ანალიტიკა
27.07.19 11:00
2019 წლის 24 ივლისს აღნიშნავდნენ ლოზანის მშვიდობიანი ხელშეკრულების 96 წლისთავს, რომელმაც ძირითადი იურიდიულად გაიფორმა ოსმალეთის იმპერიისა და ახლანდელი თურქეთის რესპუბლიკის საზღვრები. სიმბოლურია, რომ სახელდობრ ამ დღეს სომხეთის პრეზიდენტმა არმენ სარქისიანმა 24 ივლისს სამსახურეობრივი ვიზიტით ეწვია საფრანგეთს. თანაც განსაკუთრებით აღინიშნებოდა, რომ სომხეთის პრეზიდენტის გეგმაშია პარიზის გარეთუბნის სევრის ვიზიტი, სადაც 99 წლის წინ ხელმოწერილ იქნა თურქეთის დაქუცმაცების მზაკვრული სევრის სამშვიდობო ხელშეკრულება.
შეგახსენებთ, რომ სევრის ხელშეკრულების თანახმად თურქეთის მთლიანი ჩრდილო-აღმოსავლეთი უნდა შესულიყო ე.წ „ვილსონის სომხეთის“ (სომხების ინტერესების ლობისტის აშშ-ის პრეზიდენტის ვუდრო ვილსონის გვარით) შემადგენლობაში.
ლოზანის სამშვიდობო ხელშეკრულება გააუქმა უსამართლო სევრის ხელშეკრულებამ. შედეგად სომეხი ნაციონალისტების ოცნება „დიდი სომხეთის“ შესახებ დარჩა ოცნებად. მაგრამ სევრის ხელშეკრულების რეანიმაციის მცდელობისაგან სომეხი ნაციონალისტები უარს არ აცხადებენ.
სევრის მშვიდობიანი ხელშეკრულების რეანიმაცია სახიფათოა არამხოლოდ თურქეთის ტერიტორიული მთლიანობისთვის, არამედ საქართველოსთვისაც.
საქმე იმაშია, რომ საქართველო, რომელიც იმ მომენტისათვის იყო დამოუკიდებელი სახელმწიფო არ მიუშვეს სევრის ხელშეკრულების ხელმოწერაზე, რადგან ანტანტის ქვეყნის ხელმძღვანელების მიერ რატომღაც ითვლებოდა პირველი მსოფლიო ომის გერმანიისა და თურქეთის „მოკავშირედ“. ხოლო სომხეთი, რომელიც რუქაზე აღმოცენდა იმავე თურქეთისა და გერმანიის წყალობით, რატომღაც ჩაწერეს „გამარჯვებულ სახელწიფოთა“ შორის.
ამიტომ სევრში „ყოფდნენ“ არამხოლოდ თურქეთს, არამედ საქართველოსაც.
სომხეთს ეძლეოდა თურქული ვილაიეთები ვანი, ბითლისი, ერზურუმი და ტრაბზონი. ტრაბზონის გავლით „ვილსონის სომხეთი“ იღებდა გასასვლელს შავ ზღვაზე, ეს სომეხი ნაციონალისტებისთვის ცოტა იყო.
საქმე ისაა, რომ ქალაქ ტრაბზონამდე არ იყო გავლილი რკინიგზა (არ არის ახლა). ამიტომ სომხეთმა მოითხოვა შავ ზღვაზე „შეშვება“ ბათუმის გავლით, რაც იყო დაფიქსირებული სევრის ხელშეკრულებაში. სომხურ ინტერესებში იგეგმებოდა რკინიგზის აშენება, რომელიც პირდაპირ დააკავშირებდა ერევანსა და ბათუმს, ამის გარდა, სომხეთისთვის წარმოადგინეს გარანტია ტრანზიტული პრივილეგიებისთვის და ბათუმის პორტის ნაწილის არენდისთვის.
ამასთანავე, ბათუმის, აჭარისა და სამცხე-ჯავახეთის კუთვნილების საკითხი სევრის ხელშეკრულების თანახმად „რჩებოდა ღიად“ და ფორმალურად უნდა ყოფილიყო გადაწყვეტილი ორმხრივი ქართულ-სომხური ხელშეკრულებით. მაგრამ, რადგან სომხური ლობის შესაძლებლობები დასავლეთში იყო ძლიერი - სომეხი ნაციონალისტეებისგან პრაქტიკულად არავის არ შეჰქონდა ეჭვი, რომ სევრის ხელშეკრულება „აძლევს დიდ სომხეთს“ მთელს სამხრეთ საქართველოს ბათუმთან ერთად.
არ არის საკვირველი, რომ დღეს ზუსტად სომხური და პროსომხური მედია ყვირის მითიურ „თურქების დომინირებაზე ბათუმში“. რეალურად კი სომეხი ნაციონალისტები, რომლებიც ცდილობენ სევრის ხელშეკრულების აღორძინებას, მიჰყავთ საქმე არამხოლოდ თურქეთის, არამედ საქართველოს დანაწევრიანებისთვისაც და უკვე დიდი ხანია „თვალი დაადგეს“ ბათუმს, როგორც საკუთარ ქალაქს.
Kavkazplus
წაკითხულია : 9010
დატოვეთ კომენტარები
ახალი ამბები
-
11:1018.05.24
-
18:0017.05.24
-
17:2517.05.24
-
17:0017.05.24
-
ესტონეთის საგარეო მინისტრი - შესაძლოა, გადავხედოთ გადაწყვეტილებას ვიზალიბერალიზაციასთან დაკავშირებით
16:4117.05.24
-
კახა კალაძე - სალომე ზურაბიშვილი არის კონსტიტუციის პირველი დამრღვევი
16:2017.05.24
-
15:5317.05.24
-
პრემიერი - არიან ძალები, რომლებიც ცდილობენ საზოგადოების ხელოვნურად გახლეჩას
15:3017.05.24
-
15:1117.05.24
-
გიორგი კახიანი - პრეზიდენტის მიზანი არის მდგომარეობის რადიკალიზაცია
14:4217.05.24
-
მეუფე შიო - „გამჭვირვალობის კანონის“ მომხრეთა და მოწინააღმდეგეთა შორის არიან ეკლესიის წევრები
14:0017.05.24
-
ბათუმში ოჯახის სიწმინდის დღეს აღნიშნავენ
13:2217.05.24
-
12:5517.05.24
-
გიორგი აბაშიშვილი - ლარის მოკლევადიანი პერიოდის რყევა გამოიწვია აჟიოტაჟმა და პანიკურმა ვითარებამ
12:3217.05.24
-
ჩინეთი საქართველოში ჩინური მანქანების ბაზრობის გახსნას გეგმავს
12:1017.05.24
-
საქართველოს თავდაცვის ძალების მეთაური ნატო-ს სამხედრო კომიტეტის თავმჯდომარეს შეხვდა
11:4717.05.24
-
ქვემო ქართლის პოლიციამ ოჯახის წევრის განზრახ მკვლელობის ბრალდებით ერთი პირი ცხელ კვალზე დააკავა
11:0017.05.24
-
10:3517.05.24
-
შალვა პაპუაშვილი - ოჯახის სიწმინდე ჩვენი სახელმწიფოს საფუძველია
10:0017.05.24
-
ირაკლი ღარიბაშვილი საქართველოში საფრანგეთის ელჩს შეხვდა
18:0016.05.24
-
17:2516.05.24
-
17:0016.05.24
-
სახალხო დამცველი საოკუპაციო ხაზთან მდებარე სოფლების მოსახლეობას შეხვდა
16:4016.05.24
-
ირაკლი კობახიძემ მუსტაფა ქემალ ათათურქის საფლავი გვირგვინით შეამკო
16:2016.05.24
-
15:4816.05.24
-
პრემიერის ოფიციალური ვიზიტი თურქეთის რესპუბლიკაში დაიწყო
15:2016.05.24
-
15:0016.05.24
-
14:3216.05.24
-
საქართველოს ეროვნული ბანკი - ეროვნულმა ბანკმა ბაზარს სტაბილიზაციის მიზნით 60 მილიონი დოლარი მიაწოდა
14:0516.05.24
-
შალვა პაპუაშვილი ლანდსბერგისის განცხადებაზე - სუვერენიტეტის ნაწილის დათმობა არ გულისხმობს ჩაბარებას
13:4116.05.24
-
გადის თუ არა საქართველო „ევრომაიდანსა“ და „მწვანე კაცუნებს“ შორის ზღვარზე?
13:2416.05.24
-
კახა კალაძე - ქვეყანაში არსებულ პოლარიზაციას უცხოელი პოლიტიკოსები ხელს უწყობენ
13:0516.05.24
-
12:4016.05.24
-
მთაწმინდაზე ხანძარი გაჩნდა, დაშავდა ერთი ადამიანი
12:2016.05.24
-
12:0016.05.24
-
მთავრობის დადგენილებით 17 მაისი უქმე დღედ გამოცხადდა
11:3616.05.24