ანალიტიკა

იძულებულს გახდიან თუ არა  სომხეთს „ნებაყოფლობით“ შევიდეს „საკავშირო სახელმწიფოში“?
07.10.22 10:20

გაჩნდა ახალი ირიბი მტკიცებულებები იმისა, რომ საქართველოს წინააღმდეგ მორიგი გეოპოლიტიკური ავანტიურის განხორციელებას აპირებენ  ე.წ. „საკავშირო სახელმწიფოს“ მეშვეობით. მხოლოდ არა "რუსეთი და ბელორუსია", არამედ "სომხეთი, რუსეთი და ბელორუსია".

 

პირველად ე.წ. „რუსეთისა და ბელორუსის საკავშირო სახელმწიფო“-სა და იმის შესახებ, რომ სეპარატისტული აფხაზეთი აპირებს მასში გაწევრიანებას, გამოაცხადა სეპარატისტულმა მარიონეტმა ე.წ. აფხაზეთის „პრეზიდენტმა“ ასლან ბჟანიამ. იმ დროს ყველა საღად მოაზროვნე ადამიანს მშვენივრად ესმოდა, რომ „საკავშირო სახელმწიფოს“ მეშვეობით აფხაზეთის ანექსია იყო მოსალოდნელი. და ეს მოხდებოდა ძალიან სწრაფად. ეს დაადასტურა უკრაინის ოკუპირებულ ტერიტორიებთან დაკავშირებულმა ბოლო მოვლენებმა. შეგახსენებთ, რომ უკრაინის დონეცკის, ლუგანსკის, ხერსონისა და ზაპოროჟიეს რეგიონების ოკუპირებული ნაწილების „მიერთების“ განზრახვა ე.წ. რუსეთის ფედერაციის „რეფერენდუმზე“, კრემლის პროპაგანდამ გაახმოვანა მხოლოდ 2022 წლის 18-19 სექტემბერს. შემდეგ კი ყველაფერი სწრაფად წარიმართა: ოკუპირებულ ტერიტორიებზე გამოცხადებულია „რეფერენდუმი“ რუსეთთან შეერთების შესახებ, 21 სექტემბერს  მიმართვას ავრცელებს რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი, რომელშიც საუბარი იყო  "რეფერენდუმის შედეგების საფუძველზე ოკუპირებული ტერიტორიების რუსეთისთვის შემოერთების განზრახვაზე“ და გამოაცხადა მობილიზაცია რუსეთის ფედერაციაში. 23-27 სექტემბერს ე.წ „რეფერენდუმი“ გაიმართა, ხოლო 2022 წლის 30 სექტემბერს კი განხორციელდა ოკუპირებული ტერიტორიების რუსეთის შემადგენლობაში საზეიმო შეყვანა.

 

დიდი ალბათობით, ანალოგიურად განხორციელდება ამ შემთხვევაში, აფხაზეთის ანექსია. ოღონდ ვის ინტერესებში იქნება ეს - ყველაზე საინტერესო კითხვა ეს არის  და აი, ამ ბოლო კვირას რაღაც ირკვევა.

 

აფხაზეთის ანექსია, არც მეტი არც ნაკლები სომხეთის სასარგებლოდ სურთ, რომლის შეყვანასაც ერთდროულად აპირებენ ე.წ. „საკავშირო სახელმწიფოში“. მაგრამ ამ გაერთიანებულ სახელმწიფოში სომხეთის როლი, რუსეთის პოლიტიკურ სფეროში სომხური ლობის დომინირების გათვალისწინებით, არ იქნება მეორეხარისხოვანი. რუსეთი უბრალოდ იქნება სომხური ლობის ინსტრუმენტი, საზარბაზნე ხორცის  მიმწოდებელი "დიადი სომხური" ინტერესებისთვის.

 

სომხეთის მონაწილეობით „საკავშირო სახელმწიფოს“ გეგმის შემუშავების ფაქტს ავრცელებს გაზეთი სომხური დრო, რომელიც მჭიდროდ არის დაკავშირებული პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანის ოჯახთან. გაზეთის მთავარი რედაქტორია პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანის მეუღლე ანა ჰაკობიანი.

 

გაზეთში იწერებოდა, რომ რუსეთი აიძულებს სომხეთს გაწევრიანდეს საკავშირო სახელმწიფოში და სავარაუდოდ ამას უკავშირდება სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე ვითარების გამწვავება. "სანდო წყაროზე" დაყრდნობით (და რა შეიძლება იყოს უფრო სანდო, ვიდრე მთავარი რედაქტორის ქმარი, რომელიც მოლაპარაკებებს აწარმოებს?), პუბლიკაციაში, კერძოდ ნათქვამია, რომ რუსეთს სომხეთისგანაც "იგივე სურს, რაც უკრაინისგან“ - გახდეს საკავშირო სახელმწიფო რუსეთი-ბელორუსიის ან რუსეთის ნაწილი.

 

თავად ფაშინიანის მხრიდან სურვილის არქონა „ჩაერთოს“ საკავშირო სახელმწიფოში - გასაგებია. ამ შემთხვევაში ის, როგორც აშშ-ის ფაქტობრივი პროტეჟე, 100%-ით მოიხსნება ძალაუფლებიდან, რომელიც პრორუს რევანშისტებს გადაეცემა.

 

როგორც ჩანს, გამოცემამ მაშინვე გამოიწვია მოსკოვის უკმაყოფილება, როგორც „ინფორმაციის არასასურველმა გაჟონვამ“. კრემლმა საკავშირო სახელმწიფოში სომხეთის სავარაუდო შესვლის შესახებ ინფორმაციას "სისულელე" უწოდა. შედეგად ერევანში „უკან დაიხიეს“.

 

კერძოდ, სომხეთის პარლამენტის სპიკერმა ალენ სიმონიანმა უარყო ინფორმაცია რუსეთის მიერ „საკავშირო სახელმწიფოში გაწევრიანების იძულების“ შესახებ და განაცხადა, რომ „...არ მიმდინარეობს დისკუსია სომხეთის რუსეთისა და ბელორუსის საკავშირო სახელმწიფოში შეყვანის შესახებ, ვინაიდან „სომხეთის დამოუკიდებლობა და მისი სუვერენიტეტი განხილვის საგანი არ არის“. ამასთან, სიმონიანმა გაზეთის წყაროს „არასანდოობაში“ შეიტანა ეჭვი. რა არის ეს? მინიშნება სომხეთის ხელისუფლების ზოგიერთი წარმომადგენლის შესაძლო უთანხმოებაზე ფაშინიანის პოზიციასთან? სავსებით შესაძლებელია.

 

ფაქტია, რომ მოსკოვის წინადადებებმა „საკავშირო სახელმწიფოს“ შესახებ შესაძლოა გარკვეული უთანხმოება გამოიწვიოს ერევნის ამჟამინდელ პროდასავლურ ელიტაშიც კი. ვინაიდან უკვე აშკარაა, რომ კრემლი საკავშირო სახელმწიფოს გარდა აპირებს სომხეთს ისეთი „შარვლის უბის“ მიცემას, რაზეც სომეხი ნაციონალისტები აქამდე ვერც კი იოცნებებდნენ. იდეა ისაა, რომ სომხეთს „საკავშირო სახელმწიფოში“ მონაწილეობის ნაცვლად, შეუძლია საქართველოს აფხაზეთი რუსეთის ხელით მიიღოს. შეიძლება ითქვას, რომ ეს არის სისულელე და ფიქცია?

 

სოხუმში სეპარატისტთა მხრიდან უკვე მიმდინარეობს მუშაობა საკავშირო სახელმწიფოს მეშვეობით აფხაზეთის ანექსიაზე. ე. წ. "აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი", რომელიც ცნობილია როგორც სომხური ლობის წარმომადგენლების, კერძოდ, სერგეი ლავროვ-კალანტარიანისა და მარგარიტა სიმონიანის "ხელის ბიჭი", უკვე ფუსფუსებს. ინალ არძინბამ ცოტა ხნის წინ შეხვედრა გამართა რუსეთისა და ბელორუსის საკავშირო სახელმწიფოს სახელმწიფო მდივანთან დიმიტრი მეზენცევთან, რის შემდეგაც „აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა“ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ „აფხაზეთი დაინტერესებულია საკავშირო სახელმწიფოს გამოცდილების შესწავლით, როგორც ეფექტური ინტეგრაციის პლატფორმისა“.

 

ჯერ კიდევ 2022 წლის თებერვალში ალექსანდრე ლუკაშენკომ, რუს ჟურნალისტ ვლადიმერ სოლოვიოვთან ინტერვიუში განაცხადა, რომ სხვა პოსტსაბჭოთა რესპუბლიკებს შეეძლოთ ბელორუსისა და რუსეთის საკავშირო სახელმწიფოსთან შეერთება. ამავდროულად, სომხეთთან დაკავშირებით ბელორუსის ლიდერმა გააკეთა განცხადებები, რამაც სომხური საზოგადოების უკმაყოფილება გამოიწვია. სომხეთს წასასვლელი არსად აქვს, როგორ ფიქრობთ, ვინმეს სჭირდება ისინი? მათ ეს უკვე ნათლად დაინახეს - ნიკოლ ვოვაევიჩმა (ფაშინიანმა) დაინახა, ”- თქვა მან მაშინ.

 

ასევე ირკვევა ბელორუსის პრეზიდენტის ალექსანდრე ლუკაშენკოს უკანონო ვიზიტის მიზეზი სეპარატისტულ აფხაზეთში. კრემლის მახლობლად სომხურმა ლობიმ და ყარაბაღის კლანის სომეხმა ნაციონალისტებმა, როგორც ჩანს, განავითარეს რთული და მრავალმხრივი ოპერაცია, მათ შორის სომხეთში ხელისუფლების შეცვლა, საქართველოს წინააღმდეგ აგრესია და საქართველოს ტერიტორიის დიდი ნაწილის ოკუპაცია, ასევე სომხეთის მიერთება აფხაზეთთან სამხედრო დერეფნის გზით  და აფხაზეთის ანექსია, ამასთან, მისი „საკავშირო სახელმწიფოში ჩართვის“ გზით სომხეთთან ერთად ან მის შემდეგ დაუყოვნებლივ.

 

აფხაზეთში დირექტოვებს რუსები კი აღარ გასცემენ, არამედ სომხები, როგორც „საკავშირო სახელმწიფოს“ მონაწილეები და ფორმალურად თანაბარ უფლებებზე,  უფრო მეტიც, აფხაზეთში ეთნიკური სომხები უკვე შეადგენენ აბსოლუტურ უმრავლესობას და ბევრად აღემატებიან თავად აფხაზებს.  ანექსირებული აფხაზეთის სტატუსი "საკავშირო სახელმწიფოში" შესაძლოა სწრაფად დაქვეითდეს "სომხეთის ფარგლებში ავტონომიამდე".

 

მეტიც, ანექსირებული აფხაზეთის სახით ასუფრალის გადაგდება იქნება კომპენსაცია იმ რუსოფობი სომეხი ნაციონალისტებისთვის, რომლებსაც კატეგორიულად არ სურთ ყარაბაღის კლანის და მასთან დაკავშირებული რევანშისტების კვლავ ხელისუფლებაში ხილვა ქვეყანაში. რევანშისტებს ეკითხებიან, რას მისცემს სომხეთს რუსეთთან ალიანსი, თუ ჩვენ და რუსეთის ფედერაცია ჯერჯერობით მხოლოდ ტერიტორიებს ვკარგავთ? მაგრამ თუ ყარაბაღის ნაცვლად რევანშისტები ნაციონალიზმით დაინფიცირებულ სომეხ საზოგადოებას აფხაზეთს ახალ „ზღვისპირა სომხეთად“ შესთავაზებენ, მაშინ „მიაცუმის“ ყველაზე ფანატიკოსი მხარდამჭერებიც კი დაივიწყებენ „არწახს“. აფხაზეთი, რომელსაც რუსი დამპყრობლები „ლანგრით მიართმევენ" სომეხ ნაციონალისტებს, გეოგრაფიული თვალსაზრისით და კლიმატის და ზღვის არსებობის თვალსაზრისით ხომ გაცილებით მიმზიდველია, ვიდრე ყარაბაღი.

 

აშკარაა, რომ სომხურ ლობს აქვს მიზანი - განზრახვა განახორციელოს საუკუნოვანი ოცნება ზღვაზე გასასვლელის მოპოვების  შესახებ საკავშირო სახელმწიფოს მეშვეობით. იმავდროულად, დაიწყება მცდელობები აფხაზეთის გავლით სომხეთამდე სარკინიგზო ტრანზიტის გახსნისა.

 

 

გიორგი კვინიტაძე

წაკითხულია : 478