სეპარატიზმი "ახალი შუა აბრეშუმის გზის" გასწვრივ: ჩინეთის შანტაჟი ჩრდილოეთ ყაზახეთში "ცეცხლის წაკიდებით" და საფრთხეები საქართველოსთვის
05.04.23 10:00

ძალიან საინტერესო „ინფორმაციის ჩაშვებას“ ჰქონდა ადგილი 2023 წლის მარტის მეორე ნახევარში. ამ ცნობების თანახმად ყაზახეთში, ქვეყნის ჩრდილოეთით ქალაქ პეტროპავლოვსკში (სადაც მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი ეთნიკურად რუსები არიან), ზოგიერთმა სეპარატისტულმა „აქტივისტების ჯგუფმა" გამოაცხადა თავიანთი რეგიონის „დამოუკიდებლობის“ სურვილი ყაზახეთისგან და მოიწვია ე.წ. „სახალხო საბჭო“.

 

სოციალურ ქსელში ვრცელდება ვიდეო, სადაც 19 კაციანი ჯგუფი გეგმავს შეხვედრას და აცხადებს ყაზახეთისგან ე.წ "დამოუკიდებლობის" შესახებ.

 

”ჩვენ ვართ თავისუფალი ხალხი, ქალები და მამაკაცები, ჩრდილოეთ ყაზახეთის რეგიონის ქალაქ პეტროპავლოვსკის (NKO) მუშა მაცხოვრებლები, ყაზახეთის რესპუბლიკის კორპორაციის ფიქტიური სამართლებრივი საფუძვლის გამო, ხალხისთვის არახელსაყრელი პირობების შექმნის გამო, ასევე  მისი აგენტების უუნარობისა და უსინდისობის გამო, ჩვენ სრულ უნდობლობას ვუცხადებთ ჩვენი ქონებისა და რესურსების მართვის სისტემის ყველა დამფუძნებელსა და თანამშრომელს. ჩვენ, ხალხი ვაცხადებთ ჩვენს დამოუკიდებლობას, ავტონომიას და სუვერენიტეტს. შეგახსენებთ უნივერსალური განუყოფელი ეროვნული მემკვიდრეობის შენარჩუნების გარდაუვალობას, ჩვენს მშობლიურ მიწაზე სამოქალაქო საკუთრების უფლებების შეუცვლელობას და აღვადგენთ მუშათა სახალხო საბჭოს ქალაქ პეტროპავლოვსკში, ჩრდილოეთ ყაზახეთის რეგიონში.”, — აცხადებენ მონაწილეები სოციალურ ქსელში გავრცელებულ ვიდეოში.

 

ასევე აღნიშნულია, რომ 2023 წლის 19 მარტის შეხვედრაზე 19 აქტივისტმა აირჩია თავმჯდომარე და მდივანი, მიიღეს ე.წ. „დეკლარაცია“, „წესდების პროექტი“, „სახალხო საბჭოს სიმბოლოები“, დააწესეს ბეჭედი და პროექტის მონაწილე სერტიფიკატის ფორმა.

 

ამავდროულად, აშკარა იყო, რომ სეპარატისტული განწყობები ჩრდილოეთ ყაზახეთის მოსახლეობაში, თუნდაც რუსებს შორის, აბსოლუტურად მარგინალურია (განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც ასობით ათასი რუსი გაიქცა ყაზახეთში მობილიზებისა და უკრაინაში "საზარბაზნე ხორცად" გაგზავნისგან თვის დაღწევის მიზნით). ამიტომ, იმისათვის, რომ ყაზახეთის ხელისუფლებისადმი თავიანთი პრეტენზიები დაესაბუთებინათ, სეპარატისტებმა ისაუბრეს ყაზახური განათლების, კვების და მედიკამენტების სისტემის საწინააღმდეგოდ.

 

„საბჭოთა განათლების წარმატებული სისტემა ჩანაცვლდა უცხოური სტანდარტების სუროგატი დესტრუქციული სახელმძღვანელოებით და უმაღლესი, ტექნიკური და პროფესიული განათლება ფინანსური მოგების მოპოვების იარაღად იქცა. საკვები პროდუქტები არ შეესაბამება საბჭოთა საერთაშორისო სახელმწიფო სტანდარტებს, დახლები სავსეა საქონლით, რომელიც საფრთხეს უქმნის ადამიანების სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას. ოდესღაც უფასო მედიცინა იქცა ბიზნეს ინდუსტრიად, რომლისთვისაც საზოგადოება აგროვებს ბავშვებისა და მოზრდილების „სამკურნალო“ სახსრებს., – უკმაყოფილებას გამოთქვამდნენ სეპარატისტები.

 

უმალ გაჩნდა კითხვა - რატომ მოეწყო სეპარატისტული შეკრება ყაზახეთის ჩრდილოეთში 2023 წლის 19 მარტს? და ვის ეხებოდა სეპარატისტული განცხადება?

 

თუ გავაანალიზებთ 2023 წლის მარტის მოვლენებს, პრინციპში შეიძლება გამოვიცნოთ. ფაქტია, რომ 2023 წლის 20-22 მარტს ჩინეთის ლიდერის სი ძინპინის ვიზიტი მოსკოვში ჩავარდა. კრემლი ამ ვიზიტზე დიდ იმედებს ამყარებდა. მოსალოდნელი იყო, რომ ჩინეთი ამ ვიზიტის დროს მაინც გააკეთებდა რაიმე განცხადებას ან გამოხატავდა ჟესტს, რომელიც აჩვენებდა ჩინეთის „ალიანსს“ რუსეთთან, ისევე როგორც ჩინეთის მხარდაჭერას რუსული აგრესიის მიმართ უკრაინის წინააღმდეგ.

 

ნათელია, რომ უკრაინის საკითხში მხარდაჭერისთვის კრემლი მზადაა ჩინეთთან რუსული რესურსებით (ნავთობი, გაზი, მადანი, ხე-ტყე) აწარმოოს ანგარიშწორება სასაცილო ფასად. ეს, ასე ვთქვათ, „სტაფილოა“, მაგრამ კრემლი არ იქნებოდა კრემლი, ჩინეთთან ურთიერთობაში ერთდროულად „ჯოხის“ ელემენტსაც რომ არ შეიცავდეს.

 

საქმე იმაშია, რომ უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის ფედერაციის აგრესიის დაწყების შემდეგ, ჩინეთიდან ევროპისკენ რუსეთის ფედერაციის გავლით მარშრუტების გადაკეტვის პირობებში, ახალი, ალტერნატიული მარშრუტები ყაზახეთის, კასპიის ზღვისა  და სამხრეთ კავკასიის გავლით ახალი აბრეშუმის გზის გასწვრივ სწრაფად განვითარდა. ჩინეთი ამ მარშრუტებით არანაკლებ დაინტერესებულია, ვიდრე რუსეთთან ეკონომიკური თანამშრომლობით. მას შეუძლია ნავთობისა და მადნის შეძენა სხვა პარტნიორებისგან (იგივე საუდის არაბეთის, როგორც ჩინეთის ნავთობის ერთ-ერთი მთავარი მიმწოდებლის მიმართ ინტერესი აქ სულაც არ არის შემთხვევითი). მაგრამ ახლა, თუ ყაზახეთის გავლით მარშრუტები დაიბლოკება, მაშინ ზოგადად მთელი ჩინეთის სახმელეთო ტრანზიტი ევროპაში რუსეთის "ალტერნატიული" მარშრუტების გასწვრივ იქნება საფრთხის ქვეშ.

 

კრემლმა კი შესაძლოა „ააფეთქოს“ ყაზახეთი სამხრეთ კავკასიასა და უკრაინაში კარგად აპრობირებული მეთოდით - სეპარატიზმით. ეს იყო სეპარატისტების მთავარი „მინიშნება“ პეტროპავლოვსკში 2023 წლის 19 მარტს, ჩინეთის მეთაურის მოსკოვში ვიზიტის დაწყებამდე ერთი დღით ადრე. ეს იმას ნიშნავს, რომ მესიჯი სოციალურ ქსელებში გავრცელდა, როგორც შანტაჟი და საფრთხე ჩინეთისთვის ახალი შუა აბრეშუმის გზაზე ყაზახეთის გავლით მარშრუტების სტაბილურობასთან დაკავშირებით.

 

მაგრამ სი ძინპინის მოსკოვში ვიზიტის შედეგებმა აჩვენა, რომ ჩინეთი არ ემორჩილება თხოვნებს და შანტაჟს. არაფერი იყო გამოცხადებული რუსეთის ფედერაციის სამხედრო მხარდაჭერის შესახებ PRC-დან, როგორც ითვლიდნენ კრემლის იდეოლოგები, რომლებიც, ჩინეთისაგან განსაკუთრებული ნებართვის გარეშე,  რატომღაც მას ყველგან "რუსეთის მოკავშირედ" წერენ.

 

ჩინეთი რომ მხარს უჭერს რუსეთის ფედერაციის სეპარატისტულ პროექტებს, ამაზე საუბარიც ზედმეტია. ჩინეთი ყოველთვის ხაზს უსვამს, რომ მხარს უჭერს უკრაინის ტერიტორიულ მთლიანობას. მოსკოვში ბოლო ვიზიტის დროს და მის შემდეგ, ჩინეთის ამ პრინციპულ პოზიციაში ცვლილებები არ მომხდარა.

 

„სეპარატიზმით შანტაჟი“ ყაზახეთში ჩაიშალა. სეპარატისტებმა კი სწრაფად „მოჰკურცხლეს უკან“. უფრო მეტიც, ყაზახეთის ხელისუფლებამ მყისიერად მოახდინა საფრთხეზე რეაგირება. სეპარატისტების პროვოკაციული განცხადების საპასუხოდ, ჩრდილოეთ ყაზახეთის რეგიონის ეროვნული უშიშროების კომიტეტის დეპარტამენტმა დაიწყო წინასწარი გამოძიება ყაზახეთის სისხლის სამართლის კოდექსის „სეპარატიზმის პროპაგანდა მედიის გამოყენებით პირთა ჯგუფში“ მუხლით.  ასევე შეიქმნა სეპარატიზმის საქმეზე უწყებათაშორისი საგამოძიებო-ოპერატიული ჯგუფი, დაინიშნა საპროცესო პროკურორები.

 

შედეგად, ინტერნეტის ყაზახეთის სეგმენტში 2023 წლის აპრილის დასაწყისში გაჩნდა ვიდეო, რომელშიც პეტროპავლოვსკის სეპარატისტები ბოდიშს უხდიან თანამემამულეებს 2023 წლის 19 მარტის მიმართვისთვის და ასევე განმარტავენ თავიანთ ქმედებებსა და განცხადებებს. სეპარატისტების თქმით, ისინი ყაზახმა ოპოზიციონერებმა, რომლებიც ყაზახეთის ფარგლებს გარეთ იმყოფებიან, "ცილი დასწამეს".

 

2023 წლის 19 მარტს გამოცხადებული მოძრაობის აქტივისტები თავიანთ ბოლო მიმართვაში აცხადებენ, რომ ისინი თითქოს იცავენ ქვეყნის მთლიანობასა და უსაფრთხოებას და მათი წინა ხმამაღალი განცხადებები ეხებოდა მხოლოდ „ოლიგარქებს, რომლებიც ძარცვავენ ხალხს“. სეპარატისტები ასევე ჩიოდნენ, რომ მათ და მათ ახლობლებს ემუქრებოდნენ.

 

სინამდვილეში, ერთი მხრივ, შეიძლებოდა ამით დასრულებულიყო და ჩათვლილიყო, რომ მარტის საინფორმაციო სეპარატისტული პროვოკაცია ყაზახეთის ჩრდილოეთში უფრო ბლეფი იყო. რუსეთი უკრაინასთან ომშია ჩაფლული და ობიექტურად, სანამ ეს ომი მიმდინარეობს, მას აშკარად არ შესწევს ძალა განახორციელოს ახალი სეპარატისტული სცენარები იმავე ყაზახეთში.

 

მაგრამ ეჭვგარეშეა, რომ ჩრდილოეთ ყაზახეთში სეპარატიზმის „წაქეზებით“ შანტაჟი ააგორეს რუსეთის ფედერაციაში იმავე ძალებმა, რომლებიც მხარს უჭერენ სეპარატიზმს უკრაინასა და სამხრეთ კავკასიაში. ისევე როგორც ის, რომ „ახალი შუა აბრეშუმის გზა“ შესაძლოა „გადაკეტოს“ სეპარატისტულმა კონფლიქტებმა. არა მარტო ყაზახეთში. მათ ეს შეუძლიათ სამხრეთ კავკასიაში, მით უმეტეს, რომ უკრაინის ომის მიუხედავად კრემლში არც ერთ სეპარატისტულ პროექტზე რეგიონში უარი არ უთქვამთ.

 

 „არცახის“ სეპარატისტული პროექტიც კი კვლავ კრემლის სტრატეგების მიერ „მუშავდება“. მხოლოდ აზერბაიჯანის ზეწოლამ აიძულა კრემლი და კრემლის მომხრე სომხური ლობი გაეყვანა მათი აგენტი რუბენ ვარდანიანი ყარაბაღიდან.

 

რომ აღარაფერი ვთქვათ იმ ფაქტზე, რომ საქართველოს ნებისმიერ მომენტში შეუძლია ელოდოს აგრესიას სეპარატისტების მიერ ოკუპირებული ტერიტორიებიდან აფხაზეთსა და სამაჩაბლოში, ასევე სეპარატიზმის გაღვივება სამცხე-ჯავახეთში - ისევ "ახალი შუა აბრეშუმის გზის" გასწვრივ ტრანზიტის შეჩერების მიზნით. უფრო მეტიც, სომეხ "ჯავახკ" სეპარატისტებს სამცხე-ჯავახეთში, ისევე როგორც ჩრდილოეთ ყაზახეთის სეპარატისტებს, აქვთ იგივე ფორმალური მიზეზები სეპარატიზმის წაქეზებისთვის - ვითომ "სოციალურ-ეკონომიკური".

 

 

გიორგი კვინიტაძე

წაკითხულია : 568