ანალიტიკა

თურქეთი ხელს შეუწყობს ყირიმის დეოკუპაციას, სეპარატიზმის აღმოფხვრას მთელს პოსტსაბჭოთა სივრცეში!
15.12.22 17:00

ფაქტობრივად, ყირიმის საკითხი უკვე მოგვარებულია - რუსეთის ფედერაციას არ აქვს და არც ექნება ძალა მის შესანარჩუნებლად. დღეს უკრაინის არმია ურტყამს ოკუპირებულ უკრაინის ტერიტორიებზე აგრესორების მიერ ორგანიზებულ ეგრეთ წოდებულ „ყირიმის სახმელეთო დერეფანს“, რასაც რუსეთის ფედერაცია ვერაფერს უპირისპირებს. დღესდღეობით დარტყმის ქვეშაა ამ „დერეფნის“ საკვანძო პუნქტი მელიტოპოლი.

 

მელიტოპოლში ააფეთქეს ხიდი, რომლითაც რუსული სამხედრო ტრანზიტი ოკუპირებულ ყირიმში მიდიოდა. ასევე, უკრაინის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის ინფორმაციით, განადგურდა 2008 წელს საქართველოში შემოჭრილი რუსეთის 58-ე არმიის სარდლობა. ანგარიშსწორებამ აგრესორებს უკვე უკრაინის მიწაზე მოუსწრო.

 

„გარდა 58-ე არმიის კონტროლისა ქალაქ მელიტოპოლში, ენერგოდარის, ტოკმაკისა და გულიაიპოლის რაიონებში, განადგურდა 3 საარტილერიო და 10-მდე ერთეული სხვადასხვა ტიპის სამხედრო ტექნიკა. დაიჭრა მოწინააღმდეგის 150-მდე სამხედრო მოსამსახურე“, - ნათქვამია უკრაინის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის განცხადებაში.

 

რუსეთი არ აღიარებს თავის დამარცხებას და არ იწყებს უკრაინის ტერიტორიების დეოკუპაციას და ყირიმისთვის ბრძოლები გარდაუვალია. არსებობს უზარმაზარი რისკი იმისა, რომ ოკუპანტები შეეცდებიან გამოიყენონ მშვიდობიანი მოსახლეობა, პირველ რიგში ყირიმელი თათრები, როგორც „ცოცხალი ფარი“. სწორედ ამიტომ თურქეთი, რომელიც აცნობიერებს თავის პასუხისმგებლობას მონათესავე ყირიმელი თათრების ბედზე, ცდილობს იშუამავლოს და მოაწყოს თუ ეს შესაძლებელია, ყირიმის მშვიდობიანი დეოკუპაცია და აქ ლეგიტიმური უკრაინის ძალაუფლების აღდგენა.  დროის ამ მონაკვეთში, თურქეთის ეს წინადადება დაემთხვა ყარაბაღის მოვლენებს, სადაც რუსი სამშვიდობოები ხელს უშლიან "არწახური" სეპარატისტების მიერ უკანონო მოპოვების გარემოსდაცვითი მონიტორინგის განხორციელებას.

 

თურქეთის წინადადების შესახებ ყირიმის დეოკუპაციასთან  და ყარაბაღის მოვლენებთან მის დამოკიდებულებასთან დაკავშირებით, სადაც თურქეთი სრულად უჭერს მხარს აზერბაიჯანის ლეგიტიმურ მოთხოვნებს, ცოტა ხნის წინ, კერძოდ ტელეგრამის არხმა "Kremlin snuffbox" ( @kremlin_secrets ) გვაუწყა:

 

„ერდოღანმა პუტინს შესთავაზა ყირიმის გადაცემა, მაგრამ არა უკრაინისთვის. ჩვენ მოვახერხეთ პუტინისა და ერდოღანის ბოლო საუბრის სენსაციური დეტალების გარკვევა. როდესაც რუსეთის ლიდერმა წუხილი გამოთქვა იმის შესახებ, რომ უკრაინის შეიარაღებული ძალები ნატოს წაქეზებით ურტყამდნენ აეროდრომებს ფრონტის ხაზიდან მოშორებით, თურქეთის პრეზიდენტმა შესთავაზა რუსეთის ფედერაციას კონფლიქტიდან გასვლა.

 

წინააღმდეგი არ ვიქნები - თქვა პუტინმა. - მაგრამ როგორ? (მაშინ იყო ბლოკი დასავლეთის რუსოფობიურ პოლიტიკაზე), შემდეგ კი პუტინმა დაამატა: ჩვენ შევთავაზეთ მათ (კიევში) მოლაპარაკება, მაგრამ მათ არ სურთ.

 

- მე მაქვს გეგმა. ის ჯერ არ უნახავთ არც კიევში, არც ბერლინში და არც ვაშინგტონში, - განაცხადა ერდოღანმა. - ორივეს გვესმის, რომ რუსეთის ფედერაციას მოუწევს დონბასის დატოვება, მთავარი ხელისშემშლელია ყირიმი. ზელენსკიმ მითხრა, რომ უკრაინა მზადაა იბრძოლოს ყირიმისთვის, თუმცა ეს თებერვლამდე არც ყოფილა დაგეგმილი. ჩემი წინადადებაა: ყირიმი შორდება რუსეთს, დე იურე რჩება უკრაინის შემადგენლობაში, მაგრამ საერთაშორისო კონტროლი ამ ტერიტორიაზე განხორციელდება თურქეთის ხელმძღვანელობით. ომის დასრულებიდან ათი წლის შემდეგ ნახევარკუნძულზე რეფერენდუმი გაიმართება, სადაც მისი ბედი გადაწყდება. ვლადიმერ ვლადიმირის ძემ თავიდან თქვა, რომ ყირიმის სტატუსს არ განიხილავდნენ, მაგრამ ერდოღანმა ნათლად დააფიქსირა, რომ ეს უნდა განიხილებოდეს და უმჯობესი იქნება ეს მისი მეშვეობით მოხდეს, რაც შეიძლება სწრაფად. გაითვალისწინეთ, რომ პუტინს საბოლოოდ გადაწყვეტით "უარი" არ უთქვამს... "

 

გარკვეული პერიოდის შემდეგ, იმავე ტელეგრამის არხის ცნობით: „ერდოღანმა მოსკოვს მოსთხოვა პასუხი სამშვიდობო წინადადებაზე. სწორედ იმაზე, რომლის თანახმადაც რუსეთის ფედერაცია დონბასის ტერიტორიიდან ჯარებს გაიყვანს, ყირიმი კი დე ფაქტო თურქეთის მიერ იქნება გაკონტროლებული. ჩვენი ინფორმაციით, ანკარასა და მოსკოვს შორის საგარეო საქმეთა მინისტრების დონეზე განხორციელდა სატელეფონო ზარი, სადაც თურქულმა მხარემ მოსთხოვა, რომ რუსეთს წარმოედგინა სიტუაციის მისეული ხედვა. "სალამის" ნიშნად, ერდოღანმა აზერბაიჯანელი აქტივისტებისა და ჟურნალისტების ხელით მოაწყო ლაჩინის დერეფნის მრავალდღიანი პიკეტი, რომელიც აკავშირებს სომხეთს ყარაბაღთან და ასევე მოაწყო პიკეტი იმ შენობასთან, სადაც რუსი სამშვიდობოები არიან განლაგებულნი. საინტერესოა, რომ ფრონტზე რუსული ჯარების წინსვლის არარსებობის ფონზე, ერდოღანი ასე აქტიურად იყო ჩართული სამშვიდობო პროცესში“.

 

გასაგებია, რომ რუსული ტელეგრამის არხი, თუნდაც ის ოპოზიციური იყოს, „ამახინჯებს ფაქტებს“. ყარაბაღში, ლაჩინის დერეფანზე პიკეტი საერთოდ არა ერდოღანის, არამედ აზერბაიჯანული საზოგადოების მიერ იყო ორგანიზებული. მაგრამ ის ფაქტი, რომ თურქეთის ხელმძღვანელობა სრულად უჭერს მხარს აზერბაიჯანის ლეგიტიმურ მოთხოვნებს, ეჭვგარეშეა.  რაც მთავარია, მათ ალბათ გააფრთხილეს კრემლი, რომ მისი სამშვიდობოები „შეეშვან სისულელეების კეთებას“ და არ აყვნენ  სომეხ პროვოკატორებს.

 

ასეა თუ ისე, დღეს რუსეთის ფედერაციას არ აქვს ძალა, აასრულოს სომხური ლობის გიჟური სურვილები, რის გამოც იგი ჩაერთო ავანტიურაში ყირიმის ანექსიით და უკრაინის წინააღმდეგ აგრესიით. ეს ნიშნავს, რომ რუსეთს მოუწევს დაეთანხმოს უკრაინის ტერიტორიების, მათ შორის ყირიმის სრულ დეოკუპაციას.

 

თურქეთი შეთავაზებებს ჯერ-ჯერობით  „ტკბილი ენით“, საკუთარი გარანტიებით აწვდის, რათა იმ რუსებმა ან ყირიმის პრორუსულმა მაცხოვრებლებმა, რომლებსაც არ სურთ უკრაინაში ცხოვრება, უსაფრთხოდ დატოვონ ყირიმი, მიიღონ დრო ამის გასაკეთებლად - გაყიდონ უძრავი ქონება, მოაგვარონ საკითხი ახალ საცხოვრებელ ადგილთან დაკავშირებით და ა.შ. თურქეთი ამისათვის 10-წლიანი ვადის მიცემას სთავაზობს. 2-ჯერ მეტის, ვიდრე ყარაბაღის სომხებმა მიიღეს 44-დღიანი ომის შედეგად (სწორედ ამ პერიოდისთვის შემოიყვანეს რუსი სამშვიდობოები. მაგრამ ნაციონალისტურად განწყობილმა ყარაბაღელმა სამშვიდობოებმა უკვე 3 წელი უშედეგოდ გაატარეს, რადგან აუხდენელი  რევანშისტული იმედებით არიან შეპყრობილნი. ახლა კი „დრო იწურება.“  ახალი პროვოკაციების შემთხვევაში შეიძლება არც ჰქონდეს დარჩენილი 2 წელი.

 

 

გიორგი კვინიტაძე

წაკითხულია : 577