ნჟდეს ძეგლის დემონტაჟი. რუსი სამშვიდობოები კვლავ ერიდებიან მიიღონ ზომები აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე ნაცისტი კრიმინალების განდიდების შესაჩერებლად და არ წყვეტენ სეპარატისტების დესტრუქციულ საქმიანობას, რომლებიც აზერბაიჯანული ყარაბაღის სომხებს აზიანებენ.

 

ამავდროულად, სომხეთში იწყება სომეხი ნაციონალისტების სამხედრო ისტერია ყარაგელის ტბის მიდამოებში აზერბაიჯანის საზღვრის გარკვევასთან დაკავშირებით.

 

რაც უფრო მალე ორგანიზდება ზანგეზურის დერეფანი, მით უფრო მალე დაუბრუნდება სტაბილურობა სამხრეთ კავკასიის რეგიონს. ამის სანაცვლოდ, რუსეთს შეეძლება მოაგვაროს ყველა სადავო საკითხი ჩრდილოეთში, სადაც სიტუაცია სამხედრო თვალსაზრისით არც ისე ფეთქებადია და ჩრდილოეთის ნაკადის წმინდა ეკონომიკური მნიშვნელობა აქვს. იყო თუ არა რეიკიავიკში შეთანხმება ამ გზით, ეს უახლოესი კვირების მოვლენებიდან გამოჩნდება.

 

ასევე არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ რეიკიავიკმა ერთხანს ითამაშა თავისი მნიშვნელოვანი როლი ისტორიაში - სსრკ-ს და შეერთებული შტატების ლიდერები, გორბაჩოვი და რეიგანი, იქ 1986 წელს შეიკრიბნენ, რის შემდეგაც დაიწყო სსრკ-ს ”გასვლა” აღმოსავლეთ ევროპიდან. იმავე ადგილას, რეიკიავიკში, რუსეთის ამჟამინდელი ლიდერი პუტინი შესაძლოა შეხვდეს აშშ-ს პრეზიდენტს ბაიდენს.

 

 

 

KavkazPlus

წაკითხულია : 523