ანალიტიკა

სომხების განსახლება აფხაზეთში: სომხური თემის ლიდერები პრინციპულად უარს აცხადებენ განმარტებებზე!
21.11.22 11:00

ძალიან საინტერესო რეაქცია გამოიწვია სეპარატისტულ აფხაზეთში ინფორმაციამ ყარაბაღიდან სეპარატისტულ ტერიტორიაზე სულ მცირე 50 000 სომეხის გადასახლების გეგმის შესახებ.

 

როგორც წესი თუ მხარე, რომლის მიმართაც ისმის კითხვა და ამ შემთხვევაში ეს არის აფხაზეთის სომხური სათვისტომო, არ ეთანხმება ინფორმაციას, ის საწინააღმდეგო არგუმენტებს წარმოადგენს. მაგალითად, ის გვაწვდის მონაცემებს რეალურად გადასახლებული სომხების შესახებ და ამბობს: „აი, ნახეთ, ამდენი გადავიდა რეალურად, ამდენი იგეგმება…. ნუ გეშინიათ... ეს ძალიან ცოტაა...“. ამ შემთხვევაში ყველა კითხვა ერთბაშად გაქრებოდა.

 

მით უმეტეს, რომ უკვე არსებობს გარკვეული ციფრები და მათ უკვე მოახდინეს სკანდალის პროვოცირება. ამგვარად, ცნობილია, რომ 2020 წლიდან 2022 წლამდე 3061 სომეხმა ოფიციალურად მიიღო „აფხაზეთის მოქალაქის“ სეპარატისტული პასპორტი. რატომღაც აფხაზეთის სომხური სათვისტომოს არცერთ ლიდერს ამ ოფიციალურ ციფრებზე კომენტარი არ გაუკეთებია.

 

მაგრამ, ამავდროულად გასათვალისწინებელია ისიც, რომ არსებული სეპარატისტული ბიუროკრატიული პროცედურების და კორუფციის კომპონენტის გათვალისწინებით, მიგრანტების ძალიან მცირე ნაწილი, არაუმეტეს 5%, იღებს სეპარატისტულ პასპორტებს. ანუ, მინიმუმ 60 000 სომეხი ფაქტობრივად გადავიდა სეპარატისტულ ტერიტორიაზე, გარდა აფხაზეთში უკვე მცხოვრები სომხებისა.

 

ეჭვგარეშეა, რომ სეპარატისტულ ტერიტორიაზე ცხოვრების „უხერხულობა“, ელექტროენერგიის მუდმივი გამორთვა, ინფრასტრუქტურის ნაკლებობა განაპირობებს იმას, რომ აქ მიგრანტების ნაწილი კვლავ „ზაფხულის რეზიდენტის“ ან „კურორტის მაცხოვრებლის“ სტატუსშია. ისინი დროებით ტოვებენ სეპარატისტულ ტერიტორიას, როდესაც საკურორტო სეზონი დასრულდება. მაგრამ ის ფაქტი, რომ ისინი თანდათან სახლდებიან აქ, იძენენ საცხოვრებელს თანამოქალაქეების მეშვეობით, რომლებსაც აქვთ სეპარატისტული „მოქალაქეობა“ და გეგმავენ ოჯახის წევრებისა და ნათესავების აქ გადმოყვანას, უდავოა.

 

თუმცა, აფხაზეთის სომხური თემის ლიდერები კატეგორიულად უარს ამბობენ სეპარატისტულ ტერიტორიაზე მათი თანამოძმეების გადასახლებასთან დაკავშირებულ პასუხებისა და ახსნა-განმარტების მიცემაზეც კი. ეს მხოლოდ ადასტურებს საღად მოაზროვნე აფხაზების შიშებს, რომ აფხაზეთი სწრაფად იქცევა „ზღვისპირა სომხეთად“, სადაც შეიძლება უბრალოდ ადგილი აღარ დარჩეს ძირძველი მოსახლეობისთვის.

 

ამას, კერძოდ მოწმობს აფხაზი ჟურნალისტის ვიტალი შარიას ბოლო პუბლიკაცია „კავკასიური კვანძის“ გამოცემაში „ვითომ, სომხებს ყარაბაღიდან აფხაზეთში გადაასახლებენ“. სტატიაში ჟურნალისტი მთელი ძალით ცდილობს „ქართული სპეცსამსახურების ჩაწოდებით“ „უარყოს“ და წარმოადგინოს ინფორმაცია აფხაზეთში სომხების მასობრივი ჩასახლების შესახებ. მაგრამ საბოლოოდ ირკვევა, რომ განსახლებაში არავითარი „სავარაუდოდ“ არ არსებობს, განსახლება სრული სვლით მიმდინარეობს  და ამის შესახებ ინფორმაცია მიზანმიმართულად ჩუმათდება. გთავაზობთ ამონარიდებს სტატიიდან:

 

„აფხაზეთის ხალხთა კონგრესმა და სოციალურ-ეკონომიკური კვლევის ცენტრმა სოხუმში შეხვედრა გამართეს მრგვალ მაგიდასთან თემაზე „თანამედროვე აფხაზეთის განვითარება ეროვნული უსაფრთხოების კონტექსტში“.

 

KPA-ს ხელმძღვანელმა დავით ფილიამ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ წელს მკვეთრად გაიზარდა აფხაზეთის წინააღმდეგ საომარი მოქმედებების განახლების ალბათობა. მისი აზრით, აუცილებელია ქვეყნის სამხედრო ძალების მომზადება თანამედროვე ჰიბრიდული ომის ჩასატარებლად.  ასევე მნიშვნელოვანია, რომ არ შეირყეს სიტუაცია აფხაზურ საზოგადოებაში, გადაწყდეს ენერგოუსაფრთხოების საკითხები, „ძალიან ფრთხილად მოვეკიდოთ პასპორტების გაცემის პრობლემებს“, რათა არ გამწვავდეს ეთნიკური ურთიერთობები ქვეყანაში.

 

ამასთან დაკავშირებით აფხაზეთის უშიშროების საბჭოს მდივანმა სერგეი შამბამ აღნიშნა: „... რაც შეგვეხება ჩვენ, ჩვენს უსაფრთხოებას, კიდევ ერთხელ ვიმეორებ - გამოვავლინოთ ლოიალობა რუსეთის მიმართ და დავძლიოთ შიდა განხეთქილება, რაზეც ისაუბრა დავით ჩიჩევიჩმა. ისე, ჩვენს ისტორიაში არაერთხელ გვინახავს, ​​როგორ ცდილობდა ქართული მხარე სხვადასხვა ფაქტორების შემოგდებას ჩვენი შიდა ერთიანობის დასანგრევად. და ახლა რა არის ჩაშვებული? ის, რომ ვითომ ყარაბაღიდან სომხებს აფხაზეთში ჩაასახლებენ, იქ 50 000 ადამიანი უნდა ჩაასახლონ... ამას ქართული სპეცსამსახურები ნამდვილად აკეთებენ“.

 

სომხეთის რესპუბლიკის საზოგადოებრივი პალატის წევრმა აბესალომ კვარჩიამ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ახლა პირველ ადგილას უნდა იდგეს იდეოლოგია, რომელიც გააერთიანებს აფხაზეთის ყველა ეროვნებას. მან განაგრძო სერგეი შამბას მიერ წამოჭრილი თემა:

 

„ამ მოვლენების ფონზე, აფხაზეთში ბევრი ისეთი მოვლენა ვითარდება, რომელიც არ უნდა მოხდეს. სერგეი მირონოვიჩმა სწორად აღნიშნა, რომ ეს არის ყალბი თუ რაღაც მსგავსი სახის შეტყობინება. ნუთუ მართლა შეუძლებელია იმის გარკვევა, ვინც დაწერა, რომ აქ ორმოცდაათი ათასი ადამიანი უნდა ჩამოასახლონ? და ის სავარაუდოდ ამ პროცესის მოდერატორებს ასახელებს. თუ ჩვენ ვერ მოვახერხეთ ამ შიგთავსის ავტორების ვინაობა, მაშინ ჩვენ არ ვართ დაცული ასეთი იდეოლოგიური აგრესიისგან. ეს ძალიან ცუდია".

 

დღეს „კავკასიის ექო“ აბესალომ კვარჩიას დაუკავშირდა.  ჩვენი პირველი შეკითხვა ეხებოდა მის საერთო შთაბეჭდილებას მრგვალი მაგიდის შეხვედრასთან დაკავშირებით. მან თქვა:

 

„მრგვალი მაგიდის უფრო გაფართოებას ვგეგმავდით. მოწვეულნი იყვნენ პარლამენტის დეპუტატები - ახლანდელი და წარსული. მაგრამ, სამწუხაროდ რატომღაც არ მოვიდნენ. ფაქტობრივად, ოცამდე ადამიანი მოვიდა - კომიტეტის წევრები, მოწვეულნი. მაგრამ პრაქტიკა აჩვენებს, რომ მონაწილეთა მცირე რაოდენობა მხოლოდ ზრდის საუბრის ხარისხს, მის ეფექტურობას. და გუშინ ეს დადასტურდა. ოლეგ ნესტოროვიჩმა ძალიან საინტერესო მოხსენება გააკეთა და იქ ყურადღება გავამახვილე საკვანძო ფრაზაზე: „თუ ჩვენ არ ვიქნებით ერთიანები, ანუ აფხაზები, მაშინ ჩვენით არავინ დაინტერესდება“.

 

მაშინ მთიანი ყარაბაღის თემის შეგდებაზე იყო საუბარი. სერგეი შამბამ, შეგახსენებთ, აქ დაინახა „ქართული კვალი“, მაგრამ იყო სხვა წინადადებები - ეს შეიძლება იყოს „შიდა ჩაწოდება“. კვარჩიამ განაცხადა:

 

„ამ ნაწილში გეთანხმებით. შესაძლებელია, ეს ასეც და ისეც ვივარაუდოთ. ვინმეს შეეძლო „მავნებლურად“ ჩაეშვა ასეთი ყალბი ინფორმაცია ჩვენს საზოგადოებაში. მაგრამ ჩვენ მზად უნდა ვიყოთ ყველა გამოწვევისთვის. თუ უბრალოდ ვერ ვიპოვით ამ სიყალბის ავტორს, რომელიც, ჩემი აზრით, არის „აფსნი ყოველთვის“ ან რაღაც მსგავსი, ეს ნიშნავს, რომ ჩვენი სპეცსამსახურების მომზადების დონე არ შეესაბამება დღევანდელ საფრთხეებს. ვინ არის? ვის სჭირდებოდა? რატომ შეიძლებოდა ეს მომხდარიყო? და ხედავთ ისინი უბრალოდ არ ამბობენ: მათ უნდათ გადაადგილება. და ეძახიან: მოდერატორი აფხაზეთის გმირი ტრაპიზონიან გალუსტია. შემდეგ მოდის - პრეზიდენტ ზურაბ ქაჯაის ადმინისტრაციისგან.  თავად პრეზიდენტი მფარველობს. ბიზნესი... ასახელებენ ნომრებს: 15 ათასი დოლარი... თქვენ იცით, როგორ... ჩვეულებრივი ადამიანებისთვის, რომლებიც არ ადევნებენ თვალყურს, არ აანალიზებენ ინფორმაციას, იღებენ მას როგორც სიმართლეს...

 

- ახლა კი ისეთ ნაყოფიერ ნიადაგზე დაეცა  თუ მხედველობაში მივიღებთ მომდევნო გამწვავებას მთიანი ყარაბაღის ირგვლივ.

 

-ერთ მომენტს შეგახსენებთ. როცა არ არის ერთიანობა, შედეგი ყოველთვის სავალალო იქნება“.

 

კვარჩიამ დაიწყო გახსენება თუ როგორ მოჰყვა სომხების 2020 წლის ომის მძიმე შედეგები სომხებისთვის 2020 წლის ომის მძიმე შედეგებამდე. და განაგრძო:

 

„ჩვენც გვაქვს... ზოგიერთი ჩვენგანი ფიქრობს: რაც უარესია, მით უკეთესი. აქ, ამბობენ, ოპოზიციის ამოცანაა - რაც უფრო უარესი იქნება ქვეყანაში, მით უფრო ადვილი იქნება მათი ხელისუფლებაში მოსვლა. ამაზე უარესი რა უნდა იყოს?"

 

„შემოგდება“, რომელიც მრგვალ მაგიდაზე განიხილებოდა, სოციალურ ქსელებში რამდენიმე კვირის წინ გამოჩნდა. აფხაზეთის სომხური დიასპორის წარმომადგენლებმა, რომლებიც იმ დროს დაწყებულ ინტერნეტ დისკუსიაში მონაწილეობდნენ, აღშფოთებულმა ამ განცხადებას სისულელე უწოდეს.

 

გვინდოდა დაკავშირება აფხაზეთის სომხური სათვისტომოს თავმჯდომარე გალუსტ ტრაპიზონიანთან, თუმცა მისი ტელეფონი დღეს მიუწვდომელია. ჩვენ მივაღწიეთ ამ საზოგადოებაში ცნობილ ადამიანს, სურენ კერსელიანს. მან მოკლედ განაცხადა:

 

„მე ვნახე ეს შიგთავსი, მაგრამ არც წამიკითხავს. აბა, ვის შეუძლია ეს შემოაგდოს? ან ქართველები ან აზერბაიჯანელები. ეს ხომ პირველი შემთხვევა არაა? ეს გამუდმებით მეორდება“.

 

ამგვარად! კონკრეტულ ციფრებსა და კითხვებზე კონკრეტული პასუხების ნაცვლად ისტერიული განცხადებები კეთდება „ქართული სპეცსამსახურების მხრიდან შემოგდებაზე“. ნუთუ მართლა „ქართული სპეცსამსახურების“ ბრალია, რომ აფხაზეთში, სომხებთან შედარებით, აფხაზები უმცირესობად იქცნენ და სოხუმისა და გაგრის ერევნისაგან გარჩევა მოსახლეობის ეროვნული შემადგენლობით მალე გაძნელდება. ვინ „აგდებს“ ამდენ სომეხს აფხაზეთში? აფხაზეთში ხომ დიდი ხანია თვალშისაცემია „უძველესი ხალხის“ წარმომადგენლების ტოტალური ბატონობა.

 

და ძალიან საინტერესოა აფხაზეთის სომხური თემის ლიდერების რეაქცია. განსაკუთრებით სრული თავშეკავება სეპარატისტული აფხაზეთის უმდიდრესი და ყველაზე გავლენიანი სომეხის, ბაგრამიანის სახ. ბატალიონის ყოფილი მეთაურის, გალუსტ ტრაპიზონიანის მხრიდან კომენტარის გაკეთების სურვილის არქონაზე. როგორც წესი, ტრაპიზონიანი გულუხვად აკეთებს კომენტარს ნებისმიერ შემთხვევასა და თემაზე, მათ შორის აფხაზეთთან არაკავშირში. მაგალითად, „არცახზე“. მაგრამ, აქ ის „სულელურად“ საერთოდ არ გამოდის კავშირზე და არ სურს კითხვებზე პასუხის გაცემა და მისი „ტელეფონი მიუწვდომელია“. აქედან დასკვნა - მას რაღაც აქვს დასამალი.

 

მაგრამ სურენ კერსელიანის სიტყვები, რომ მან "ნახა" ინფორმაცია აფხაზეთში ყარაბაღელი სომხების მასობრივი ჩასახლების შესახებ, მაგრამ "არც კი წაიკითხა", ამბობს, რომ თავად სომხურ საზოგადოებაში დღეს აკრძალულია  "გარეშე პირებთან" საუბარიც კი თანატომელების აფხაზეთში ჩასახლების პროცესზე და კომენტარის გაკეთება ამის შესახებ. იმისათვის, რომ ეს პროცესი დროზე ადრე არ შეფერხდეს. ეს კი ერთ რამეს ნიშნავს - რეალურად, სომხების აფხაზეთში განსახლება არათუ უბრალოდ მიმდინარეობს, არამედ არის კარგად ორგანიზებული და საგულდაგულოდ დაგეგმილი ოპერაცია, რომელიც უკვე ტარდება, მაგრამ შეგნებულად არ საჯაროვდება.

 

 

 

გიორგი მაზნიაშვილი

წაკითხულია : 712