ანალიტიკა

დაე, იყოს ალბანეთის (კავკასიური) ავტოკეფალური მართლმადიდებლური ეკლესია! რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის მღვდლის, მამა ვსევოლოდ ჩაპლინის ხსოვნას
26.12.23 10:40

„კავკაზ პლუსმა“ 2018-ში გამოაქვეყნა მასალა „დაე იყოს უდინთა (ალბანური) ავტოკეფალური მართლმადიდებლური ეკლესია! სომეხი აგრესორების მიერ დატყვევებული განძასარი უდინებს უნდა დაუბრუნდეს!“. (https://kavkazplus.com/news.php?id=21766):

 

ფეისბუქის საკუთარ გვერდზე საინტერესო პოსტი გამოაქვეყნა ცნობილმა რუსმა მღვდელმა, რუსეთის მართლმადიდებლურ ეკლესიაში კონსერვატიული ტენდენციის წარმომადგენელმა, დეკანოზმა ვსევოლოდ ჩაპლინმა. პოსტი ეხება მსოფლიო მართლმადიდებლობისგან პასუხის აუცილებლობას ფანარის (კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს) ანტიკანონიკურ ქცევაზე მართლმადიდებლური სწავლების ლიბერალიზაციისა და უკრაინაში განხეთქილების მხარდასაჭერად:

 

„საყოველთაო-მართლმადიდებლურ კრებაზე, რომელიც დაგმობს ფანარს თავისი მოდერნისტული ცრუ სწავლებებით და ანტიკანონიკურობით, უკრაინის ეკლესიას (ხელმძღვანელობით მიტროპოლიტი ონუფრი), ასევე ბელორუსიის, მოლდოვის, ლატვიის, ესტონეთის, იაპონიის, ჩინეთის, საზღვარგარეთ არსებულ რუსეთის მართლმადიდებლურ ეკლესიებს უნდა ჰქონდეს სრული ხმის უფლება. სავსებით შესაძლებელია უძველესი უდინური ავტოკეფალური ეკლესიის ხელახალი შექმნა ხუთ დღეში. ასევე აღიარება როგორც ბერძნული სამყაროს კონსერვატიული ძველი სრულფასოვანი ეკლესიებისა, ასევე რუმინელი ანტიკრიტიანებისა. იმედია ანტიოქიის, ქართული, სერბული, ბულგარული, პოლონური, ჩეხეთ-სლოვაკეთის ეკლესიები აქ მიიღებენ მონაწილეობას. ეს საეკლესიო თემები აუცილებლად წარმოადგენენ მართლმადიდებლური სამყაროს უმრავლესობას. ან სულაც ყველა ჭეშმარიტ მართლმადიდებელს. ასეთ საბჭოს შეუძლია გადააყენოს პირსისხლიანი ფანარიოტები და მოიწვიოს ალექსანდრიის, იერუსალიმის, ბერძნული, კვიპროსის და ალბანეთის ეკლესიები, რათა სწრაფად აირჩიონ, თუ ვისთან რჩებიან“..

 

ინფორმირებულ რუს მღვდლებს უკვე ესმით, რომ სომეხი ერეტიკოსების მიერ ერთ დროს უკანონოდ მიტაცებული ძველი ალბანური (უდინური) ავტოკეფალური მართლმადიდებლური ეკლესიის აღდგენის საკითხი უკვე მომწიფებულია.

 

აზერბაიჯანში, ნიჯში, უკვე დიდი ხანია ფუნქციონირებს ალბანური ტაძარი და შეიქმნა უდინელი ქრისტიანების თემი, რომლებმაც ზურგი აქციეს სომხურ-გრიგორიანულ ერესს და დაუბრუნდნენ მართლმადიდებლობას - წინაპრების რწმენას.

 

ახლა მსოფლიო მართლმადიდებლობამ ხელი უნდა შეუწყოს ძველი ალბანური მართლმადიდებლური ეკლესიის აღორძინებას, რომელიც სომხურისგან განსხვავებით, მოციქულთა მემკვიდრეობით გადაეცა მათ. თავდაპირველად, მისი ცენტრი შეიძლება იყოს ნიჯი. თუმცა, მისი სალოცავები უნდა დაუბრუნდეს ალბანურ ეკლესიას და უპირველეს ყოვლისა, უძველესი განძასარის მონასტერი, რომელიც დღეს სომხეთის მიერ ოკუპირებულ აზერბაიჯანულ ყარაბაღის ტერიტორიაზე მდებარეობს“. სტატიის დასასრული.

 

მას შემდეგ 5 წელზე მეტი გავიდა და ისეთი რამ მოხდა, რაც წარმოუდგენელი ჩანდა 2018 წელს. ყარაბაღი და განძასარი მთლიანად გათავისუფლებულია სომხური ოკუპაციისგან. მაგრამ თავად დეკანოზი მამა ვსევოლოდ ჩაპლინი ამ დროს ვერ მოესწრო - 2020 წლის 26 იანვარს ის გულის შეტევით გარდაიცვალა.

 

თუმცა, სწორედ ახლაა ყველანაირი წინაპირობა კანონიკური ალბანური (კავკასიური) მართლმადიდებლური ეკლესიის აღდგენისთვის, რომლის ცენტრი განძასარია. უფრო მეტიც, სერიოზული მიზეზები არსებობს ვიფიქროთ, რომ განძასარი დაარსდა ჯერ კიდევ მაშინ, როდესაც კავკასიის ალბანეთის ეკლესია უდავოდ მართლმადიდებლური იყო, ე.ი. 704 წლამდე.

 

განძასარი პირველად ნახსენებია ჰაი კათოლიკოსს ანანია მოკაცის მიერ მე-10 საუკუნის შუა ხანებში, როგორც უკვე არსებული მონასტერი, თანაც ყარაბაღის ალბანურ მოსახლეობასთან ერთად, რომლებიც მართლმადიდებლობაზე დაბრუნებას ცდილობდნენ.

 

შეგახსენებთ, რომ თივის მონოფიზიტი ერესიარქი ანანია მოკაცი ფანატიკურად ებრძოდა მართლმადიდებლობას, განსაკუთრებით კავკასიის ალბანეთის ავტოკეფალურ ეკლესიაში, რომელიც უნდოდა უკანონოდ დაემორჩილებინა ჰაიებისთვის, როგორც ეს მოხდა 704 წელს პარტავას უკანონო „ყაჩაღური“ კრების შემდეგ ომაიანთა ზეწოლით. მაგრამ მე-10 საუკუნისათვის ომაიანებმა უკვე დაკარგეს ძალაუფლება, აბასიანთა ხალიფატმა, რომელმაც შეცვალა იგი, საბოლოოდ დაკარგა კავკასია და ალბანეთის ეკლესიას ჰქონდა შანსი დაბრუნებულიყო მართლმადიდებლობაში, რასაც ასევე ელტვოდა კავკასიის ალბანეთის მოსახლეობა.

 

სწორედ ანანია მოკაცის დროს დაიძაბა სომხური ეკლესიის ურთიერთობა ალბანურ ეკლესიასთან, ისევე როგორც ზანგეზურის სიუნიქის ეპარქიასთან, რომელიც მართლმადიდებლობის ერთგულების საფუძველზე სულიერ ერთობას ეძებდა ალბანურ ეკლესიასთან.

 

ალბანეთის კათალიკოსი საჰაკი და გაგიკი, ისევე როგორც სიუნიკის მიტროპოლიტი ჰაკობი ცდილობდნენ ჰაის მონოფიზიტური სულიერი გავლენის აღმოფხვრას და მართლმადიდებლური რელიგიის აღდგენას და სომხურ ეკლესიასთან ურთიერთობის გაწყვეტას. მოკაციმ კი, ჰაის აგენტების დახმარებით, საბოლოოდ მოახერხა მონოფიზიტური ერესის ხელახლა შემოღება ალბანეთსა და ზანგეზურში.

 

სხვათა შორის, მართლმადიდებლობასთან დასაპირისპირებლად ანანია მოკაცს სურდა აეკრძალა ჰაიელთა ქორწინება მართლმადიდებელ ქართველებთან და ალბანელებთან. ანუ არსებითად მან გაიმეორა სომეხთა კათალიკოსის აბრამის განზრახვა, რომელმაც ანათემას გადასცა ქართული ეკლესია.

 

ჰაიელი კათალიკოსის ანანია მოკაცის თხზულებაში ნახსენები განძასარი იმ დროს მონოფიზიტური ექსპანსიის წინააღმდეგობის ერთ-ერთი ცენტრი გახლდათ ყარაბაღსა და ზანგეზურში და, ფაქტობრივად, მართლმადიდებლური ეკლესია იყო. აი, როგორი უნდა გახდეს ის ისევ, როდესაც საბოლოოდ გაწყვეტს კავშირს მონოფიზიტურ ერესთან!

 

ვარდენ წულუკიძე

წაკითხულია : 2035