ანალიტიკა

ფალსიფიკაციის ქარხანა და სეპარატისტული ცენტრი სამცხე-ჯავახეთში "მუზეუმის" სახელით
24.09.19 11:45

დაახლოებით ერთი თვის წინ, 2019 წლის 24 აგვისტოს, სამცხე-ჯავახეთში, სოფელ სათხაში, გაიხსნა ალბერტ ისოიანის სახელობის ეთნოგრაფიული მუზეუმი. მუზეუმი კერძოა. მართალია, როგორც თავად ალბერტ ისოიანმა თქვა, მუზეუმი "გადაეცემა სახელმწიფოს, რომელიც თავად დანიშნავს დირექტორსა და თანამშრომლებს". მაგრამ როდის მოხდება ეს და საერთოდ მოხდება თუ არა, ისოიანს არ უთქვამს.

პენსიაზე გასულ სომხური ენის პედაგოგს ალბერტ ისოიანს ნოემბერში 81 წელი შეუსრულდება. რეგიონალური მედიის ცნობით, მასწავლებელმა, პოეტმა და ეთნოგრაფმა გამოაქვეყნა რვა წიგნი, რომელიც ძირითადად ჯავახეთს ეძღვნება.

„ბავშვობიდან, სკოლის წლებიდან ძალიან მიყვარდა ძველი ნივთები.

დროთა განმავლობაში, როცა ისინი ბევრი გახდა, როდესაც იპოვეს მე-18 საუკუნის დაკარგული საეკლესიო წიგნები, გადავწყვიტე სახლში გამომეყო ერთი ოთახი მუზეუმისთვის. ეს იდეა ნელ-ნელა იმდენად განვითარდა, რომ გახდა ნამდვილ მუზეუმად და აი დღეს ეს იდეა რეალიზებულ იქნა“, - ყვება ალბერტ ისოიანი.

მუზეუმის გახსნის საპატივსაცემოდ მოეწყო სადღესასწაულო კონცერტი, რომელსაც დაესწრნენ შემსრულებლები სომხეთიდან, თბილისიდან, ახალციხიდან, ახალქალაქიდან და ნინოწმინდიდან. ყველა სტუმრისთვის მოეწყო სადღესასწაულო მასპინძლობა.

ამავე დროს, მუზეუმის გახსნაზე იმყოფებოდა საქართველოში სომხური საზოგადოების მთელი ელიტა, თუ არ ჩავთვლით სტუმრებს ერევნიდან. აქ იმყოფებოდნენ საქართველოში სომხეთის ელჩი რუბენ სადოიანი, საქართველოში სომხური სამოციქულო ეკლესიის ეპარქიის წინამძღვარი, არქიმანდრიტი კირაკოს დავთიანი, სამცხე-ჯავახეთისა და წალკის ვიკარიატის წინამძღვარი, ვარდაპეტი (არქიმანდრიტი) ტერ მაგაკია ამირიანი, ეთნიკური სომხები - ნინოწმინდის და ახალქალაქის მუნიციპალიტეტების ხელმძღვანელები.

მაგრამ არც ერთი ქართული ეროვნების სახელმწიფო მოხელე არ იყო. ეს ყველაფერი სულ ცოტა უცნაურად გამოიყურება.

მუზეუმის მასშტაბები საოცარია პატარა სოფლისთვის. ეს იმისდა მიუხედავად, რომ სამცხე-ჯავახეთის ქართული მხარის სომხურ სოფლებშიც კი საჭირო სოციალურ-კულტურული ობიექტები, მაგალითად, კულტურული სახლები, ბიბლიოთეკები არ არის დაფინანსებული და სრული დაქვეითების პირობებშია და აი, მუზეუმს და კიდევ პატარა სოფელში, თითქმის „დედაქალაქის“ მასშტაბები აქვს.

მართალია ამბობენ, რომ მუზეუმი აშენდა ისოიანის შვილების - არტურ, არმინე და აზატ ისოიანების დაფინანსებით, რომლებმაც მასში დიდი თანხები ჩადეს. საკუთარი სახსრებით, მუზეუმისკენ მიმავალ გზაზე აშენდა „ნორიკის“ ხიდი, რომლის გახსნა ასევე მოხდა ღონისძიებაზე.

მიუხედავად ამისა, ისოიანის შვილები არ აპირებენ მშობლიურ სოფელში დაბრუნებას, როგორც ეს თავად ალბერტ ისოიანმა განუცხადა jnews- ის ჟურნალისტებს ერთი წლის წინ (http://jnews.ge/?p=21487)

”მუზეუმისთვის დიდი შენობის ასაშენებლად, ალბერტ ისოიანს რუსეთში მცხოვრები ვაჟები დაეხმარნენ. ისოიანი ამბობს, რომ მუზეუმს ასევე შეუძლია სახლში დაბრუნების ფუნქცია შეასრულოს. ჩვენს კითხვაზე, ემსახურება თუ არა მუზეუმი მისი შვილების სამშობლოში დაბრუნებას, ბატონი ისოიანი ერთი წამით შეჩერდა, შემდეგ თქვა, რომ არა, მათთვის უკვე ძალიან გვიანია”.

ე.ი. ალბერტ ისოიანის შვილებს, საერთოდ არ სჭირდებათ მუზეუმი, მაგრამ ვითომ მათ გამოყვეს თანხა მის ასაშენებლად.

პატარა სოფლის მუზეუმი იშვიათია საქართველოში, მითუმეტეს კერძო, განსაკუთრებით უზარმაზარ ახალ შენობაში, რომელსაც მიუშენეს ახალი ხიდი. ნათელია, რომ მუზეუმზე დიდი ხარჯები დაიხარჯა, რაზეც მდიდარ ბიზნესმენებსაც კი „ძალა არ შესწევთ“, მით უმეტეს, რომ ამ ინვესტიციებისგან მათ არანაირი სარგებელი არ ექნებათ. ამავე დროს ყველას ეუბნებიან, რომ მუზეუმის ინიციატორი იყო ”მოკრძალებული” 80 წლის პენსიონერი პედაგოგი, რომელსაც მისი შვილები რუსეთიდან ეხმარებოდნენ.

ამასთან, ყველაფერი თავის ადგილზე დგება, როდესაც გავითვალისწინებთ, თუ რატომ სჭირდებათ სომეხ ნაციონალისტებს ეს მუზეუმი. სამცხე-ჯავახეთის რეგიონზე ისტორიული უფლებების არარსებობისთვის, ისინი ცდილობენ გააყალბონ და მიითვისონ ქართული კულტურული ძეგლები და ქართული ეკლესიები. ეს შეიძლება გაკეთდეს სომხური ფალსიფიკატორების მიერ უკვე დალუქული მეთოდებით - სავარაუდოდ, "ძველი სომხური" ნიმუშების „მიყრით“, ქართული წარწერების ქვებზე და კერამიკის ფრაგმენტებზე სომხურ ენაზე ჩანაცვლებით და, როგორც ჩანს, უკვე არსებობს "მზადება". შემთხვევითი არ არის, რომ ალბერტ ისოიანი მე -18 საუკუნის ზოგიერთ წიგნზე საუბრობს, თუმცა სამცხე ჯავახეთში სომხები მხოლოდ მე -19 საუკუნეში გამოჩნდნენ.

მაგრამ ქართული ხელისუფლების ავლით ფალსიფიკაციების ორგანიზება პრობლემატურია. საჭიროა „საფარი“ იმისათვის, რომ არ გამოიწვიოს სახელმწიფო ორგანოების ეჭვი, ანუ "კერძო მუზეუმის" დაფარვით შეიძლება მოეწყოს ფალსიფიკაციების ნამდვილი ქარხანა, რომელიც შემდეგ სავარაუდო ძველ სომხური "კულტურულ ნაპოვნად" გაასაღონ.

ბოლო დრომდე სომეხმა ფალსიფიკატორებმა სცადეს ყალბი ისტორიული ნიმუშების შემოტანა სომხეთიდან ბარგით და ზურგ ჩანთებით. მაგრამ ხაჩკარისა ან ქვის ფირფიტების ფალსიფიცირებული წარწერით საზღვარზე გადმოტანა არც ისე მარტივია. ახლა კი, მუზეუმის პირობებში, სომეხ ფალსიფიკატორებს, ფაქტობრივად, შეიძლება ჰქონდეთ მთელი ქარხანა გაყალბებული ნივთების წარმოებისთვის - ხაჩკარებიდან დაწყებული, მასიური საფლავის ქვებით, წარწერებით დამთავრებული.

ასევე საშიშია ის, რომ ეს კერძო მუზეუმი მდებარეობს რეგიონში, სადაც სეპარატისტული განწყობები სომეხი ნაციონალისტების მიერ ხელოვნურად არის გაბერილი. სინამდვილეში, ეს მუზეუმი შეიძლება იქცეს სეპარატისტთა უსიტყვო შტაბად, რომლებიც ყარაბაღის სცენარის მიხედვით ცდილობენ სამცხე-ჯავახეთის რეგიონის საქართველოსგან გამიჯვნას.

მაშასადამე, ქართულმა სახელმწიფომ, კერძოდ, კულტურული ობიექტების დაცვის სააგენტომ, უნდა გააკონტროლოს სოფელ სათხაში ახალი მუზეუმის საქმიანობა, რადგან დიდია ალბათობა იმისა, რომ მუზეუმი ისტორიული გაყალბების ცენტრი გახდება, ისევე როგორც სეპარატიზმის პროპაგანდა.




KavkazPlus

წაკითხულია : 1054