ამზადებს თუ არა კრემლი სომხეთში გადატრიალებას დარჩენილი ვაგნერის PMC-ის ნაწილების დახმარებით?
11.09.23 11:20

თითქოს ბრძანებისამებრ, ყველა რუსულმა და პრორუსულმა მედიამ დაიწყო სომხეთის წინააღმდეგ აზერბაიჯანის „მოახლოებული ომის საფრთხის“ შესახებ თემის პროპაგანდირება, რომელშიც „ნიკოლ ფაშინიანის მიერ რუსეთის ღალატის გამო“ რუსეთის ფედერაცია ვერ შეძლებს სომხების დახმარებას და მათ თითქოს ახალი „გენოციდი“ ემუქრება. მათი თქმით, ამ „გენოციდის“ თავიდან ასაცილებლად აუცილებელია ფაშინიანის მთავრობის სასწრაფო გადაყენება და ასევე სასწრაფოდ მოუწოდეს რუსეთს დახმარებისთვის „სომხეთისა და არცახის გადასარჩენად“.

 

მაგრამ თავად სომხეთში არ არსებობს და სავარაუდოდ, არც იარსებებს ორგანიზებული პოლიტიკური ძალა, რომელსაც ძალუძს სახელმწიფო გადატრიალების განხორციელება. რადიკალური პრორუსული ოპოზიციის ნარჩენებს ფაშინიანის რეჟიმი „წმენდს“ და ბოლო დღეებში პრორუსი ბლოგერებისა და ჟურნალისტების დაპატიმრებაც კი დაიწყო. ამიტომ, დიდი ალბათობით, სომხეთში გადატრიალებას ამზადებენ „გარედან“, ვაგნერის კსკ-ის გამოყენებით, რომელიც საკმაოდ „გაჯერებულია“ სომეხი ეროვნების პირებით.

 

პრინციპში, ეჭვგარეშეა, რომ ვაგნერის კსკ-მ წინასწარ დაიწყო მზადება სომხეთის გადატრიალებაში მონაწილეობისთვის და არცახისთვის შემდგომი ომისთვის. რამდენიმე თვით ადრეც კი. შესაძლოა, კსკ ვაგნერი სწორედ ამ "გათვლით" გაიწვიეს უკრაინის ფრონტიდან მიმდინარე წლის გაზაფხულზე - სომხეთში სამომავლო ოპერაციებისთვის სამხრეთ კავკასიაში.

 

ვაგნერის PMC-ის აჯანყებამ 2023 წლის 23-24 ივნისს სომხეთთან დაკავშირებით კრემლის გეგმები „ჩაშალა". სომხეთსა და არცახში „წინსვლის“ ნაცვლად, ვაგნერის კსკ-მ მოაწყო მარში მოსკოვში, რამაც რუსეთის სახელმწიფო ძალაუფლების ვერტიკალი კატასტროფის ზღვრამდე მიიყვანა. აჯანყება სასწაულებრივად "ჩაქრა" ბელორუსის პრეზიდენტის ალექსანდრე ლუკაშენკოს "შუამავლობით". 2 თვის შემდეგ, ვაგნერის კსკ-ის ხელმძღვანელობა, რომელსაც კრემლმა "შეუნდო" და "მოათბო" კიდეც, ლიკვიდირებულ იქნა ტვერის რეგიონში თვითმფრინავის ჩამოვარდნის ორგანიზებით.

 

ტელეგრამის არხის @bagramyan26-ის თანახმად, პრიგოჟინის გარდაცვალების დროს სომხეთში ვაგნერის კსკ-ის დაახლოებით 3000 ჯარისკაცი იმყოფებოდა. ბოლო დროს (ძირითადად როსტოვიდან) მათ 2000-მდე კონტრაქტის ჯარისკაცი (ძირითადად ეთნიკური სომეხი) შეუერთდა. გამოდის, რომ თავად პრიგოჟინს და ვაგნერის ხელმძღვანელობას აშკარად რაღაც საერთო ჰქონდათ ამ ტრანსფერთან.

 

აქედან გამომდინარე, კვლავ ჩნდება კითხვა პრიგოჟინის გარდაცვალების მთავარ ორგანიზატორებთან დაკავშირებით, აგრეთვე, რატომ არჩევდნენ დროს კრემლი ან მისი ფრანგი „პარტნიორები“ (რომლებსაც „კითხვები“ ჰქონდათ ევგენი პრიგოჟინისთვის „აფრიკის საქმეებზე“) და რატომ არ ჩქარობდნენ „შემთხვევითი თვითმფრინავის ავარიების“ მოწყობას.

 

ბოლო ორი თვის განმავლობაში, მედია ბევრს საუბრობდა ბელორუსში კსკ ვაგნერის ბანაკებზე. ასევე იმაზე, რომ ისინი "გაჭრიან სუვალკის დერეფანს" და სხვა ფანტაზიებზე. მიუხედავად იმისა, რომ სუვალკის დერეფანი ბელორუსიასა და რუსეთის ფედერაციის კალინინგრადის რეგიონს შორის გადის ნატოს ქვეყნების ტერიტორიებზე. მისი „გარღვევის“ ოპერაცია ერთი კსკ-ს ძალების გამოყენებით პრინციპში შეუძლებელია. სამაგიეროდ, კსკ ვაგნერი შეიძლება გამოყენებულ იქნას დღის წესრიგიდან მეორე დერეფნის - ზანგეზურის - საკითხის ამოსაღებად. მაშასადამე, ბელორუსში ვაგნერის კსკ-ის "საჩვენებელი აქტივობა", სავარაუდოდ, მხოლოდ "საინფორმაციო ფარდა" იყო.  მთელი ამ 2 თვის განმავლობაში, ალბათ, ხორციელდებოდა ბოევიკების მიზანმიმართული გადაყვანა ვაგნერის კსკ-დან სომხეთში და მომავალი „ოპერაციების“ მართვა ამ ქვეყანაში.

 

გასაგებია, რომ რუსეთის ფედერაციისა და საფრანგეთის ინტერესები სომხეთთან დაკავშირებით ყველაფერში არ ემთხვევა ერთმანეთს. როგორც რუსეთის ფედერაცია, ასევე საფრანგეთი მხარს უჭერენ სომხურ ნაციონალიზმს და სომხების პრეტენზიებს უცხო ტერიტორიებზე. მაგრამ ფაშინიანი ორიენტირებულია საფრანგეთზე და პარიზს არ აწყობს მისი დამხობა. თუმცა, საფრანგეთის სპეცსამსახურებს ნამდვილად ჰქონდათ ინფორმაცია "ვაგნერელების" სომხეთში გადაყვანის შესახებ. ამიტომ, ჯერ კიდევ არ ჩანს მკაფიო პასუხი კითხვაზე: ვინ იყო პრიგოჟინის ლიკვიდაციის ინიციატორი? და ასევე ვის ინტერესებში და რამდენად „დროულად“ მოხდა ეს?

 

ეს, რა თქმა უნდა, არ უარყოფს კრემლის საკმაოდ შურისმაძიებელი ხელმძღვანელობის დაინტერესებას ევგენი პრიგოჟინის ლიკვიდაციით. მაგრამ მათ შეეძლოთ გაეკეთებინათ ეს „სადმე აფრიკაში“, რათა ეჭვი აერიდებინათ თავიდან.  რაც მთავარია, მას შემდეგ, რაც  პრიგოჟინის დახმარებით ჩატარდებოდა „სომხური სპეცოპერაცია“. კსკ-ის მართვა ხომ ბევრად უფრო ადვილი და ეფექტურია მისი ლიდერის მეშვეობით, რომელიც ავტორიტეტით სარგებლობს ბოევიკებს შორის, ვიდრე მცდელობა „თავმოკვეთილი“ სტრუქტურის ხელმძღვანელობის ხელში ჩაგდებისა.

 

ტელეგრამის არხი @bagramyan26 ასევე იუწყება, რომ ყველა მინიშნებით, ფაშინიანის ბოლო განცხადებების გათვალისწინებით, რუსეთის სტრატეგიულ პარტნიორად არჩევის მცდარობისა და რუსეთის ხელმძღვანელობას ყარაბაღის საკითხზე შეთანხმებების შეუსრულებლობაში დადანაშაულების შესახებ, კრემლმა სომხეთში სახელმწიფო გადატრიალების სანქცირებული სცენარი გაითამაშა. ამ გეგმის მიზანია ფაშინიანის და მისი გუნდის ხელისუფლებიდან ჩამოშორება, ქვეყანაში არსებული ვაგნერელი ბოევიკების გამოყენებით. პუტინისთვის "ბოლო წვეთი" სომხურ-ამერიკული ერთობლივი სამხედრო წვრთნები იყო.

 

„ამჟამად სომხეთში „ვაგნერელთა“ რაოდენობა 12 ათასამდე გაიზარდა. მოქმედების ბრძანება გაიცა „გუშინწინდელი დღისთვის“. რუსების მთავარი ფსონი არის სამხედრო, სადაზვერვო სამსახურების და პოლიციის უმაღლესი მენეჯმენტი, სადაც უამრავი რუსი აგენტია. საშუალო და ქვედა დონეზე რუსების მხარდაჭერა გაცილებით ნაკლებია. რუსეთს არ ჰყავს ღირსეული კანდიდატები პაშინიანის შემცვლელად (აქ ჩნდებიან ქოჩარიანიც და სარგსიანიც...) და მიდის ვა-ბანკზე. წარმატების ალბათობა უკიდურესად დაბალია, თუ გავითვალისწინებთ მრავალრიცხოვან სამხედრო ფორმირებას ერევანში და მის გარშემო. თუმცა, აქცენტი კეთდება დესტაბილიზაციაზე მთიანი ყარაბაღის საკონტაქტო ხაზზე და სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე. პროცესის გაგრძელებაში გათამაშდება ერევნის მერობის პრორუსი კანდიდატების კარტები (თანდილიანი რუბენ ვარდანიანის კანდიდატია, მარუთიანი პატრუშევის კანდიდატი, ტევანიანი - ქოჩარიანის კანდიდატი). - იუწყება ტელეგრამის არხი @bagramyan26.

 

ერევნის არჩევნებთან დაკავშირებით ასევე იგრძნობა კრემლის ოპერაციის „ნაკლოვანება“ და მისი „ავრალური ბუნება“. დიახ, რადგან არ არსებობს საფუძველი ეროვნული არჩევნების სახით სომხეთში არსებული ხელისუფლების შესაცვლელად, გადაწყდა, რომ გამოყენებული იქნას მუნიციპალური არჩევნები, კერძოდ, ერევნის უხუცესთა საბჭოს არჩევნები, რომელიც დაგეგმილია 2023 წლის 17 სექტემბერს. პრინციპში, ამ არჩევნების შედეგების წინასწარ პროგნოზირება შესაძლებელია - მათი ფავორიტი არის ხელისუფლების "სამოქალაქო ხელშეკრულების" კანდიდატი ტიგრან ავინიანი.

 

 მაგრამ, როგორც ვხედავთ, პრორუსული ძალები ერევნის არჩევნებზე „სამ ცალკე კოლონად“ მიდიან. ანუ, თუ თვით მუნიციპალურ არჩევნებზეც კი სომხეთში კრემლის მომხრე ძალებმა ვერ მიაღწიეს შეთანხმებას, მაშინ როგორ აპირებენ ძალაუფლების ერთობლივად ხელში ჩაგდებას ქვეყანაში?

 

კრემლის ჩარევის საფრთხე სომხეთის საქმეებში და შესაძლო გადატრიალების მცდელობა კსკ-ების დახმარებით არ შეიძლება უყურადღებოდ იქნას მიტოვებული. 2022 წლის 22 თებერვალს დასავლელ სამხედრო ანალიტიკოსებს, რომლებიც განიხილავდნენ რუსეთის ომის პერსპექტივას უკრაინის წინააღმდეგ, არ სჯეროდათ შეჭრის. მათ მიუთითეს რუსული ძალების აშკარა არასაკმარისობაზე "სპეციალური ოპერაციის" წარმატებისთვის. მიუხედავად ამისა, შეჭრა მოხდა და გადაიზარდა სისხლიან ომში, რომელიც წელიწადნახევარია გრძელდება. სავსებით შესაძლებელია, რომ კრემლმა გადაწყვიტოს მსგავსი დამღუპველი ავანტიურა სამხრეთ კავკასიაში.

 

 

ალექსანდრე ზაქარიაძე

წაკითხულია : 514