ანალიტიკა

ვარდანიანი, „არცახი“ და ბირთვული ტერორი
06.10.22 10:20

2022 წლის 4 ოქტომბერს სამხრეთ კავკასიაში ორი ისეთი მოვლენა განვითარდა, რომლებსაც თითქოს ერთმანეთთან არაფერი აკავშირებდა. 

 

ჯერ სომხეთში IAEA-ს გენერალური დირექტორი რაფაელ მარიანო გროსი ჩავიდა. მეორეც, ვირტუალურ სეპარატისტულ „არცახში“ ახალი ე.წ. „სახელმწიფო მინისტრი“ დაინიშნა, რომელიც აზერბაიჯანულ ყარაბაღში რუსი სამშვიდობოების პასუხისმგებლობის ზონაში „ავტორიტეტს“ წარმოადგენს. ეს გახლდათ სომხური წარმოშობის ცნობილი რუსი ბიზნესმენი რუბენ ვარდანიანი. თუმცა თუ ყურადღებით გავაანალიზებთ გეოპოლიტიკურ ვითარებას, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ სინამდვილეში ეს ორი მოვლენა სავარაუდოდ უფრო მჭიდრო კავშირშია, ვიდრე ერთი შეხედვით ჩანს.

 

ფაქტია, რომ მეწამორის (სომხური) ატომური ელექტროსადგურის მიმართ ინტერესი, მათ შორის IAEA-ს მიმართ, ამჟამად გაიზარდა. განსაკუთრებით აღმოსავლეთ ევროპაში მკვეთრად გამწვავებული ბირთვული საფრთხეების გათვალისწინებით.

 

ჯერჯერობით ყველა ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის ირგვლივ შექმნილ კრიტიკულ სიტუაციაზე საუბრობს, რომელიც აღმოჩნდა უკრაინაში რუსეთ-უკრაინის ომის საბრძოლო ზონაში, ასევე  საუბრობენ კრემლისა და კრემლის მახლობელი წრეების მხრიდან ბირთვული იარაღის გამოყენების პირდაპირ საფრთხეებზე უკრაინის კონფლიქტში. ცხადია, რომ უკრაინის ომის ბირთვულ ომად გადაქცევა ან საომარი მოქმედებების გამო ზაპოროჟიეს ატომურ ელექტროსადგურზე მომხდარი ავარია გავლენას მოახდენს არა მხოლოდ რუსეთსა და უკრაინაზე, არამედ მთელ კაცობრიობაზე. მსოფლიო საზოგადოებამ უნდა მიიღოს ყველა შესაძლო ზომა გლობალური ბირთვული კატასტროფის საფრთხის თავიდან ასაცილებლად. უკრაინაში საერთაშორისო ძალების შემოსვლამდე ბირთვული ობიექტების გასაკონტროლებლად და აგრესორზე დარტყმის მიზნით, რომელმაც პირველმა გადაწყვიტა ბირთვული იარაღის გამოყენება.

 

მიუხედავად იმისა, რომ სავარაუდო ბირთვული კონფლიქტის დაწყების საწყის ეტაპზე (რუსეთის ფედერაციის მიერ ბირთვული იარაღის გამოყენება უკრაინის წინააღმდეგ), როგორც ჩანს,სამხრეთ კავკასიას მასში ჩაბმა არ ემუქრება, მაინც არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ კრემლს ამ ავანტიურისკენ უბიძგებენ სომხური ლობის წარმომადგენლები.  არც ეს არის შემთხვევითი. ლოგიკურად, ბირთვული შანტაჟი და ატომური ავანტიურები „არცახის“ თემაზე ფაქტობრივად ერთადერთი საშუალებაა ამა თუ იმ ფორმით „არცახის“ სეპარატისტული პროექტის შესანარჩუნებლად. სხვა თუნდაც ჰიპოთეტური შანსები არ არსებობს 3 წელიწადში ყარაბაღის მთელ ტერიტორიაზე აზერბაიჯანის იურისდიქციის მთლიანად აღდგენის  თავიდან ასაცილებლად და "არცახის" სეპარატისტებისგან აღარაფერი დარჩება.

 

დღეს ვირტუალური „არცახის“ სეპარატისტული ხელისუფლების ლიდერებს მწირი საერთაშორისო ავტორიტეტიც კი არ აქვთ. თუნდაც როგორც კერძო პირებს. ფაქტობრივად, რუბენ ვარდანიანი ყარაბაღში რუსი სამშვიდობოების პასუხისმგებლობის ზონაში იყო დელეგირებული რუსული სომხური ლობის, კრემლისა და სომეხი რევანშისტების მიერ, რათა ყოფილიყო „არცახის სახე“ გლობალური თუ რეგიონული „კათარზისის“  (მათ შორის ბირთვული) შემთხვევაში. რათა როგორმე გადაერჩინა უიმედო ჩამოწერისგან "ისტორიულ ნაგავში" სომხური პრეტენზიები ყარაბაღის აზერბაიჯანულ მიწებზე.

 

რა თქმა უნდა, ბევრი რამ არის დამოკიდებული უკრაინის მოვლენებზე ან აჰყვება თუ არა უკრაინა ბირთვულ შანტაჟს. არავითარი სხვა გზა ამ ომის მოსაგებად ან თუნდაც „ფრედ“ დასასრულებლად რუსეთის ფედერაციას არ გააჩნია დღეის   მდგომარეობით ან სულ მცირე 24 თებერვლიდან ფრონტის ხაზზე არსებული მდგომარეობით. მაგრამ ბირთვული შანტაჟით და ოკუპირებული უკრაინის ტერიტორიების ანექსიის მცდელობით, კრემლი ცდილობს აიძულოს უკრაინა დადოს ზავი, ყოველ შემთხვევაში ყირიმი დარჩეს რუსეთის ოკუპაციის ქვეშ. თუმცა, უკრაინული მხარე უკრაინის შეიარაღებული ძალების კონტრშეტევაზე გადასვლის კონტექსტში, რა თქმა უნდა ამას არ დათანხმდება.

 

კრემლი სწრაფად "ამაღლებს ფსონებს" უკრაინაში.  ამავდროულად სომეხი რევანშისტები ფსონს დებენ, რომ ანალოგიით, მიზნის მიღწევა შესაძლებელი იქნება ასეთი „ფსონების ამაღლებით“. ყველაფერი დამოკიდებული იქნება იმაზე, წავა თუ არა კრემლი ბირთვულ ავანტუირაზე უკრაინაში. თუ ეს მოხდა, მაშინ ამავდროულად ბირთვული ავანტიურა იქნება შთაგონებული სამხრეთ კავკასიაში. ამისათვის შეიძლება წარმატებით გამოიყენონ მეწამორის ატომური ელექტროსადგური. ეს ატომური ელექტროსადგური არა მხოლოდ უიმედოდ მოძველებული და თავისთავად საშიშია, არამედ  სომეხი ნაციონალისტების "წვდომის ზონაშია", რომლებიც მზად არიან ნებისმიერი პროვოკაციისთვის, რათა შეინარჩუნონ თავიანთი გიჟური პრეტენზიები "დიად სომხეთზე".

 

რევანშისტების და პრორუსული სომხური ლობის გეგმები შესაძლოა გულისხმობდეს პროვოკაციების მოწყობას, რათა, მიუხედავად უკრაინის პრობლემებისა, აიძულონ რუსეთი სამხედრო გზით ჩაერიოს სამხრეთ კავკასიაში არსებულ ვითარებაში სომხეთის მხარეს ან მიაღწიოს "პროსომხური" საერთაშორისო ძალების რაც შეიძლება სწრაფად შესვლას ამ რეგიონში. ამ „საერთაშორისო ძალებს“, მათი აზრით შეეძლოთ შეენარჩუნებინათ სომხური პოლიტიკური ყოფნა აზერბაიჯანულ ყარაბაღში, ადგილობრივი სომეხი მოსახლეობის მოჩვენებითი  „გენოციდისგან“ გადასარჩენად. სომხური ლობის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი დავალება არის რუბენ ვარდანიანი, რომელსაც ძალუძს მსგავსი გარე ჩარევის ორგანიზება.

 

გარდა ამისა, "არცახის" სეპარატისტების სრულიად მარგინალური ლიდერებისგან განსხვავებით, რუბენ ვარდანიანი "მაღალ ტექნოლოგიებთან" დაკავშირებულ გლობალურ ბიზნეს ელიტაშია "ჩართული". შეგახსენებთ, რომ რუბენ ვარდანიანი იყო რუსული სკოლკოვოს პროექტის, სილიკონის ველის ანალოგის ერთ-ერთი მთავარი ინიციატორი.  ზოგიერთი ფიგურა ამ მაღალტექნოლოგიური ბიზნესიდან უკვე ახდენს გავლენას გეოპოლიტიკაზე.

 

შემთხვევითი არ არის, რომ ასეთი რეზონანსი მოჰყვა ცნობილი ბიზნესმენის, ილონ მასკის ბოლოდროინდელ განცხადებებს უკრაინაში „სამშვიდობო დარეგულირების“ შესახებ. ამან უკრაინაში აღშფოთება გამოიწვია, რადგან ბევრს აშკარად პრორუსულად მოეჩვენა. კერძოდ, ილონ მასკმა „ურჩია“ ყირიმი რუსეთის ფედერაციისთვის გადაეცათ „ატომური ომის თავიდან ასაცილებლად“. ვინ იცის, იქნებ მეწამორის ატომურ ელექტროსადგურზე ატომური პროვოკაციის შემთხვევაში, თუ მაგალითად ტერორისტები მას ხელში ჩაიგდებენ და აფეთქებით დაემუქრებიან, ვარდანიანის მსგავსი ადამიანების რჩევით ვინმე მასკი ან გეითსი ასევე გვირჩევს "არწახის სომხეთისთვის დატოვებას“ რათა „ატომური კატასტროფა თავიდან ავიცილოთ“.

 

მეწამორის ატომურ ელექტროსადგურზე პროვოკაციამ, უკრაინაში სავარაუდო ბირთვულ ესკალაციასთან ერთად, შესაძლოა გამოიწვიოს დასავლური წრეების აქტიური ინტერვენციის პროცესი სამხრეთ კავკასიაში არსებულ ვითარებაში.  პირობითად, რომ ვთქვათ სომხური პროექტის „დასავლეთის უზრუნველსაყოფად“ გადასაცემად, რუსეთის თითქმის გარდაუვალი ნგრევის პირობებში, სომხური ლობი „ამზადებს ნიადაგს“, იზიდავს ისეთ „კადრებს“, როგორიცაა რუბენ ვარდანიანი.

 

IAEA სერიოზულად არის შეშფოთებული გლობალური ბირთვული საფრთხის შესაძლო ახალი წყაროს გამო. დიდი ალბათობით, სწორედ ამით იყო გამოწვეული ამ ორგანიზაციის გენერალური დირექტორის ამჟამინდელი გამგზავრება სომხეთში, მეწამორის ატომურ ელექტროსადგურზე ვიზიტით.

 

მსოფლიო ტენდენციები მიუთითებენ იმაზე, რომ სომეხ ნაციონალისტებს შეუძლიათ შეიმუშაონ ბირთვული ავანტიურები "არცახის" პროექტის გადასარჩენად, მიუხედავად მთელი მათი ფანტასტიურობისა და მათ უკან გარკვეული გეოპოლიტიკური ძალები შეიძლება იდგნენ. ყოველივე ამის შემდეგ, ორგანიზებული საგანგებო სიტუაციები და ტექნოგენური კატასტროფები უფრო და უფრო ხშირად ხდება, რაც სულ ცოტა ხნის წინ წარმოუდგენლად მიაჩნდათ. 

 

ასე მაგალითად, ბოლო დრომდე არავინ ელოდა ავარიებს Nord Stream გაზსადენზე. მაგრამ ცოტა ხნის წინ მოხდა მოულოდნელი და თითქმის აუხსნელი "შემთხვევითი" დაზიანება გაზსადენის სისტემაზე ერთდროულად 4 ადგილას, რამაც ფაქტობრივად შეაჩერა რუსული ბუნებრივი აირის ტრანსპორტირება "ჩრდილოეთის მარშრუტზე" და მკვეთრად შეცვალა მრავალი გეოპოლიტიკური განლაგება ევროპაში. მაშინვე გაიზარდა აზერბაიჯანის როლი, როგორც ბუნებრივი აირის მიმწოდებელი ევროპის ბაზარზე.

 

 ანალოგიურად, „მოულოდნელად და აუხსნელად“ „გაუგებარი დამნაშავეებით“ შეიძლება მოეწყოს პროვოკაციები გლობალური მასშტაბის ბირთვული ავარიებით. და არა მარტო უკრაინაში, არამედ სომხეთის მეწამორის ატომურ ელექტროსადგურზეც.

 

 

 

ვარდენ წულუკიძე

წაკითხულია : 496