ანალიტიკა

აფხაზეთის გავლით დეოკუპაციისა და დევნილთა დაბრუნების გარეშე ტრანზიტი სომხეთისთვის?
03.09.22 15:20

რუსეთის მიერ ბიჭვინთის მითვისების გარშემო აგორებულმა  სკანდალმა გარკვეულწილად „დაჩრდილა“  გაცილებით მნიშვნელოვანი პროცესი, რომელიც დღეს სეპარატისტულ აფხაზეთში და მის გარშემო მიმდინარეობს. კერძოდ, ახალი მცდელობა მოეწყოს საქონლის ტრანზიტი აფხაზეთის გავლით სომხეთში მისი დეოკუპაციისა და ქართველი დევნილების  საკუთარ სახლებში დაბრუნების გარეშე.

 

 ამგვარი ტრანზიტის მოწყობის შემთხვევაში, ეჭვგარეშეა, რომ შავი ზღვის სანაპიროზე დაიწყება ახალი „სომხების დიდი მიგრაცია“ განდევნილი ქართველების სახლებსა და ბინებში. ბუნებრივია, ამის შემდეგ საქართველოს მოუწევს დაივიწყოს აფხაზეთის და დევნილთა დაბრუნება, ხოლო აფხაზი ხალხი თვალის დახამხამებაში აღიგვება მიწისაგან პირისა. მეტიც, ამავდროულად (და ეს რეალურად მოგვარებული საკითხია) რუსეთის ფედერაცია აპირებს აფხაზეთის ანექსიას ე.წ. „საკავშირო სახელმწიფოში" გაწევრიანების გზით და მიწის მასობრივი ყიდვის უფლების გაცემას იქ.

 

ცოტა ხნის წინ აფხაზმა ჟურნალისტმა ინალ ხაშიგმა გაავრცელა ინფორმაცია სოხუმში სეპარატისტული ხელისუფლების პირობებში ე.წ. აფხაზეთის გავლით საქართველოს არაოკუპირებულ მხარეში საქონლის ტრანზიტის საკითხებზე მომუშავე „სამუშაო ჯგუფის“ შექმნის შესახებ. ბუნებრივია, იგულისხმება საქონლის ტრანზიტი სომხეთში. ამასთან, ჟურნალისტის თქმით სამუშაო ჯგუფმა თავად დაადგინა, რომ ასეთი ტრანზიტი აუცილებელია.

 

სამუშაო ჯგუფს სეპარატისტი „პრეზიდენტის“ ვალერი პაპბას თანაშემწე ხელმძღვანელობს. სამუშაო შეხვედრას სეპარატისტული "ეკონომიკის სამინისტროს", "საბაჟო", "სასაზღვრო სამსახურის", აეროპორტის, რკინიგზის, სოხუმის საზღვაო პორტის წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.

 

შეხვედრაზე ხაზი გაესვა, რომ „აფხაზეთი ისტორიულად სატრანზიტო დერეფანი იყო. ახლა კი ეს საკმაოდ აქტუალური ხდება.

 

ინალ ხაშიგმა ისაუბრა  "ტრანზიტის სწრაფად გახსნის" მომხრეების არგუმენტებზე:

 

„ბოლო 30 წლის განმავლობაში ჩვენ ჩიხად ვიქეცით. ყველა საქონელი ერთსა და იმავე მარშრუტს გადის: აფხაზეთიდან რუსეთში, რუსეთიდან აფხაზეთში. აფხაზეთს ტრანზიტზე ფული პრაქტიკულად არ უშოვია.

 

24 თებერვლის შემდეგ, როდესაც დასავლეთსა და რუსეთს შორის დაპირისპირებამ კულმინაციას მიაღწია და რუსეთს დაუწესდა უამრავი სანქცია, ზოგადად, გლობალური ტრანსფორმაცია განიცადა ლოჯისტიკამ და ლოჯისტიკურმა ცენტრებმა.

 

ახლა, როცა ახალი ლოჯისტიკური მარშრუტების ორგანიზების პროცესები მიმდინარეობს, დიდი სისულელეა უცქირო თუ როგორ გაედინება ჩვენგან რეალური ფული, რომელიც აფხაზეთს ასე სჭირდება.

 

განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც რუსეთი ევროკავშირის სანქციების მარწუხებშია, თურქული მიმართულება ხდება ერთ-ერთი მთავარი სატრანსპორტო კვანძი, ყოველ შემთხვევაში ჩვენს რეგიონში.

 

სისულელე იქნება, რომ ამით არ ისარგებლო. მადლობა ღმერთს, საზღვაო ნავსადგურით ტრანზიტები დაიწყო, ტვირთები რუსეთიდან შემოდის რკინიგზით, შემდეგ მიეწოდება თურქეთს და საპირისპირო მიმართულებით. მატერიალური მოგება ნახა რკინიგზამ, მატერიალური მოგება ნახა საზღვაო ნავსადგურებმა.

 

მეორეს მხრივ, არის  ფულის გამომუშავების შესაძლებლობა საგზაო ტრანზიტზე. სატვირთო მანქანებით, მძიმე სატვირთო მანქანებით. ახლა ნაკადები გაიზარდა.

 

სამუშაო ჯგუფმა პრეზიდენტს ენგურის საგუშაგოს საქმიანობაზე არსებული შეზღუდვების მოხსნის რეკომენდაცია გაუწია.

 

ეს საშუალებას მოგვცემს ცალმხრივად მივიღოთ სხვადასხვა სატრანზიტო ტვირთები, რომლებიც მოდის სომხეთიდან და თურქეთიდან. ეს ასევე ეხება სხვადასხვა საქონელს საქართველოდან. საბოლოო ჯამში გვაქვს სახელმწიფო სტანდარტი, რომელმაც უნდა მოახდინოს ამ საქონლის სერტიფიცირება აფხაზური წესებით.

 

გასაგებია, რომ ტრანზიტი მოგვიტანს არა მხოლოდ ფინანსურ დივიდენდებს, არამედ ამ ტრანზიტის გარეშე გაგვიჭირდება სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის განვითარება. ეს ეხება როგორც აეროპორტებს, ასევე ავტომაგისტრალებს“ - თვლიან სეპარატისტები.

 

ტრანზიტის ორგანიზატორებს ერთი სიტყვაც არ უთქვამთ არც ქართველი დევნილების დაბრუნებაზე და არც გალის რაიონის უუფლებო ქართველი მოსახლეობის უფლებებზე. ზოგადად, არ აპირებენ საქართველოსა და მისი ინტერესების გათვალისწინებას და მას ფაქტის წინაშე აყენებენ:

 

„საქართველოსთან არანაირ კონსულტაციებს არ ვაწარმოებთ. იმის გათვალისწინებით, რომ ჩვენ ვართ აფხაზეთის სახელმწიფო და ჩვენ თვითონ განვსაზღვრავთ რა საქონელი შემოდის და რა გადის ჩვენს ტერიტორიაზე.

 

ასევე უნდა გავითვალისწინოთ ის ფაქტი, რომ ჩვენი დიდი დიასპორა ცხოვრობს თურქეთში, რომელიც დაინტერესებულია მსგავსი ტრანზიტის მოწყობით, რადგან ეს გაააქტიურებს ბიზნესს, რომელშიც ჩაერთვებიან აფხაზური დიასპორის წარმომადგენლები.

 

გარდა ამისა, ეს საგრძნობლად ამცირებს აფხაზეთში მისასვლელი მარშრუტის ღირებულებას, იმის გათვალისწინებით, რომ ავიაბილეთის ღირებულება მნიშვნელოვნად გაიზარდა.

 

ასეთი გზაზე ავტომობილით მგზავრობა თურქეთიდან საქართველოს ტერიტორიის გავლით აფხაზეთში გაცილებით იაფი ჯდება აფხაზური დიასპორის წარმომადგენლებისთვის“.

 

სეპარატისტების ამგვარი „გულისამაჩუყებელი“ ზრუნვა „თურქეთში აფხაზური დიასპორის“ მიმართ, იმისდა მიუხედავად, რომ სეპარატისტული „დამოუკიდებლობის“ თითქმის 30 წლის განმავლობაში მათ ვერ დააბრუნეს მუჰაჯირების 3 ათასი შთამომავალიც კი, ძალიან მარტივად აიხსნება - კრემლმა უნდა უკარნახოს თავისი პირობები ზანგეზურის დერეფნის თურქეთში გახსნისთვის. აფხაზეთის გავლით ტრანზიტის ორგანიზება საშუალებას მისცემს როგორც რუსეთის ფედერაციის ხელმძღვანელობას, ასევე მის უკან არსებულ სომხურ ლობს „არ იჩქარონ“ ზანგეზურის დერეფნის გახსნასთან დაკავშირებით, თანაც უფრო და უფრო ახალ პირობებს აყენებს. ვინაიდან მათ უკვე ექნებათ ტრანზიტი თურქეთში ოკუპირებული აფხაზეთისა და საქართველოს სამუდამოდ ჩამორთმეული მიწების გავლით. ამიტომ, უდავოა, რომ „აფხაზური ტრანზიტის“ პროექტი მოსკოვში უმაღლეს დონეზე  ამოქმედდა.

 

„სამუშაო ჯგუფმა“ სეპარატისტ „პრეზიდენტს“ ასლან ბჟანიას უკვე რეკომენდაცია მისცეს, მოხსნას სადემარკაციო ხაზზე ენგურის საგუშაგოს მუშაობაზე არსებული შეზღუდვები. თუმცა, საქართველო არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დაემორჩილოს კრემლისა და სეპარატისტების ხრიკებს. აფხაზეთის გავლით ტრანზიტი მხოლოდ მისი დეოკუპაციისა და ლტოლვილების დაბრუნების შემდეგაა შესაძლებელი და სხვა არაფერი. წინააღმდეგ შემთხვევაში, დღეს ტრანზიტზე დათანხმებით, საქართველო აფხაზეთის სამუდამოდ დაკარგვის რისკის ქვეშ იმყოფება.

 

 

ალექსანდრე ზახარიაძე

წაკითხულია : 541