ანალიტიკა

სომხეთმა რუსეთთან ულტიმატუმების ენით დაიწყო საუბარი
07.09.23 14:20

ბოლო დღეებში რუსეთის ფედერაციასა და მის მოჩვენებით „ერთადერთ მოკავშირეს“ სამხრეთ კავკასიაში, სომხეთს შორის, ძალიან გამწვავდა ურთიერთობა. ამ ურთიერთობების გაუმჯობესების შანსი აღარ არის. თუ ასეა, ეს ნიშნავს, რომ შესაძლოა საფრანგეთი უკვე ბევრ რამეს შეჰპირდა სომხეთს. სომხეთის ხელისუფლება რუსეთთან საუბარში გადავიდა მრავლისმეტყველ მტრულ ჟესტებზე და ულტიმატუმების ენაზე, თანაც ყველგან სადაც ეს შესაძლებელი იყო. ამავდროულად, თავად სომხეთის რესპუბლიკაში საზოგადოებრივი აზრი ანტირუსული და ზღვრამდე რუსოფობიური გახდა და რუსეთს სხვას არაფერს უწოდებენ, თუ არა „მტერსა“ და „ოკუპანტს“.

 

ისე, რომ ამიერიდან რაც არ უნდა შეემთხვას ე.წ. „არცახსა“ თუ თავად სომხეთს, სომეხი ნაციონალისტების უმრავლესობისთვის დამნაშავე  რუსეთი და მხოლოდ რუსეთი იქნება. ეს გამომდინარეობს სომხეთის პარლამენტის თავმჯდომარის ალენ სიმონიანის გუშინდელი ულტიმატუმიდან:

 

„საკითხავია: ემზადება თუ არა რუსეთი თავისი ვალდებულებების შესასრულებლად, რომელსაც რუსეთის პრეზიდენტის ხელმოწერა აქვს, თუ არა?

 

საუბარია ლაჩინის დერეფნის შეუფერხებელ მუშაობაზე. იქ 120 ათასი ჩვენი თანამემამულე აღმოჩნდა მძევლის სტატუსით და 2020 წლის 9 ნოემბრის განცხადების თანახმად, ხუთი კილომეტრი სიგანის მქონე ლაჩინის დერეფანი რუსული ჯარების კონტროლის ქვეშ უნდა იყოს. საკითხავია, ასეა ეს დღეს? არა, ასე არ არის "...

 

რუსეთი, რომელიც ყარაბაღელებს უნდა დაეცვა, დღეს მათ ბლოკადაში ამყოფებს. რუსეთი თავისი უმოქმედობით ბლოკავს მთიან ყარაბაღს. დაე, იყვნენ გულახდილები, თქვან, რომ არ აქვთ საკმარისი ძალა პრობლემის გადასაჭრელად. ასე რომ, სომხეთი არ აუარესებს ურთიერთობას რუსეთთან. დღეს რუსეთი უბრალოდ გადის ჩვენი რეგიონიდან, ცდილობს ჩვენი რეგიონი თურქეთთან სპეკულაციის თემად აქციოს საკუთარი ეკონომიკური ინტერესების გასაძლიერებლად...

 

რუსეთთან გვაქვს მინიმუმ ორი ძალიან სერიოზული დოკუმენტი - სომხეთ-რუსეთის ხელშეკრულება და CSTO-ს შეთანხმება. გთხოვთ, შეასრულოთ თქვენი ვალდებულებები. წმინდა ადგილი არასოდეს არის ცარიელი. შევავსებთ, არ აქვს მნიშვნელობა ვისით. მთავარია ჩვენი საზღვრები დაცული იყოს“.– განაცხადა ალენ სიმონიანმა.

 

ეს არის ულტიმატუმი რუსეთის მხრიდან - ან გააკეთეთ რასაც გეტყვით, დაარღვიეთ სხვა სახელმწიფოს (ამ შემთხვევაში აზერბაიჯანის) სუვერენიტეტი და შეასრულეთ ჩვენი სურვილები მის ტერიტორიაზე, ან ჩვენი მტრები ხართ, გაგაძევებთ ჩვენი რეგიონიდან და ჩაგანაცვლებთ სხვებით. დღეს რუსეთს ასეთი შეკვეთილი ულტიმატუმებით არავინ ელაპარაკება, მისი გეოპოლიტიკური ოპონენტებიც კი. სომეხი ნაციონალისტები კი საკუთარ თავს უფლებას აძლევენ, მიუთითონ რუსეთს, ისევე როგორც მათ "დამნაშავე ყმებს".

 

გარდა ამისა, სპიკერმა ალენ სიმონიანმა განაცხადა, რომ სომხეთის პარლამენტი აპირებს სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს (ICC) რომის სტატუტის რატიფიცირებას, რომლის მიხედვითაც სომხეთის ხელისუფლება ვალდებულია დააკავოს რუსეთის ლიდერი ვლადიმერ პუტინი და მისცეს იგი საერთაშორისო სისხლის სამართლის პასუხისგებაში, თუ ის გამოცხადდება სომხეთის ტერიტორიაზე:

 

„დიდი ალბათობით, რომის სტატუტი რატიფიცირებული იქნება. დოკუმენტი განხილვის პროცესშია. ჩვენ განვიხილავთ და გავიგებთ, რა სარგებელი არსებობს და ბევრი ასეთი, რადგან ჩვენი ქვეყნის წინააღმდეგ იყო და ხდება ომის დანაშაულები. ჩვენ ეს გვჭირდება, ჩვენს ქვეყანას სჭირდება“.

 

ალენ სიმონიანის ულტიმატუმები არ გახლავთ სომხეთის ხელისუფლების ერთადერთი ანტირუსული ჟესტი. გამომწვევად, აშშ-ს სახელმწიფო მდივნის, ენტონი ბლინკენის კიევში ვიზიტის დროს (რომლის მიზანია რუსეთთან ომში უკრაინას აშშ-ს ახალი დახმარების მოლაპარაკება), ნიკოლ ფაშინიანმა ცოლი ანა ჰაკობიანი კიევში "გაგზავნა". ყველამ იცოდეს, რომ რუსეთ-უკრაინის ომში ერევანი ამ უკანასკნელის მხარეზეა.

 

თუმცა, ამ დრომდე სომხეთი ეხმარება რუსეთის ფედერაციას დასავლეთის სანქციების გვერდის ავლაში, კერძოდ, ამ სანქციების გვერდის ავლით, მიკროჩიპებითა და სხვა კომპონენტებით ამარაგებს მას, რაც ასე აუცილებელია კრემლისთვის უკრაინის წინააღმდეგ ომში. სავსებით შესაძლებელია, რომ ერევანმაც "დაფაროს" სანქციების გვერდის ავლით ეს ხვრელი, რაც მართლაც ძალიან მტკივნეული დარტყმა იქნება რუსეთისთვის.

 

თავად რუსეთში სომეხი ნაციონალისტები და პროპაგანდისტები მთლიანად გადაერთნენ უკრაინასთან ომზე და მასში, სავარაუდოდ  რუსეთის „წარმატებებზე“, რაც აღარ გამოიხატება რუსეთის მიერ უკრაინის მიწების მიტაცებით, არამედ „უკრაინის კონტრშეტევის შეჩერებით“ და "უკრაინისთვის დასავლეთის მხრიდან დახმარების შემცირებით". არცერთმა მათგანმა ნამდვილად არ იცის, რა უნდა გააკეთოს სომხეთმა, რომელიც ჩვენს თვალწინ რუსეთის მტრად იქცა. ასევე, როგორ „გადაარჩინონ “არცახი“.

 

თავად სომხეთში "პრორუსული" ძალები სრულიად განადგურებულნი და დემორალიზებულები არიან. „რუსეთთან მეგობრობისთვის“ მიტინგების ან აქციების მოწყობას ვერც კი ბედავენ. ისინი, ვინც იმედოვნებდნენ, რომ რევანშისტების ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ სომხეთში „პრორუსული“ გადატრიალება მოხდებოდა, შეუძლიათ დამშვიდდნენ. ამის შანსები ნულის ტოლია. რუსეთს სომხეთში ძალაუფლების შეცვლა მხოლოდ სამხედრო აგრესიით შეუძლია, ისევე როგორც უკრაინაში, მაგრამ გიუმრის 102-ე სამხედრო ბაზის ძალები, როგორც ჩანს, ამისთვის საკმარისი არ იქნება.

 

თუმცა, ამ მხრივ, იზრდება რუსეთისთვის სუიციდური და სამხრეთ კავკასიის რეგიონისთვის დამღუპველი "სასოწარკვეთის" ალბათობა, რისკენაც პრორუსულ სომხურ ლობს შეუძლია კრემლის ხელმძღვანელობას უბიძგოს. საუბარია საქართველოში სამხედრო შეჭრაზე, რათა გაარღვიონ „სამხედრო დერეფანი“ სომხეთში, შეიცვალოს იქ ხელისუფლება და დაიწყოს „არცახის გადარჩენა“ - ანუ რეგიონში „დიდი ომის“ მოწყობა. ეს, რა თქმა უნდა, გიჟური ავანტიურაა, მაგრამ მისი რისკი მაინც არსებობს. ბოლოს და ბოლოს, რუსეთის ფედერაციის აგრესია უკრაინის წინააღმდეგ 2022 წელს არანაკლებ ავანტიურული იყო.

 

 

გიორგი კვინიტაძე

წაკითხულია : 604