ანალიტიკა

ქართული «არა!» სასომხეთს
17.07.17 16:10

როგორც იქნა, საქართველოს ხელისუფლებამ აჩვენა, რომ ქვეყანას გააჩნია ეროვნული ღირსება და საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, ასევე აფხაზეთიდან და სამხრეთ ოსეთიდან დევნილი ასობით ათასი ქართელის ინტერესებს არ გაცვლიან არანაირ ფულზე.

ამასობაში საქართველოს «ერთგული მეგობრები» ერევანსა და სომხური ლობის ხელმძღვანელობაში მოსკოვში უკვე წინასწარ ზეიმობდნენ. საქმე ეხება, არც მეტი და არც ნაკლები, სასომხეთის ბლოკადის გარღვევას, რომელშიც ერევნის რეჟიმმა თავადვე ჩააგდო საკუთარი ქვეყანა, აზერბაიჯანთან ომის დაწყებით და მისი ტერიტორიების 20% დაპყრობით.

საქმე იქამდე მივიდა, რომ 2017 წლის 10 ივლისს რუსეთის საქმიან გამოცემაში «კომერსანტი» გამოქვეყნდა მასალა სათაურით «რუსეთი და საქართველო შეთანხმდნენ შვეიცარასთნ ერთად აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთზე როგორც იქნა გაიყვანენ სავაჭრო დერეფნებს».

ეს მასალა სიხარულით გადაბეჭდა უამრავმა სომხურმა გამომცემლობამ უფრო გულახდილი დასათაურებებით. მაგალითად, newshay.com «კომერსანტის» ციტირებისას სტატია ასე დაასათაურა «რუსეთმა და საქართელომ მოილაპარაკეს სასომხეთში კორიდორის გაჭრაზე ». ეს სტატია სომხებისათვის იმედისმ ომცემად იწყებოდა:

«მოსკოვისა და თბილისის წარმომადგენლები შეთნხმდნენ შეუდგნენ 2011 წელს ხელმოწერილი შეთანხმების რეალიზაციას «სავაჭრო დერეფნების» შესახებ რუსეთსა და საქართელოს შორის საქართელოს ყოფილი ავტონომიების, აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის, გავლით.». ამის შესახებ ცნობილი გახდა პრაღაში რუსეთის ფედერაციის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილეს, გრეგორი კარასინსა და საქართველოს პრემიერ-მინისტრის სპეციალური წარმომადგენლის, ზურაბ აბაშიძეს შორის გამართული შეხვედრის შედეგების მიხედვით.

როგორც გადმოგვცემს «კომერსანტი», ზურაბ აბაშიძე და გრეგორი კარასინი შეთანხმდნენ დაესრულებინათ 2011 წლის შეთანხმების განხორციელების ირგვლივ გამართული კონსულტაციები. საქართველო მხოლოდ მას შემდეგ დათანხმდა რუსეთიში გაწევრიანებას, რაც თბილისმა და მოსკოვმა შვეიცარიის შუამავლობით 2011 წლის ნოემბერში ხელი მოაწერეს შეთანხმებას, რომელიც სეპარატისტული აფხაზეთის და სამხრეთ ოსეთის გავლით ტვირთების გადაადგილებაზე დაკვირვებისა და აუდიტის კომპლექსური, თანამედროვე სისტემის ჩამოყალიბებას ითვალისწინებს.

შეთანხმება, სხვა საკითხებთან ერთად, ასევე ითვალისწინებს „ნეიტრალური კერძო კომპანიის“ დაქირავებას სამი „სავაჭრო დერეფნის“ გავლით ტვირთების გადაადგილებაზე მონიტორინგის განხორციელების მიზნით. ორი სავაჭრო დერეფანი სეპარატისტულ რეგიონებში მდებარეობს, ხოლო მესამე ზემო ლარსი–ყაზბეგის სასაზღვრო–გამშვებ პუნქტზე.

მონიტორინგის განსახორციელებლად შეირჩა ჟენევაში განთავსებული კომპანია SGS. აბაშიძეს სწორედ ეს კომპანია ჰქონდა მხედველობაში, როცა იმედოვნებდა, რომ საქართველო და რუსეთი აგვისტოში ცალ–ცალკე კონტრაქტებს გააფორმებენ მასთან შვეიცარიაში.

მოკლედ, სომხური ლობი უკვე დარწმუნებული იყო, რომ საქმე ტრანზიტთან დაკავშირებით უკვე მოკვარახჭინებული იყო, თუკი იმასაც გავითვალისწინებთ, თუ რაოდენ ძლიერ წნეხს განიცდიდა თბილისი. მით უფრო, რომ ოკუპირებული ტერიტორიების გავლით ტრანზიტის გაჭრისაკენ თბილისს უბიძგებდა რუსეთის ყველაზე მთავარი სომეხი - რუსეთის ფედერაციის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ხელმძღანელი, სერგეი ლავროვი (კალანტაროვი).

საღად მოაზროვნე ადამიანებს ესმოდათ, რომ ოკუპანტებისა და სეპარატისტების ქმედებებიც ცხინვალის რეგიონში საქართველოს ტერიტორიების მცოცავ ოკუპირებასთნ დაკავშირებით ასე მარტივად არ მიმდინარეობდა. სომხური ლობი, რუსეთში საკუთარი გავლენის გამოყენებით, რეალურად, საქართველოს ულტიმატუმს უყენებდა, «თუ ტრანზიტს არ დათანხმდებით, მომავალშიც ლუკმა-ლუკმა წაგგლეჯთ მიწებსო».

ამასთან, ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ტრანზიტის გახსნა სასომხეთისათვის ნიშნავდა მისი არმიის აგრესიული ქმედებების გააქტიურებას აზერბაიჯანული მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ. სავარაუდოდ, აზერბაიჯანული მშვიდობიანი სოფლების მიმართულებით ცეცხლის გახსნას, რამაც 2017 წლის 4 ივლისს გამოიწვია 18 თვის ჩვილისა და მისი ბებიის დაღუპვა, სერჟ სარგისიანი უკავშირებდა ყარაბაღში მასშატბური საომარი ქმედებებისა და საქართველოსა და მისი ოკუპირებული ტერიტორიების გავლით ტრანზიტი გახსნას, სამხედო ტვირთის გადაზიდვების წარმოების ჩათლით.

საქართველო ძალიან მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდა. ამასთან, პროსომეხი ექსპერტები უკვე გამარჯვებასაც ზეიმობდნენ. კერძოდ, მთლიანად სომხურ უზრუნველყოფაზე მყოფი ექსპერტი «კავკასიური გეოპოლიტიკური კლუბიდან» ნიკიტა მენდკოვიჩი აღტაცებით წერდა საკუთარ ფეისბუქ-გვერდზე:

«როგორც იქნა გააქტიურდა სამუშაოები რუსეთსა და საქართველოს შორის, თბილისის მიერ არაღიარებული აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის გავლით დერეფნების შექმნისათვის».

სომხეთისვთის ეს ნიშნავს სატრანსპორტო შესაძლებლობების არსებითად გაფართოებას კავკასიური სარკინიგზო მაგისტრალის აღდგენის პერსეპექტივის ჩათლით. (სწორედ ამას ითვალისწინებდა 2011 წლის დადებული შეთანხმების «აფხაზური» ნაწილი).

სხვათა შორის, ჩვენ განვიხილავდით ევრაზიულ ეკონომიკურ კავშირზე შრომის განაწილების საკითხებს ივლისის კონფერენციაზე. სასომხეთთან მიმართბაში ერთ-ერთი უმთავრესი დასკვნა ის გახლდათ, რომ რესპუბლიკის ეკონომიკური უპირატესობების გამოყენებისათვის საუკეთესო მომენტია სატრანზიტო არხების გაფართოება - ანუ პირდაპირი სარკინიგზო კავშირი რუსეთთან.

თუ ეს გამოვა, სომხური ბიზნესისათვის ეს საუკეთესო შანსია ევრაზიულ ბაზარზე გასავლელად».

სასომხეთის ტრანსპორტის, კავშირისა და საინფორმაციო ტექნოლოგიების მინისტრმა ვაან მარტიროსიანმა ცოტა იჩქარა სომხური სავაჭრო დერეფნების გახსნის დაანონსება საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიების გავლით. თითქოს, ის იყო უნდა გაკეთებულიყო განცხადება სასომხეთის წინაშე საქართველოს სრული და უპირობო კაპიტულაციის შესახებ.

განცხადება გაისმა, მაგრამ არა ისეთი, რომელსაც სომხები ელოდნენ.

სატრანზიტო მიმართულებებით გზების გახსნის თემას არ განვიხილავთ, - ასე გამოეხმაურა რუსეთთან ურთიერთობის საკითხებში პრემიერ-მინისტრის სპეციალური წარმომადგენელი ზურაბ აბაშიძე სომხეთის ტრანსპორტის, კავშირგაბმულობისა და საინფორმაციო ტექნოლოგიების მინისტრ ვაან მარტიროსიანის განცხადებას იმის თაობაზე, რომ „სომხეთი რუსეთსა და საქართველოს შორის, აფხაზეთსა და „სამხრეთ ოსეთის“ გავლით, უახლოეს მომავალში სავაჭრო დერეფნის გაშვებას იმედოვნებს“.

როგორც აბაშიძემ „ინტერპრესნიუსს“ განუცხადა, საქართველოსა და რუსეთს შორის მოლაპარაკებები მიმდინარეობს ტვირთბრუნვის მონიტორინგის თაობაზე 2011 წელს გაფორმებული ხელშეკრულების იმპლემენტაციაზე და საუბარი არ არის არავითარ დამატებით წინაპირობებზე, რომელიც სომხეთს აფხაზეთის გავლით სავაჭრო დერეფნის გახსნის იმედს მისცემდა.

„ჩვენ ახლა ვსაუბრობთ რუსეთის მხარესთან იმის თაობაზე, რომ ამოქმედდეს 2011 წლის შეთანხმება. ამისთვის საჭიროა კონტრაქტების გაფორმება შვეიცარიულ კომპანიასთან (SGS) როგორც ჩვენი, ისე რუსეთის მხრიდან. ამ მოლაპარაკებებში აქტიურად მონაწილეობენ ჩვენი შვეიცარიელი კოლეგები. უნდა დასრულდეს ხსენებულ კონტრაქტებზე მუშაობის მოსამზადებელი ეტაპი და მოხდეს მათი გაფორმება. ამის შემდეგ შეიქმნება ქართულ-რუსულ-შვეიცარიული სამუშაო ჯგუფი, რომელიც მონიტორინგს გაუწევს შეთანხმების იმპლემენტაციას“, - განაცხადა აბაშიძემ.

ამგვარად, სომეხმა „სტრატეგებმა“ ცივი უარი მიიღეს ქართული მხარისაგან. აბაშიძემ აგრძნობინა ყველას, რომ არავითარ ტრანზიტზე ოკუპირებული ტერიტორიების გავლით მათ დეოკუპაციამდე საუბარი არ შედგება. სომხური ლობი კი არასოდეს დათანხმდება აფხაზეთის დეოკუპაციაზე, ვინაიდან მან უკვე ჩაიგდო ხელში ეს ქართული ტერიოტრიები და სომხები დღეს იქ უმრავლესობას წარმოადგენენ.

უნდა ითქვას ისიც, რომ სასომხეთის მიერ საქართველოს დაშანტაჟების წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ საქართველო და სასომხეთი აღმოჩნდნენ დე ფაქტო გამოუცხადებელი სატრანზიტო ომის წინაშე. ომი კი ომია. საქათველო ახალ მზაკვრულ და დესტრუქციულ ქმედებებს უნდა ელოდოს სომხური ლობისაგან.

უპირველეს ყოვლისა, ისინი ეცდებიან, რომ აიძულონ ქართულ მხარეს კაპიტულირება, ხოლო ეს თუ არ გამოვა, მაშინ განახორციელონ დიდი ხნის გეგმები ქართული სახელმწიფოებრიობის განადგურების შესახებ. შემთხვევითი არაა, რომ როგორც კი ერთ-ერთმა თბილისელმა ბლოგერმა Berg_man თავის კომენტარებში აბაშიძის უარი ოკუპირებული ტერიტორიების გავლით ტრანზიტის გახსნაზე ოფიციალური თბილისის ლოგიკურ რეაქციად ჩათვალა, მას კომენტატორებად მაშინვე გამოუჩნდნენ აშკარად სომხური წარმომავლობის სტუმრები, რომლებიც საქართელოს ემუქრებოდნენ ჯავახკელი სომხების აჯანყებით: «რაღაც მომენტში სომხები „აიშვებენ“ და ღიად დაიწყებენ მოქმედებას, ყველაფერი აქეთ მიდის ისედაც და დროა უკვე, ჯობს მალე მოგვარდეს ჯავახკის სახალხო რესპუბლიკის საკითხი».

ამგვარ მუქარებთან დაკავშირებით, რომლებიც სულ უფრო და უფრო ხშირად გაისმის სოციალურ ქსელში, საქართველოს სამართალდამცავმა ორგანოებმა დროულად და ოპერატიულად უნდა შეისწავლონ სომხებით დასახლებულ სამცხე-ჯავახეთის რეგიონში სეპარატისტული გამოსვლების აღკვეთისა და უსაფრთხოების საკითხები. სომეხი ნაციონალისტები არც ცდილობენ დამალონ საკუთარი სურვილი გამოიყენონ ჯავახკელი სომხები საქართველოს დასაშლელად, რათა ძალით გაიყვანონ საქართველოს ტერიტორიაზე დერეფანი სასომხეთის გარე სამყაროსთან დასაკავშირებლად.



KavkazPlus

წაკითხულია : 757