ანალიტიკა

არსებობს თუ არა საქართველო სომხების წყალობით?
18.12.21 16:40

სომხური ტელეკომპანია „ნოიან ტაპანის“ წამყვანმა მარიამ ავაკიანმა ცოტა ხნის წინ განაცხადა, რომ საქართველო თავისი არსებობით  იმ სახით, როგორშიც არის დღეს, სომხებს უნდა უმადლოდეს.

 

 

მარიამ ავაკიანი არ ეთანხმება იმ ფაქტს, რომ საქართველოს ისტორიაში არ ყოფილა არც ერთი სომეხი ეროვნების გმირი, არ ყოფილა არც ერთი ეთნიკური სომეხი, რომელიც საქართველოსთვის, ქართველებისთვის, რაიმე სარგებელს მაინც მოიტანდა.

 

გადამოწმება ძალიან მარტივია. საკმარისია, ავიღოთ ნებისმიერი ჩანაწერი, ისტორიული მატიანე და ისტორიული დოკუმენტი ან სერიოზული კვლევა, რომელიც მიეძღვნა ქართული სახელმწიფოების არსებობას მანამ, ვიდრე რუსეთის იმპერია "გადაყლაპავდა". ასევე, შეგიძლიათ თვალი გადაავლოთ მატიანეების კრებულს „ქართლის ცხოვრება“, სხვა საბუთებს და კვლევებს, წაიკითხოთ ვახუშტი ბაგრატიონის და სხვა ისტორიკოსების თხზულებანი. ასობით და ათასობით სახელი და გვარია, რომელმაც გავლენა მოახდინა საქართველოს ისტორიაზე, სარწმუნოებისთვის ბრძოლაზე, სახელმწიფოებრიობისა და კულტურის ჩამოყალიბებაზე. ყველა არ არის ქართველი - არიან არაბებიც, სპარსელებიც, თურქებიც, ბერძნებიც, ქურთებიც და სხვა. მაგრამ უბრალოდ შეუძლებელია მოიძებნოს ეთნიკური სომეხი, რომელმაც რაიმე სარგებელი მოუტანა ერთიან დამოუკიდებელ საქართველოს, ან ქართულ სახელმწიფოებს, რომლებადაც მაშინ საქართველო იყო დაყოფილი (ქართლის, კახეთის, იმერეთის, სამცხე-საათაბაგოს სამეფოები, სამთავროები. გურია, სამეგრელო, სვანეთი, აფხაზეთი). ასეთს უბრალოდ ვერ იპოვით!

 

"[ისინი] ყველაფერს აკეთებენ საქართველოსთვის". სომხები  მხოლოდ სომეხი ისტორიკოსების მითებსა და ზღაპრებში „ქმნიან საქართველოს“. მართლაც, თუ წაიკითხავთ,  ქართული ანბანიც კი "მოიგონა მესროპ მაშტოცმა", შოთა რუსთაველი კი უცებ "სომეხი" აღმოჩნდება და კიდევ ვინ მოთვლის, რამდენი ასეთი...

 

და სწორედ სომხურ წყაროებშია შეუძლებელი ქართველის პოვნა. მაშინაც კი, როცა ჩვენი ეპოქის გარიჟრაჟზე არსებობდა გეოგრაფიული მხარე, სახელწოდებით "სომხეთი" (მაგრამ რომელსაც საერთო არაფერი ჰქონდა ჰაის ეთნიკურ ჯგუფებთან და დღევანდელ ჰაიასტანთან) და მას წარმოშობით ქართველები მართავდნენ, იბერიის მეფეები მითრიდატე და რადამისტი - სომეხი ისტორიკოსები ყველანაირად ცდილობენ მიჩქმალონ მათი ქართული წარმომავლობა...

 

შეუძლებელია აღმოაჩინო სომეხი, რომელმაც მცირედი მაინც გააკეთა ისტორიული შუა საუკუნეების და თანამედროვე საქართველოსთვის. თუ არ ჩავთვლით სომეხ ისტორიკოს-გამყალბებლების ცნობებს, რომელსაც არავითარი მტკიცებულება არ ამყარებს, რომ „სომხებმა ყველაფერი შექმნეს საქართველოში“ კონკრეტული სახელების, გვარებისა და თარიღების გარეშე. სომეხი ისტორიკოსები მოკლებულნი არიან ყოველგვარი მადლიერების გრძნობას საქართველოს მიმართ, რომელმაც საშუალება მისცა მათ  დასახლებულიყვნენ საქართველოს სახელმწიფოს შემადგენლობაში შემავალ მიწებზე, ფეხი მოეკიდათ და გამდიდრებულიყვნენ, მათ შორის ქართველი მოსახლეობის ხარჯზე, იცავდნენ სომხებს სხვა ხალხების ჩაგვრისგან. (და ჩაგვრა იყო ყველაზე ხშირად მიზეზი, რადგან არა მარტო ქართველებს უღალატა „ძველმა დიდმა სომხებმა“). მეტიც, ქართველები სომხებს მაშინაც ეხმარებოდნენ, როცა მათ სახელმწიფოებრიობა ჩამოერთვათ და რუსეთის იმპერიამ დაიწყო საქართველოს სომხებით დასახლების პოლიტიკის გატარება. მე-19 საუკუნეში თურქეთიდან და ირანიდან ათიათასობით სომეხი გადმოვიდა საქართველოში, როგორც „უბედური ლტოლვილი“, ქართველები კი მათ თანაუგრძნობდნენ და უზიარებდნენ უკანასკნელს. ისინი დაეხმარნენ მათ ისტორიულ ქართულ მიწებზე, კერძოდ სამცხე-ჯავახეთსა და აფხაზეთში დასახლებაში.

 

ყველამ მშვენივრად ვიცით, თუ რით დასრულდა ეს!   სომეხმა ჩამოსახლებულებმა დაიწყეს ქართული ეკლესიების მასიურად მითვისება და წართმევა, დღეს კი აბსოლუტურად უკანონოდ ითხოვენ მათთვის ამ სალოცავების გადაცემას და ოფიციალურ პრეტენზიას გამოთქვამენ საქართველოს მასშტაბით სულ მცირე 465 ქართულ ეკლესიასთან მიმართებაში. ეს იმის მიუხედავად, რომ სომხეთის რესპუბლიკაში ყველა ქართული ეკლესია, ყოველი მათგანი(!) (და აქ რამდენიმე ათეულია) სომხების მიერ არის მითვისებული და „სომხურად“ იწოდება.

 

თურქეთის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე არსებულ ქართულ ეკლესიებზე პრეტენზიას აცხადებენ სომეხი ფალსიფიკატორებიც, რომლებიც „სომხურ“ ეკლესიებს უწოდებენ ისეთ ტაძრებს, როგორიცაა ოშკი, ბანა, იშხანი, შატბერდი და სხვა, თუმცა იქ არც ერთი სომხური წარწერა არ არის. ყველა წარწერა ქართულია!

 

თუმცა, სომეხი ნაციონალისტების „მადლიერების“ მწვერვალად უდავოდ იქცა საქართველოს მიმართ  ღალატი აფხაზეთში, როდესაც ბაგრამიანის ბატალიონსა და სეპარატისტთა მხარეს მებრძოლი სხვა ფორმირებებში გაწევრიანებულმა სომეხმა ბოევიკებმა  მოაწყვეს მშვიდობიანი ქართველი მოსახლეობის ნამდვილი გენოციდი.

ხელთ იგდეს მათი სახლები და ბინები, სასტიკად გაუსწორდნენ მეზობლებს - ქართველებს, რომლებიც მათ მთელი ცხოვრება ეხმარებოდნენ. 300 ათასზე მეტი ქართველი სახლებიდან გააძევეს. სომხეთი კი რეგულარულად, ყოველწლიურად გაეროს გენერალურ ასამბლეაზე ქართველ ლტოლვილთა დაბრუნების წინააღმდეგ აძლევდა ხმას. სეპარატისტებისა და „ძმები-სომეხების“ მიერ გააძევეს საკუთარი სახლიდან დიდი სამამულო ომის გმირიც, რომელმაც ბერლინის რაიხსტაგზე ბანერი დადო, მელიტონ ქანთარია, რომელიც დევნილობაში გარდაიცვალა..

 

ამის შემდეგ მარიამ ავაკიანი, ისტორიული წყაროების მითითების გარეშე, ურცხვად აცხადებს: „ნებისმიერს შეუძლია მოვიდეს და გაეცნოს სომხური წარმოშობის საქართველოს დიდი სამამულო ომის გმირების სიას, რომ აღარაფერი ვთქვათ სომეხი სარდლების სიაზე, ან სომხური წარმოშობის საქართველოს მეფეთა ნუსხაზე. და საერთოდ, საქართველო იარსებებდა კი იმ სახით, როგორშიც დღეს არსებობს, იმ საზღვრებში, რომელშიც არის დღეს და იქნებოდა ზოგადად ქრისტიანული ქვეყანა, რომ არა სომხების წვლილი ამ ქვეყანაში?...“

 

თანმიმდევრულად განვიხილოთ დიდი სამამულო ომის გმირების სია, რომელიც ცნობილია, რომ მეორე მსოფლიო ომის ნაწილია. თუ როგორ მოექცნენ სომეხი ბოევიკები ნამდვილ გმირ მელიტონ ქანთარიას, ეს უკვე გავიხსენეთ. და როგორ მოგწონთ ისეთი "გმირი", როგორიც იყო ნაცისტური სომხური SS ლეგიონის დამფუძნებელი (მეორე დაშნაკთან - გარეგინ ნჟდეხთან ერთად), რომელიც იბრძოდა მესამე რაიხის მხარეს, ხოლო მანამდე, 1918 წლის საქართველო-სომხეთის ომში, სომხური ფორმირებების მეთაური გახლდათ - "გენერალი დრო" ანუ იგივე დრასტამატ კანაიანი? ამ მომავალმა ნაცისტმა კრიმინალმა თავისი "ექსპლუატაცია" ქართველი ხალხის გამოჩენილი შვილის, ბაქოს გუბერნატორის მიხეილ ნაკაშიძის საზარელი მკვლელობით დაიწყო. ნუთუ ქართველები მას ნამდვილად უნდა „ემადლიერებოდნენ“ ამისთვის და „გმირად“ აღიარონ?

 

ამიტომ, დიდი სამამულო ომის "სომეხი გმირების" მოხსენიებისას, სომეხ ისტორიკოსებს, რომლებიც იბრძოდნენ სსრკ-თვის, უნდა ეხსენებინათ "გმირები", რომლებიც ნაცისტების მხარეს იყვნენ. უფრო მეტიც, იგივე გარეგინ ნჟდეს ძეგლები ბევრად უფრო პომპეზურადაა აღმართული სომხეთში და შემდგომში სომხების განსახლების ზონაში, აზერბაიჯანულ ყარაბაღში, ვიდრე მარშლებისა - ბაგრამიანის და ბაბაჯანიანისა, რომლებიც რეალურად  აზერბაიჯანის სომხიზებული უდიის სოფელ ჩარდახლუდან არიან, საქართველოსთან კი განსაკუთრებული შეხება არ აქვთ და პრაქტიკულად მასთან არ "გადაკვეთილან".

 

რაც შეეხება სომეხ „გენერლებს“, რომლებიც თითქოს საქართველოსთვის იბრძოდნენ, როცა მას სახელმწიფოებრიობა ჰქონდა, 1801 წელს რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში შესვლამდე, ძალზე საჩვენებელია სომეხი მელიქების მაგალითი, რომლებიც თავდაპირველად ერეკლე II-ის სამსახურში ჩადგნენ. 1795 წელს, აღა მაჰმად ხანის შემოსევისა და კრწანისის ბრძოლის დროს, სომეხი მელიქები „უბრალოდ“ გადავიდნენ დამპყრობლის მხარეზე. განა ეს არის სომეხი სარდლების დამსახურება საქართველოს წინაშე? მათი ღალატის გამო ქართული ჯარი დამარცხდა, თბილისი დაიწვა და გაანადგურა. ეს ფაქტი შევადაროთ იმას, რომ იმავე კრწანისის ბრძოლაში ქართული არმიის რიგებში იბრძოდა და გმირულად დაიღუპა 250 ბორჩალოელი აზერბაიჯანელი, რომლებიც ისევე გმირულად დაეცნენ ბრძოლის ველზე, როგორც 300 არაგველი.

 

რაც შეეხება ვითომ „სომხური წარმოშობის“ მეფეებს და იმას, რომ ბაგრატიონთა (ბაგრატიდთა) დინასტია თითქოსდა „სომხური წარმოშობისაა“. ეს გახლავთ სრული მითოლოგიზებული სისულელე, რომელიც არაერთხელ უარყო ყველა სერიოზულმა საერთაშორისო ისტორიკოსმა. დიახ, ზოგიერთ ქართველ მეფეს XI საუკუნემდე ჰყავდა ცოლები, რომლებიც წყაროებში აღნიშნულია, როგორც „სომეხი“ და „სომხური“ წარმომავლობისა. მაგრამ გასათვალისწინებელია, რომ შუა საუკუნეებში სიტყვა „სომეხი“ ეროვნებას კი არ ნიშნავდა, არამედ რელიგიას (მონოფიზიტს ან სომხურ-გრიგორიანულს). სამხრეთ საქართველოს ქრისტიანულ წარმონაქმნებში მთელი ფეოდალური ელიტა წარმოშობით ჰაი არ იყო, ისინი ძირითადად კავკასიელი ალბანელები, თურქები ან ქურთები იყვნენ. გახდნენ ქართველი მმართველების მეუღლეები, ამ ქალებმა უარყვეს სომხური მონოფიზიტური მწვალებლობა და გახდნენ მართლმადიდებლები, ხოლო მართლმადიდებელი ქრისტიანი მაშინ უბრალოდ ვერ იქნებოდა „სომეხი“, რადგან „სომეხი“ რელიგიური ცნება იყო.

 

რაც შეეხება კითხვას „... საქართველო იარსებებდა თუ არა იმ სახით, როგორშიც არის დღეს, იმ საზღვრებში, რომელშიც არის დღეს და იქნებოდა თუ არა ზოგადად ქრისტიანული ქვეყანა, რომ არა სომხების წვლილი ამ ქვეყანაში? ...“  მარიამ ავაკიანს დაავიწყდა ეთქვა, რომ ქრისტიანული საქართველოს არსებობის მთელი პირველი საუკუნეები არაფერია, თუ არა განუწყვეტელი ბრძოლა სომხური მონოფიზიტური მწვალებლობის წინააღმდეგ. სომხები, რომელთაც სძულდათ მართლმადიდებელი ქართველები, მათ პირველივე ხელსაყრელი შემთხვევისას დამპყრობლებს უგზავნიდნენ - სპარსელებს, არაბებს და თურქ-სელჩუკებს. და პირველ რიგში, სხვისი ხელით ცდილობდნენ ქართული მართლმადიდებლური ეკლესიის დანგრევას. გთავაზობთ სომეხთა კათალიკოსის არაამის წყევლას ქართველი კათალიკოსის კირიონისა და მთელი ქართველ ხალხის მიმართ:

 

«"ანათემას გადავცემთ და ვადებთ კირიონს რომაელებთან დაკავშირებით დამკვიდრებული მამათა კანონიკური ბრძანებების მიხედვით, რომელსაც დღემდე ვიცავთ…. აი, რა განაჩენი გამოვუტანეთ იბერებს (ქართველებს):,,სრულიად არ ეზიაროთ მათ არც ლოცვაში, არც ჭამა-სმაში, არც მეგობრობაში, არც დედა-მძუძეობაში, არც სალოცავად წასვლით ჯვარში, მცხეთაში, არც მანგლისში და არც მათი ჩვენს ეკლესიაში მიღებით. მათთან ქორწინებისაგანაც სრულიად განეშორეთ; მხოლოდ იყიდეთ და მიჰყიდეთ, როგორც ებრაელებს, ასე რომ თუ ვინმეს მათთან ექნება კავშირი, მიუხედავად ამისა, წყეულიმც იყოს სულით და სხეულით და განიკვეთოს სამუდამოდ. დაე, ყველა, ვინც გვერდს აუვლის ამ ბრძანებას, ქვესკნელმა დანთქას და გადაეცეს მარადიული წამების ცეცხლს.”

 

სხვათა შორის, სომხურ ეკლესიაში ეს საეკლესიო წყევლა (ანათემა) არ გაუქმებულა ქართველებთან მიმართებაში, ის საუკუნეების მანძილზე მოქმედებდა და მოქმედებს დღემდე. სომეხ სასულიერო პირებს კი არც ამის გამო და არც საქართველოსადმი მტრობა არ მოუნანიებიათ.

 

ასე რომ, სომხებმა ყველაფერი გააკეთეს იმისათვის, რომ საქართველო არ ყოფილიყო ქრისტიანული ქვეყანა, გაენადგურებინათ მისი სახელმწიფოებრიობა, დაემონებინათ იგი გარე დამპყრობლების მეშვეობით, რომლებთანაც სომხებმა საოცრად ადვილად გამონახეს „საერთო ენა“ და მიიღეს მათგან ქართული მიწების დასახლების შესაძლებლობა. ყველას ახსოვს, როგორ მოიპოვეს რუსეთის ადმინისტრაციის ნდობა და ეკონომიკურად დაამონეს საქართველო მე-19 და მე-20 საუკუნის დასაწყისში.

მაგრამ საქართველოს სხვა  დამპყრობლების შემთხვევაშიც თითქმის იგივე ხდებოდა. მართალია, სომხური ელიტის ქრონიკულმა მიდრეკილებამ ინტრიგებისა და ღალატისკენ განაპირობა ის, რომ დროდადრო მათი "ბატონები" თავიანთ მიწებზე აწყობდნენ დევნას სომხების წინააღმდეგ. მაგრამ მაშინაც ქართველებს, ავიწყდებათ რა მათი ბოროტება, მუდამ იფარებდნენ ქართულ მიწებზე სომეხ დევნილებს, ყოველთვის ეხმარებოდნენ, როგორც შეეძლოთ. და მუდამ თავისი იარაღით, სიცოცხლის ფასად იცავდნენ სომეხ ჩამოსახლებულთა მშვიდობასა და კეთილდღეობას.

 

სომხების დასაცავად ქართული სისხლის მდინარეები დაიღვარა. მაგრამ სომხების მიერ საქართველოსთვის და ქართველებისთვის დაღვრილი სისხლი ისტორიას არ აგონდება. პირიქით, პირველივე შესაძლებლობისთანავე სომეხი ნაციონალისტები საქართველოს მტრების მხარეს გადადიოდნენ და ქართველების დახოცვაში ეხმარებოდნენ. ასე იყო კრწანისის ბრძოლის დროს 1795 წელს და ასე იყო აფხაზეთში 1992-1993 წლებში.

 

კიდევ ერთი აბსურდული სომხური "პრეზენტაციის" მოსმენისას იმის შესახებ, თუ "რამდენი გააკეთეს სომხებმა საქართველოსთვის" და "დიდი სომხების შესახებ, რომლებმაც შექმნეს საქართველო", უბრალოდ მინდა ვთქვა: "წაიკითხეთ სრული სია, გთხოვთ!". დაასახელეთ რომელიმე კონკრეტული კეთილი საქმე, სომხების მიერ  საქართველოსთვის ჩადენილი, კონკრეტული სომეხის სახელი და გვარი, რომელმაც ეს სარგებელი მოუტანა საქართველოს.

 

და რაც შეეხება ვითომ „სომეხთა მიერ აშენებულ თბილისს“,  ჯერ ერთი, ტყუილია და მეორეც, სომეხი სავაჭრო და ფინანსური მაგნატები თბილისში არაქართველებისთვის აგებდნენ სახლებსა და სასახლეებს. სწორედ დროული იქნება, გავიხსენოთ  ტფილისში მეფის რუსეთის ადმინისტრაციულ აპარატში მომუშავე სომეხი ჩინოვნიკების მიერ საქართველოსთვის განკუთვნილი საბიუჯეტო სახსრების „მოჭრის“ ფართოდ გავრცელებულ პრაქტიკაზე. მათ ააშენეს ისინი თავისთვის, უმოწყალოდ იყენებდნენ ქართველ მოსახლეობას, მაქინაციებით ართმევდნენ ქართველებს მიწას, ართმევდნენ ქართველებს ეკლესიებსა და სიწმინდეებს (მათ შორის, ანადგურებდნენ ქართულ ნივთებსა და წარწერებს და ათავსებდნენ სომხურ ყალბებს). და ყოველივე ამის შემდეგ, ბედავენ და ამას  სიკეთეს უწოდებენ?!

 

 

Kavkazplus

წაკითხულია : 712