ანალიტიკა

ცვლის თუ არა სომხური ლობი დამოკიდებულებას სეპარატისტებისადმი?
17.02.22 10:15

2022 წლის 15 თებერვალს რუსეთის ფედერაციის სახელმწიფო დუმამ მიიღო დადგენილება "სახელმწიფო სათათბიროს მიმართვის შესახებ" რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტის ვლადიმერ პუტინისადმი "დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის" და "ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკის" აღიარების აუცილებლობის შესახებ. ამ რეზოლუციით სახელმწიფო დუმა ითხოვს აღმოსავლეთ უკრაინის სეპარატისტული ფორმირებების ე.წ. „დამოუკიდებლობის“ აღიარებას. 2008 წლის აგრესია საქართველოს წინააღმდეგ. კომუნისტური პარტიის ფრაქციის მიერ შემოთავაზებულ პროექტს მხარი 351-მა დეპუტატმა დაუჭირა.

 

თუმცა, სრულიად მოულოდნელად რეზოლუციის პროექტის განხილვისას მის საწინააღმდეგოდ სიტყვით მწვავედ გამოვიდა სეპარატიზმის ცნობილი პროპაგანდისტი კონსტანტინე ზატულინი, რომელიც დღეს დსთ-ს საკითხებში, ევრაზიულ ინტეგრაციასა და თანამემამულეებთან ურთიერთობის კომიტეტის ხელმძღვანელის პირველი მოადგილის თანამდებობას იკავებს.

 

შეგახსენებთ, რომ კონსტანტინე ზატულინი მთლიანად სომხური ლობის დააფინანსებაზეა და მის „ბრძანებებს“ ასრულებს. პირველ რიგში, სეპარატიზმის ტოტალური მხარდაჭერის ბრძანებას. რა თქმა უნდა, ზატულინის საყვარელი სეპარატისტული ფორმირება იყო ე.წ. „არცახი“, რის შესახებაც მან უკვე განაცხადა, რომ „დიდი ხანია აღიარა“ და მოსთხოვა რუსეთს სომხეთის მიერ ოკუპირებულ აზერბაიჯანულ ტერიტორიებზე „არცახის დამოუკიდებლობის“ აღიარება. 44-დღიანი ომის დროს არცერთი რუსი პოლიტიკოსი ისე გულმოდგინედ არ იცავდა სომეხ ოკუპანტებსა და სეპარატისტებს როგორც ზატულინი.

 

კონსტანტინე ზატულინი ცნობილი იყო ქართულთმოძულეობითა და აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის სეპარატისტთა მხარდაჭერით. 2014 წლის მოვლენების დროს ზატულინი აქტიურად უჭერდა მხარს სეპარატისტებს უკრაინულ ყირიმში, შემდეგ კი როდესაც ყირიმი რუსეთის ფედერაციამ დაიპყრო, სეპარატისტებს უკრაინის დონბასში. როგორც ჩანს ახლა ზატულინი უნდა იყოს წინა პლანზე მათ შორის, ვინც ითხოვს რუსეთის მიერ ოკუპირებული უკრაინის დონეცკისა და ლუგანსკის რეგიონების "დამოუკიდებლობის" აღიარებას. მაგრამ სრულიად მოულოდნელად ის ეწინააღმდეგება ასეთ გადაწყვეტილებას.

 

კერძოდ, ზატულინმა ასე განმარტა თავისი პოზიცია: „დაელოდეთ ომს“ და აღიარეთ სეპარატისტების „დამოუკიდებლობა“ ამ ომის დაწყების შემდეგ:

 

„თუ უკრაინა მოულოდნელად გაიშვებს და თავს დაესხმება დონეცკსა და ლუგანსკს, ჩვენ უნდა დავიცვათ ისინი და შემდეგ  სხვათაშორის დაუყოვნებლივ უნდა დავსვათ აღიარების საკითხი.

 

ჩვენ უკვე გვქონდა მსგავსი გამოცდილება - 2008 წელს. სააკაშვილმა შეუტია სამხრეთ ოსეთს  და სწორედ იქ ადრე გამოცხადებული ღონისძიების სრულიად შესაბამისად, ჩვენ ვაღიარეთ სამხრეთ ოსეთი და აფხაზეთი.

 

დღევანდელი დისკუსიაც შეგვიძლია მივიყვანოთ იქამდე: თუ თავს დაესხმებით მაშინ ჩვენ ვაღიარებთ - გაითვალისწინეთ ეს. ამის ნაცვლად კი ჩვენ ვამბობთ: "არა, ჩვენ მაინც ვაღიარებთ". მაგრამ ამით ჩვენ ხელ-ფეხს ვუხსნით უკრაინას. ანუ  რადგან რუსეთი მაინც აპირებს მათ აღიარებას, რა აზრი აქვს მასთან მოლაპარაკებას?” – განაცხადა ზატულინმა.

 

ზატულინი ასევე ითხოვდა „არცახის“ „დამოუკიდებლობის“ აღიარებას მაშინაც კი, როცა აზერბაიჯანული ყარაბაღის გასათავისუფლებლად სამხედრო ოპერაციები არ წარმოებდა. ახლა კი პირდაპირ არ ამბობს, რომ სეპარატისტების აღიარება საერთოდ არ შეიძლება, მაგრამ თავის პოზიციას ასე ხსნის - „ჩვენ დაველოდებით ომს და მერე ვაღიარებთ სეპარატისტებს“. საკმაოდ უცნაურია ამ პოლიტიკოსისთვის. ნუთუ მისმა სომეხმა „ბატონებმა“ შეიცვალეს აზრი და ახლა ყველა სეპარატისტი არ არის მათთვის „მეგობარი“?

 

უკრაინის აღმოსავლეთში სეპარატისტების აღიარებას ეწინააღმდეგებოდნენ არა მხოლოდ „რუსეთში სომხური ლობის აღზრდელები. აშკარად პროდასავლურმა გამოცემამ Armenian Report-მა ასევე გამოაქვეყნა სტატია „რითია არცახი DPR-სა და LPR-ზე ნაკლები?!“ ( https://www.armenianreport.com/ru/pubs/307108/) მინიშნებით „Armenian Report-ის წყენა“, რომელიც უკიდურესად უარყოფით ჭრილში საუბრობს რუსეთის ფედერაციის სახელმწიფო სათათბიროს გადაწყვეტილებაზე დონეცკისა და ლუგანსკის „დამოუკიდებლობის“ აღიარების შესახებ:

 

„რით განსხვავდება სამხრეთ ოსეთი, აფხაზეთი, დონეცკი და ლუგანსკი არცახისგან? მხოლოდ იმით, რომ „არცახში“ რუსული პასპორტები მასობრივად არ დარიგდა. სხვა მხრივ, რუსეთს დიდი ხნის წინ შეეძლო ეღიარებინა „არცახის“ დამოუკიდებლობა.

 

ძნელია წინააღმდეგობა გაუწიო ანალოგიების დახატვას. რუსეთის სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატებმა პლენარულ სხდომაზე მხარი დაუჭირეს დონეცკისა და ლუგანსკის სუვერენულ და დამოუკიდებელ სახელმწიფოებად აღიარებას, განაცხადა სახელმწიფო დუმის სპიკერმა ვიაჩესლავ ვოლოდინმა. მისივე თქმით, შესაბამისი მიმართვა რუსეთის პრეზიდენტს „დაუყოვნებლივ“ გადაეგზავნება.

 

ვოლოდინმა აღნიშნა, რომ „დონბასში მცხოვრებ რუსეთის მოქალაქეს დახმარება და მხარდაჭერა სჭირდება“. „ამ კუთხით დეპუტატებს მიაჩნიათ, რომ დონეცკის და ლუგანსკის აღიარება შექმნის საფუძველს უსაფრთხოების გარანტიებისა და რესპუბლიკების მაცხოვრებლების გარე საფრთხეებისგან დაცვის უზრუნველსაყოფად,  ასევე საერთაშორისო მშვიდობისა და რეგიონული სტაბილურობის გასამყარებლად გაეროს ქარტიის მიზნებისა და პრინციპების შესაბამისად და საფუძველს ჩაუყრის ორივე სახელმწიფოს საერთაშორისო აღიარების პროცესს” - ამტკიცებს ის.

 

ეჭვგარეშეა, რომ საბოლოოდ პუტინი ხელს მოაწერს ამ მიმართვას. ფაქტობრივად საქმე გვაქვს ზუსტად იმავე სცენარის გამეორებასთან, რაც განხორციელდა 2008 წლის აგვისტოში, როდესაც რუსეთმა სცნო სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის დამოუკიდებლობა. განსხვავება მხოლოდ ისაა, რომ ჯერჯერობით რუსული ჯარები კიევიდან რამოდენიმე ათიოდე კილომეტრში არ დგანან, როგორც ეს იყო 2008 წელს თბილისის მახლობლად.

 

„სსრკ-ს დაშლის შემდეგ  საქართველოსა და უკრაინის ხელისუფლებამ აჩვენა უუნარობა დასავლეთის მხრიდან გარე კონტროლსა და რუსეთთან კარგ ურთიერთობას შორის არჩევანის გაკეთების საკითხში“, - განაცხადა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა. ე.ი. მანაც დაადასტურა სცენარების იდენტურობა, მიმდინარე - უკრაინისთვის და პირველი - საქართველოსთვის და კიდევ ლავროვმა ნატოს შესახებ ჩვეულებრივი მანტრა წარმოთქვა.

 

„მთავარი მიზეზი არის ის, რომ ამ ქვეყნების ხელისუფლება უნიათო აღმოჩნდა. და ეს გააკეთეს იმ პირობებში, როცა მათზე ყველანაირად სურდათ დამყარება და დაამყარეს კიდეც გარე კონტროლი - ერთადერთი მიზნით, რომ ჩამოეშორებინათ ისინი რუსეთისთვის. მათი ნატოს გავლენის სფეროში გადაყვანის მიზნით“, - ხაზგასმით აღნიშნა მან. გასაგებია, რომ ლავროვი მხოლოდ რუსეთის დანაშაულის გამართლებას ცდილობს, მაგრამ ახლა სხვა რამეზე ვსაუბრობთ.

 

რით განსხვავდება სამხრეთ ოსეთი, აფხაზეთი, დონეცკი და ლუგანსკი "არცახისგან"?

 

მხოლოდ იმით, რომ „არცახში“ რუსული პასპორტები მასობრივად არ დარიგდა. სხვა მხრივ, რუსეთს დიდი ხნის წინ შეეძლო ეღიარებინა „არცახის“ დამოუკიდებლობა. მას საამისოდ მეოთხედ საუკუნეზე მეტი დრო ჰქონდა. ეს ნაბიჯი სამუდამოდ შეანელებდა ენთუზიაზმს, დააცხრობდა „არცახში“ საომრად წასული აზერბაიჯანულ-თურქულ სამხედრო აღტყინებას.

 

მაგრამ რუსეთი არ წასულა პასპორტების დარიგებაზე "არცახში". იგი მთელი ამ წლების განმავლობაში არ ცნობდა „არცახის“ დამოუკიდებლობას. მან ეს ნაბიჯი არ გადადგა ომის პირველივე დღეებში, რომლის წარმოებაც  პატარა „არცახს“ მოუწია აზერბაიჯანის, თურქეთის, პაკისტანის უზარმაზარი არმიისა და ახლო აღმოსავლეთის იმ ბოევიკების წინააღმდეგ, რომლებიც მათ ეხმარებოდნენ.

 

ახლა ჩვენ სულ უფრო ხშირად გვესმის ბაქოდან მოწოდებები, დააჩქარონ რუსი სამშვიდობოების გაყვანა მათი პასუხისმგებლობის ზონიდან. ასევე ისმის მუქარა, რომ რუსული ჯარების გაყვანის შემდეგ აზერბაიჯანი სტეფანაკერტზე შეტევას განახორციელებს. მტრის ცინიზმი, სისასტიკე და სისხლის მწყურვალება არ უნდა მივაყურადოთ. მით უმეტეს, ბაქოში სავსებით ირწმუნეს საკუთარი ძალის გამოყენების უფლების.

 

რუსეთი შეძლებდა მათ გამოფხიზლებას. როგორ? „არცახის“ დამოუკიდებლობის აღიარებით ახლა მაინც და არ არის საჭირო იმის თქმა, რომ დასაწყისისთვის ასეთი ნაბიჯი სომხეთმა უნდა გადადგას. ჩვენი ქვეყნისა და რუსეთის ფედერაციის გეოპოლიტიკური წონა ხომ სრულიად შეუსაბამოა. რუსეთს შეეძლო პრეცედენტის შექმნა. გარდა ამისა, ის დაიცავდა „არცახის“ მოსახლეობას და როგორმე დაიბრუნებდა სახელს 44-დღიანი ომის დროს მშიშარა და მოღალატეობრივი  პოზიციის სანაცვლოდ“.

 

ძალიან უცნაურია, რომ „ArmenianReport“ ახლა საყვედურობს რუსეთს სეპარატისტული აფხაზეთისა და „სამხრეთ ოსეთის“ აღიარების გამო. ბოლოს და ბოლოს ოდესღაც სწორედ სომხური ლობი იყო, რომელიც ერთხმად მოითხოვდა რუსეთისგან ამგვარ აღიარებას, თუმცა ეს საერთოდ არ შეესაბამება რუსეთის ინტერესებს.

 

თუ სტატიიდან ამოვიღებთ პროპაგანდისტულ სისულელეს იმის შესახებ, რომ ყარაბაღი სომეხი ოკუპანტებისგან ვიღაც „თურქულმა, პაკისტანურმა ჯარებმა და ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნებიდან მოწვეულმა ბოევიკებმა“ გაათავისუფლეს  (თუმცა მსგავსი სომეხი ტერორისტები სირიიდან და ლიბანიდან სწორედ სომხების მხარეს იბრძოდნენ), მაშინ სომეხი ნაციონალისტების უკმაყოფილება გასაგები ხდება.

სომხური ლობი ხომ ყველა სეპარატისტულ პროექტს უწყობდა ხელს, რათა ანალოგიით  ე.წ. „არცახი“-ს აღიარების ორგანიზება მოეწყოთ. მაგრამ ყველა მცდელობა უშედეგოდ დასრულდა. აზერბაიჯანის არმიამ სამუდამოდ გაანადგურა „არცახი“. 

 

ახლა, „არცახის“ ლიკვიდაციის შემდეგ კიდევ ერთი სეპარატისტული პროექტის - აფხაზეთის, როგორც „ზღვისპირა სომხეთის“ ლიკვიდაციის ჯერი დადგა, სომხური ლობი ახლა გაშმაგებით ცდილობს ამ პროექტის გადარჩენას, კერძოდ მისთვის მინიმუმ  მწირი საერთაშორისო აღიარების უზრუნველყოფას, როგორც ერთგვარი "გაეროს ასოცირებული წევრისა". მაგრამ ყველა ეს მცდელობა განწირულია წარუმატებლობისთვის. საერთაშორისო თანამეგობრობა სულ უფრო ნეგატიურად არის განწყობილი სეპარატისტთა მიმართ. უფრო მეტიც, დონეცკის სახალხო რესპუბლიკისა და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკის სეპარატისტები ახლა უკრაინასა და რუსეთს შორის კონფლიქტის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია, რამაც შესაძლოა მესამე მსოფლიო ომიც გამოიწვიოს.

 

სეპარატიზმი ცალსახა ბოროტებაა - ეს აქსიომად იქცევა მსოფლიოში. შეერთებული შტატებიც და ნატოც ახლა სულ უფრო და უფრო ითხოვენ, რომ რუსეთმა გაიყვანოს თავისი ჯარები არა მხოლოდ უკრაინის ოკუპირებული ტერიტორიებიდან, არამედ საქართველოდან და მოლდოვადან, სადაც ისინი იცავენ სეპარატისტულ ფორმირებებს.

 

თუ მაგალითად რუსეთის გადაწყვეტილება დონეცკის სახალხო რესპუბლიკისა და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკის სეპარატისტების ცნობის შესახებ "დიდ ომს" გამოიწვევს, მაშინ ამ ომის შედეგების მიხედვით, მსოფლიო საზოგადოება უბრალოდ აუცილებლობიდან გამომდინარე აღმოფხვრის სეპარატიზმის ყველა კერას, რათა თავიდან აიცილოს ახალი პრეცედენტები. სომხური ლობი კი დაკარგავს არა მარტო „არცახს“, არამედ ქართულ აფხაზეთსაც, რომელიც სომეხი ნაციონალისტებისთვის, ყველანაირი ნიშნით ბევრად უფრო ღირებულია, ვიდრე აზერბაიჯანული ყარაბაღი.

 

იმისათვის, რომ არ დაკარგოს თავისი უახლესი „მიღწევები“ სეპარატისტული კონფლიქტების გაღვივებაში, დღეს სომხური ლობი სასწრაფოდ არეგულირებს პოლიტიკას სეპარატიზმის მხარდაჭერასთან დაკავშირებით, რათა თავიდან აიცილოს „დიადი სომხეთისა“ და "ზღვისპირა სომხეთის" შექმნის საკუთარი გეგმების კრახი ქართულ აფხაზეთში.

 

 

Kavkazplus

წაკითხულია : 550